Đây có lẽ là cảm nhận của nhiều người khi đến với triển lãm Saigon Artbook lần thứ 6, vừa diễn ra tại The Factory Comtemporary Arts Center (15 Nguyễn Ư Dĩ, quận 2, TP.HCM), nơi có đến 3/5 số lượng tác phẩm phải treo trong tình trạng không được phép xem. Nghệ sĩ Bảo Zoãn (sinh 1990, Biên Hòa, Đồng Nai) gởi 12 bức ảnh tham dự triển lãm này, tất cả đều bị cấm trưng bày.

Vốn là một kĩ sư cơ khí chính xác, ảnh chụp của Bảo Zoãn khá chân phương, chỉ phản ánh một phần không khí đời sống chân thực nơi các chung cư cũ của thành phố. Triển lãm trưng bày gần 50 tác phẩm của Nguyễn Ngọc Vũ, Bảo Zoãn, Nguyễn Đức Diễm Quỳnh, Nathan Larson và Kumkum Fernando.

14525117 10210073694732747 2258469433690407214 o
Dù không phải ngày khai mạc nhưng vẫn thường xuyên có người đến xem các tác phẩm bị cấm.

Phía kiểm duyệt còn nghiêm cấm trưng bày toàn bộ 17 tác phẩm của Nathan Larson (sinh 1977, người Canada), nghệ sĩ chọn TP.HCM để sống từ năm 2011. Nathan Larson chuyên chụp những người lao động trên đường phố và vài bức ảnh về xe cộ, kẹt xe. Tất cả ảnh đen trắng của Nathan Larson đều là hiện thực mắt thấy tai nghe, khá chân phương, không xuyên tạc, cắt ghép. Một đại diện của The Factory (tạm giấu tên) cho biết: “Đây là một việc đáng tiếc, nó gây nhiều khó khăn cho việc tổ chức triển lãm. Những tác phẩm bị từ chối giấy phép đều không mang tính chính trị gì cả”. “Chúng tôi thấy chưa tìm được tiếng nói chung giữa nghệ sĩ, nhà tổ chức và tiêu chí của bên kiểm duyệt tác phẩm. Trong khi 5 nghệ sĩ là phần gắn kết của quyển sách Saigon Artbook, sách cũng đã được NXB Trẻ cấp phép xuất bản, phát hành, trong đó có tất cả tác phẩm bị từ chối giấy phép tại đây”, người này nói thêm.

14435353 10210073697732822 6774903288040110776 o
Một trong những tác phẩm bị cấm của Bảo Zoãn, có tên Cá viên chiên. Nhìn những bức ảnh khá thơ mộng này thì thật khó để biết lý do vì sao bị cấm.

Điều thú vị, không như các lần trước đây tại Việt Nam, khi tác phẩm nào bị cấm thì phải gỡ xuống, triển lãm này để nguyên vẹn, chỉ dùng giấy bọc lại. Người xem đi giữa mấy chục tác phẩm bị bọc, tâm trạng chung là khá tò mò. The Factory cho biết họ chọn cách treo này vì nếu triển lãm chỉ còn có 3 nghệ sĩ thì sẽ không công bằng với 2 nghệ sĩ còn lại, nó cũng làm lệch tinh thần chung.

14500780 10210073708773098 3194091953387675203 o
Một tác phẩm bị cấm của Nathan Larson, có tên Bike lady.

Xin nhấn mạnh, chúng tôi không có ý chống lại pháp luật hay các quy định của cơ quan nhà nước, nhưng khán giả có quyền được biết sự tồn tại của 2 nghệ sĩ này, cũng như tác phẩm của họ trong sách đã xuất bản. Chọn việc treo các tác phẩm bị che hoàn toàn cho thấy chúng tôi tuân thủ quy định, nhưng không vì thế mà thiếu sự bất bình, vì Bảo Zoãn và Nathan Larson không đáng bị như vậy”, cũng đại diện của The Factory chia sẻ.