Nhà thờ Bùi Chu…

nha tho bui chu
Nhà Thờ Chính Tòa Bùi Chu, 2013. (Ảnh: FB Giáo Phận Bùi Chu)

Tâm trí tôi dường như trôi dạt về 134 năm trước. Nơi cha Wenceslao Onate Thuận đã vạch ra khuôn viên xây dựng nhà thờ Bùi Chu. Và bằng đôi bàn tay, những người nông dân và thợ xây đã đặt những tảng đá hộc lớn trát mật mía thành các khối móng băng. Từ đó, họ lấy đất từ những ruộng lúa, nung lên thành gạch, và dựng nên đôi tháp chuông cao vút. Có lẽ là, người làng xung quanh chưa từng thấy một kết cấu nào cao đến thế. Từ xa, thứ kiến trúc này vút lên giữa đồng lúa xanh, đánh dấu buổi sơ kì giao thoa văn hoá rất ngoạn mục. Lựa những cột gỗ lim làm kết cấu chính, rồi trộn rơm với vôi phủ lên các lớp cót tre để uốn thành vòm trần cong hình 3 lá clover. Và rồi dưới mái vòm hình 3 lá này, có một thứ âm nhạc phương Tây cất lên…

nha tho bui chu
“Trần vòm 3 lá vẽ hoa văn, một chi tiết tuyệt vời!” (Ảnh: Hiếu Trần/dẫn qua FB Son Dang)

Suốt 134 năm, nhà thờ Bùi Chu đã luôn mở rộng cửa, cho người có đạo lẫn người ngoài. Nhà thờ, nhìn chung là, chưa bao giờ khước từ bất kì ai, tội phạm hay kẻ báng bổ đều có thể bước vào ngôi nhà của Chúa. Ngồi trong bất kì ngôi nhà thờ nào, dù rộng lớn đến dường nào, người ta đều có cái cảm giác ấm áp, tin cậy và được an ủi.

Các trải nghiệm về không gian Thánh cũng chính là một phần rất quan trọng của trải nghiệm tôn giáo. Nhà thờ trở thành nơi hiển lộ/mặc khải các thông điệp của Chúa. Và hồn của Người thì không ở đâu xa. Hồn ở đây, trên những đầu hồi trổ cửa sổ tròn, trên từng bệ đá, trên những mái vòm 3 lá…

nha tho bui chu
Bùi Chu, đầu hồi vòm 3 lá. (Ảnh: Lydiavu21/dẫn qua FB Son Dang)

Rất nhiều thứ của thời xưa lắc ấy đã mất đi. Ngôn ngữ, phong tục, tập quán và những con người thời xưa ấy đã không còn. Giờ sót lại ngôi nhà thờ, kết nối con người của thời đại này với 134 năm trước. Để người ta thấy tình yêu Thiên Chúa đẹp đẽ đã dẫn đường cho nhà truyền giáo xứ Tây Ban Nha đến vùng đất Nam Định và lập ra ngôi nhà Chúa. Để người ta nhìn vào những vết tích xây dựng và suy đoán về muôn vàn khó khăn của công trường, hoặc rộng hơn là để hiểu về cái nền văn hoá vật chất. Để người ta có được cái cảm giác kết nối vững chắc với nơi chốn và hồn bản địa.

Thật đáng tiếc nếu ngôi nhà đẹp đẽ nhường này của Chúa sẽ bị đập bỏ. Và sẽ thật nực cười nếu bao nhiêu công sức và sự tinh tế kiến tạo của cha Wenceslao Onate Thuận được thay bằng một ngôi nhà… giả khác…

Sơn Đặng (Kiến trúc sư)