Trong những diễn biến về dịch bệnh viêm phổi Vũ Hán do virus corona mới (COVID-19), hiện đang có tranh luận liên quan đến tên gọi loại virus này. Theo đó, xu thế gọi dân dã loại virus thảm họa này là “virus Trung Quốc” đang bị nhiều tiếng nói công kích, đặc biệt là từ giới chức Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), cho rằng đây là cách gọi khiếm nhã, xúc phạm Trung Quốc! Dưới đây là bài bình luận của một học giả độc lập người Mỹ gốc Hoa. Tác giả là nhà nghiên cứu tại Thinkchina, thuộc Liên hợp Tảo báo (Lianhe Zaobao) của Singapore.

shutterstock 1628855059
Nếu ban đầu ĐCSTQ không che giấu dịch bệnh bùng phát do virus corona mới, không cấm các bác sĩ lên tiếng cảnh báo, thì phản ứng của thế giới đối với dịch bệnh có thể đã sớm được thêm hai tháng (Nguồn: Shutterstock).

Gần đây nữ nghị sĩ Mỹ người gốc Hoa thuộc đảng Dân chủ – bà Mạnh Chiêu Văn (Meng Zhaowen) đến từ quận Queens thành phố New York, đã chỉ trích nặng nề ông Kevin McCarthy – nhà lãnh đạo thiểu số phe Cộng hòa tại Hạ viện, khi ông này gọi virus corona mới là “China coronavirus” trên Twitter. Bà Mạnh Chiêu Văn gọi hành động này là gây sốc và thất vọng. Bà nói: “Hành vi dán nhãn cho bệnh tật làm người ta phải mất mặt như vậy là biểu hiện thô lỗ, có tính xúc phạm, đầy ác tâm, thực sự đáng xấu hổ”. Bà yêu cầu ông McCarthy ngay lập tức xin lỗi vì phát ngôn khiếm nhã, cần ngăn chặn hành vi vô trách nhiệm và xúc phạm người khác.

Theo logic của bà Mạnh Chiêu Văn, Ngoại trưởng Pompeo và người dẫn chương trình Jesse Waters của kênh Fox News cũng cần phải xin lỗi. Trong chương trình tin tức “THE FIVE” hôm 2/3, Jesse Waters nói “Virus corona mới có nguồn gốc từ Trung Quốc, nhưng đến nay tôi chưa từng nghe người Trung Quốc nói một từ nào, cho dù chỉ là ‘xin lỗi’”. Trong trả lời phỏng vấn CNBC của Mỹ vào ngày 6/3, Ngoại trưởng Mỹ Pompeo mô tả trực tiếp là “virus Vũ Hán”, cũng bác bỏ quan điểm mà Trung Quốc đưa ra rằng virus này có thể đã được truyền từ nơi khác đến Trung Quốc, ông cũng cho biết việc chính quyền Bắc Kinh chia sẻ thông tin còn hạn chế là rất đáng thất vọng.

Thật thú vị, yêu cầu của bà Mạnh Chiêu Văn về một lời xin lỗi trong phát ngôn “virus Trung Quốc” trùng khớp với yêu cầu của Chính phủ ĐCSTQ. Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao ĐCSTQ đã lên án ông Pompeo trong họp báo rằng đây là biểu hiện thô tục, bộ máy truyền thông ĐCSTQ cũng điên cuồng lên án Jesse Waters là người dẫn chương trình lưu manh. Việc đại diện Dân chủ Mỹ tham gia vào phe ĐCSTQ là điều hiếm thấy.

Trước hết, liệu thuật ngữ “virus Trung Quốc” có phân biệt đối xử hay không là câu hỏi chúng ta cần tìm hiểu. Viêm phổi Vũ Hán (còn được gọi là viêm phổi virus corona mới, tức COVID-19) không phải là bệnh đầu tiên được đặt tên theo nguồn gốc phát sinh của bệnh, có thể kể những trường hợp tương tự trong quá khứ như bệnh sởi Đức, viêm não Nhật Bản, hay Norovirus, nhưng những cách gọi này không thấy ai xem là phân biệt đối xử. Theo thống kê, các bệnh được đặt tên theo nơi xuất xứ còn có virus Ebola, sốt West Nile, virus Junin, Hội chứng hô hấp Trung Đông (Middle East Respiratory Syndrome), Virus Nipag, Sốt Rift Valley, Sốt Rocky Mountain, Virus Zika, Norovirus, nổi tiếng nhất phải là Cúm Tây Ban Nha (Spanish flu) từ 100 năm trước đã giết chết 20 triệu người. Truyền thông Mỹ thường sử dụng thuật ngữ “cúm Tây Ban Nha” (Spanish flu) nhưng không thấy các nghị sĩ Tây Ban Nha hoặc người dân Tây Ban Nha phản đối đòi xin lỗi. Tương tự là Coronavirus MERS (Hội chứng hô hấp Trung Đông) cũng được chính quan chức ĐCSTQ sử dụng nhưng không có người Ả Rập nào ở Trung Đông phản đối hoặc yêu cầu Chính phủ Trung Quốc xin lỗi.

Thứ hai, nghi vấn về mối quan hệ của bà Mạnh Chiêu Văn với ĐCSTQ. Theo trang web của Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại New York, vào ngày 8/1/2019, Tổng lãnh sự Hoàng Bình (Huang Ping) của ĐCSTQ đã gặp nghị viên Hạ viện Liên bang Mạnh Chiêu Văn của bang New York. Hai bên trao đổi quan điểm chủ yếu về quan hệ Trung-Mỹ và hợp tác địa phương Trung-Mỹ. Cha mẹ của bà Mạnh Chiêu Văn đến từ Đài Loan, cha là ông Mạnh Quảng Thụy (Meng Guangrui) sinh ra ở Đài Loan và sau đó di cư đến thành phố New York. Năm 2004, ông trở thành nghị sĩ Hạ viện châu Á đầu tiên ở bang New York, năm 2012 ông bị bắt trong một vụ án tư pháp. Quận Queens có số lượng lớn người nhập cư từ Trung Quốc Đại Lục, bà Mạnh Chiêu Văn tham gia chính trị liệu có dính dáng quan hệ lợi ích với ĐCSTQ? Người cha của bà có phải là một người trung gian? Việc bà gặp Tổng lãnh sự của ĐCSTQ có vi phạm pháp luật của Mỹ? Những vấn đề này cần được Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) và Ủy ban Đạo đức Quốc hội Mỹ điều tra ngay lập tức để có câu trả lời cho đông đảo người dân Mỹ.

Điểm quan trọng nhất sau cùng, Trung Quốc và ĐCSTQ không phải cùng một khái niệm, ĐCSTQ không thể đại diện cho Trung Quốc, chỉ có thể đại diện cho giai cấp đặc quyền của Trung Quốc. Ngày 30/10/2019, Ngoại trưởng Mỹ Pompeo cho biết rằng Mỹ luôn trân trọng tình hữu nghị với người dân Trung Quốc, nhưng ĐCSTQ không đồng nghĩa với người dân Trung Quốc. Về đối ngoại, ĐCSTQ gây thách thức Mỹ và thế giới trong các lĩnh vực thương mại và trật tự quốc tế; về đối nội ĐCSTQ đã chà đạp lên các quyền cơ bản của người dân Trung Quốc. Mỹ phải đối mặt ngăn chặn, và người dân Trung Quốc không muốn chế độ độc tài này. Đây là chế độ thống trị của chủ nghĩa Lenin, mọi người phải suy nghĩ và hành động theo mong muốn của cấp trên là ĐCSTQ. Đây không phải là tương lai mà người dân Trung Quốc muốn. Tất cả những người Trung Quốc yêu tự do không muốn mô hình này. Nhiều điều vì lợi ích của người dân Trung Quốc nhưng thực tế bị ĐCSTQ quay lưng. Nhân dân hai nước Trung – Mỹ có những lợi ích chung cơ bản, nhưng ĐCSTQ đã không hành động theo các quy tắc quốc tế trong vài thập kỷ qua.

Mới đây, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien cho biết tại Tổ chức Think Tank “Quỹ Di sản” ở Washington, nếu ban đầu Chính phủ Trung Quốc không che giấu thông tin, nếu Chính phủ Trung Quốc cho phép các chuyên gia Mỹ vào hỗ trợ thì dịch bệnh có thể đã được kiểm soát từ sớm. Nếu ban đầu Trung Quốc không che giấu dịch bệnh và không cấm các bác sĩ lên tiếng thì thế giới đã phản ứng ngăn chặn dịch bệnh virus corona mới được sớm hai tháng. Ông cũng nhấn mạnh rằng virus có nguồn gốc từ Vũ Hán – Trung Quốc. Nhiều người Trung Quốc có lương tâm, dù ở trong nước hay nước ngoài, đã bày tỏ lời xin lỗi với thế giới bằng nhiều cách khác nhau. Họ biết rằng ĐCSTQ không thể đại diện cho họ, ĐCSTQ không chỉ gây hại cho người dân Trung Quốc mà cho cả nhân dân thế giới.

Nếu lãnh đạo đảng Cộng hòa Mỹ và người thuyết trình kênh Fox News có thể thay đổi cách gọi “virus Trung Quốc” thành “virus ĐCSTQ” thì vừa có thể làm rõ trách nhiệm thực sự, vừa có thể phân biệt phần lớn người dân Trung Quốc với ĐCSTQ, có hiệu quả làm giảm bớt hiểu lầm của người nước ngoài. Như hôm 7/3 tôi đã chỉ ra trong bài viết trên Tạp chí Thế giới (World Journal), “virus ĐCSTQ” khủng khiếp hơn virus corona mới. Hai đảng Dân chủ và Cộng hòa của Mỹ phải đoàn kết để ngăn chặn, để phát huy hiệu quả  cao trong đối phó với kẻ thù thực sự. Nếu không, sự bùng phát virus ĐCSTQ tiếp theo là không thể tránh khỏi.

Hồ Hạo
(Bài viết đại diện cho quan điểm và lập trường ​​của cá nhân của tác giả)

※ Tác giả là một học giả độc lập ở Mỹ và là nhà nghiên cứu tại THINKCHINA, cộng tác bình luận thời sự trên các cơ quan truyền thông như Liên hợp Tảo báo (Lianhe Zaobao) của Singapore, Nhật báo Apple Hồng Kông, Nhật  báo Thế giới (World Daily) của Mỹ, và Thượng Báo (UP Media) của Đài Loan. Bài viết này là ủy quyền độc quyền của UP Media cho Vision Times.

(Ghi chú của biên tập viên: Virus gây bùng phát viêm phổi Vũ Hán là đến từ Trung Quốc dưới sự cai trị của ĐCSTQ, do chính quyền ĐCSTQ che giấu sự thật dẫn đến dịch bệnh lan ra toàn cầu. Người Vũ Hán, người Hồ Bắc và tất cả người Trung Quốc cùng nhân dân toàn thế giới đều là những người bị hại. ĐCSTQ không phải là Trung Quốc, cũng không đại biểu được cho Trung Quốc, do đó, loại virus xuất hiện dưới sự cai trị của ĐCSTQ này nên được gọi là “virus ĐCSTQ”.)

Xem thêm: