Tôi có niềm tin rất lớn vào cơ chế tam quyền phân lập và nguyên lý kiềm chế lẫn nhau của chính trị Hoa Kỳ. Đáng lý rằng trong một hệ thống như vậy, Ngày Bầu cử đã được tiến hành trơn tru, minh bạch và kết thúc nhanh gọn, nhất là trong thời đại công nghệ hiện nay. Điều gì đã xảy ra và tại sao cuộc bầu cử năm 2020 lại xuất hiện những dấu hiệu cực kì khó hiểu, biến thành trò cười với vô số tranh cãi?

shutterstock 1849449790
Người ủng hộ ông Trump tuần hành phản đối gian lận bầu cử (Ảnh: Brandi Lyon Photography/ Shutterstock)

Bất thường thứ nhất: Biden nhận được sự ủng hộ cao hơn cả Obama trong địa hạt của người da đen

Milwaukee là thành phố lớn nhất của Tiểu bang chiến trường Wisconsin, chỉ cách Chicago 90 phút đi xe và có tỷ lệ người da đen gần 40% [1]. Năm 2008 ứng viên Barrack Obama nhận được 316.916 phiếu bầu tại đây và thắng dễ dàng John McCain. Năm 2020 Joe Biden nhận được đến 317.251 phiếu [2][3].

Đáng chú ý là trong 12 năm dân số trung tâm Milwaukee giảm chứ không tăng, và từ năm 2010 thành phố đã mất gần 10.000 cư dân [4]. Việc giảm dân số lý giải phần nào cho việc Trump có ít hơn McCain 13.000 phiếu, nhưng cũng có nghĩa là Biden giành được tỷ lệ ủng hộ lớn hơn cả Obama tại đây. Tỉ lệ cử tri da đen trong toàn quốc bầu cho Trump đã tăng 5% so với năm 2016 (13% lên 18%)[5] trong khi đó Obama là Tổng Thống nhận được sự tín nhiệm gần như tuyệt đối của người da đen.

Vậy có nghĩa là chương trình vận động của Biden đã rất thành công ở Milwaukee nói riêng và Wisconsin nói chung?

Không hẳn là như vậy, Hội nghị quốc gia Đảng Dân Chủ đã hủy bỏ sự kiện tại Milwaukee vào tháng 8 do lo ngại dịch COVID. Joe Biden cũng chỉ có 2 cuộc vận động tại Wisconsin trước Ngày bầu cử [6][7].

Vậy điều gì có thể lí giải cho sự thành công của Biden tại Milwaukee để cuối cùng ông thắng Wisconsin một cách rất sít sao?

Bất thường thứ hai: Những lá phiếu chỉ có mỗi tên Biden

Trên mỗi lá phiếu cử tri Mỹ không chỉ bầu chọn Tổng thống mà tùy theo từng bang sẽ có những dự luật, ứng viên vào nghị viện cũng như các dân biểu địa phương. Cử tri bỏ trống tất cả mà chỉ bầu cho Tổng thống thì cũng được, tuy nhiên xác suất cho những phiếu bầu này khá nhỏ do tâm lý chung khi thực hiện quyền dân chủ. Thông thường, số người chỉ bỏ phiếu cho ứng viên một đảng chiếm tỷ lệ khá cao.

Tại Tiểu bang Georgia truyền thống bầu cho Cộng Hòa, trong 6 lần bầu cử gần nhất [8], phong độ của Joe Biden làm giới quan sát ngạc nhiên. Song song với bầu cử Tổng thống, Georgia năm nay diễn ra cuộc đua vào thượng viện rất gay cấn giữa ông David Perdue đại diện cho Cộng Hòa và Jon Ossoff phe Dân Chủ.

Tương quan cuộc đua của các ứng viên tại Georgia cho thấy khoảng cách gần 100.000 phiếu chỉ bầu cho mỗi Biden.

124606605 3087014698070998 1206240786196194961 o image
Tương quan cuộc đua của các ứng viên tại Georgia cho thấy khoảng cách gần 100.000 phiếu chỉ bầu cho mỗi Biden.

Để so sánh:

– Perdue nhận được 2.456.211 phiếu. Ossoff 2.365.916 phiếu. Cộng hòa hơn Dân chủ 90.265 phiếu. Tổng số phiếu 4.822.127 (đã trừ số phiếu của ứng viên đảng thứ 3 Shane Hazel).

– Trump nhận được 2.455.305 phiếu. Biden 2.465.500 phiếu. Dân chủ hơn Cộng Hòa 10.196 phiếu. Tổng số phiếu 4.920.805 (đã trừ số phiếu của ứng viên đảng thứ 3 Jo Jorgensen).

Như vậy tổng số phiếu mà hai ứng viên Tổng thống nhận được cao hơn hai ứng viên vào nghị viện 98.678 phiếu. Điều này là bình thường.

Thế nhưng Trump lại thua Biden 10.196 phiếu trong khi ứng viên vào nghị viện Đảng Cộng Hòa lại dẫn ứng viên Dân chủ 90.265 phiếu.

Vậy là trong gần 100.000 phiếu cách biệt kia, gần như tất cả đều bầu cho Biden và trong lá phiếu chỉ có mỗi tên Biden?

Dĩ nhiên, còn một trường hợp nữa là cử tri Cộng Hòa tại Georgia muốn có lãnh đạo Tiểu Bang phe Cộng Hòa nhưng vì lí do nào đó không thích Trump(?). Điều này rất khó lý giải cho việc Trump nhận được số phiếu bầu tương đương Perdue trong khi cách biệt giữa Biden và Ossoff lại khá lớn.

Để giải thích cho sự dị thường này không thể không đặt vấn đề là: Trong trường hợp cần gấp rút tạo ra số lượng lớn phiếu bầu cho Biden để giúp ông này thắng cử tại Georgia, chẳng phải sẽ nhanh và hiệu quả hơn nếu các lá phiếu bầu chỉ có mỗi tên Biden hay sao?

Điều này không chỉ xảy ra tại Georgia khi Sidney Powell, luật sư phụ trách chiến dịch khởi kiện gian lận bầu cử cho Trump tuyên bố đội ngũ của bà phát hiện 450.000 lá phiếu “kỳ diệu” chỉ có mỗi tên của Biden chứ không có bất kỳ ứng cử viên nào khác [10].

Đáng chú ý hơn, theo logic những lá phiếu này chỉ xuất hiện tại những địa hạt thuộc bang chiến trường quan trọng chứ không phải là xu hướng chung trên toàn quốc, điều mà một làn sóng “bầu vì ghét Trump” sẽ giải thích được. Ngay cả tại New York thành trì của Đảng Dân Chủ, sự ủng hộ cho Trump cũng đã tăng đến 6% so với năm 2016.

Bất thường thứ ba: Người dân đồng loạt bầu cho ứng viên Cộng Hòa và những địa hạt được lấy làm thước đo cho toàn quốc bầu cho Trump nhưng Biden lại thắng?

Bầu cử năm nay Đảng Cộng Hòa thắng 28 trong tổng số 29 cuộc đua gay cấn nhất vào Hạ Viện tại những địa phương mà phân bổ cử tri Cộng Hòa – Dân Chủ khá ngang bằng.

Đảng Cộng Hòa củng cố thế đa số tại các cơ quan lập pháp Tiểu bang, trong đó có New Hampshire và Montana [11].

Đảng Cộng Hòa không thua ghế Hạ Viện nào mà thắng thêm 5 ghế. Đảng Cộng Hòa chỉ mất duy nhất 1 ghế tại Thượng Viện dù năm nay số ghế họ phải bảo vệ gấp đôi phe Dân Chủ.

Không thể lý giải rằng việc bầu cho chính quyền địa phương phe Cộng Hòa nhưng lại bầu cho Biden là tâm lý “check and balance” bởi vì mỗi cử tri không thể dự đoán kết quả của toàn quốc. Cũng không có một phong trào nào kêu gọi bầu cho Biden nhưng lại bầu ứng viên Cộng Hòa tại Tiểu bang.

Bên cạnh đó, tại 2 Tiểu Bang dự đoán tốt nhất cho kết quả bầu cử Tổng Thống là Florida và Ohio, Trump đều thắng áp đảo với xấp xỉ 400.000 phiếu.

Trên toàn nước Mỹ, có 17 địa hạt hễ ứng viên nào thắng là lên làm Tổng Thống, tiêu biểu như Ottawa (Ohio), Essex (Vermont), Kent (Delaware), vv…

124094926 3087014594737675 3188305907565001467 n
17 địa hạt dự báo kết quả bầu cử Tổng Thống 2020.

17 địa hạt dự báo kết quả bầu cử Tổng Thống 2020.

Năm 2000, 17 hạt này đều bầu cho Cộng Hòa, Bush thắng Algore.

Năm 2004, 16 trong 17 hạt bầu cho Cộng Hòa, Bush tái đắc cử.

Năm 2008, 16 trong 17 hạt bầu cho Dân Chủ, Obama thắng.

Năm 2012, cả 17 hạt bầu cho Dân Chủ, Obama tái đắc cử.

Năm 2016, tất cả 17 hạt bầu cho Trump.

Năm 2020, 14/17 hạt bầu cho Trump.

Nhưng bằng cách kì diệu nào đó Biden đã “thắng” bằng vài chục ngàn phiếu ở những bang quyết định dù không có chiến dịch đánh tập trung tại các tiểu bang này bằng vận động trực tiếp. Chiến dịch vận động bằng các quảng cáo của Biden cũng không hiệu quả, đơn cử như 200 triệu USD mà họ đổ vào Florida.

Tổng kết lại, có 3 điểm bất thường rất lớn ở lần bầu cử này chỉ có thể được lí giải bằng giả thuyết là phe Dân Chủ đã gian lận hoặc thắng bằng cách “mua phiếu”. Họ có thể đã làm điều đó như thế nào? Xem thêm: Người chết bầu cho Joe Biden và làm cách nào để gian lận ở Mỹ

Vậy thì, cơ chế tam quyền phân lập và kiểm soát chồng chéo nhau đã đổ vỡ hay sao? Điều này có khả thi không và lí do cho việc này là gì?

2020 – Cuộc bầu cử độc nhất vô nhị

Bầu cử năm 2020 không giống với bất kì cuộc bầu cử nào khác trong lịch sử nên toàn bộ lí do dành để biện luận cho việc không có gian lận (hoặc có nhưng không thay đổi kết quả) hoàn toàn vô giá trị. Đơn cử:

*Bầu qua thư đã xuất hiện từ rất lâu*

Đúng, nhưng chưa bao giờ có quy mô lớn như năm nay. Năm 2012 chỉ có 6.3 triệu phiếu bầu qua thư theo đường bưu điện, 23.3 triệu phiếu từ quân nhân và người Mỹ ở nước ngoài. 16.9 triệu phiếu là bỏ phiếu sớm trực tiếp. Tổng cộng số phiếu bầu trước ngày Bầu cử là 46 triệu phiếu chiếm tỷ lệ 36% (lưu ý đã bao gồm cả bỏ phiếu sớm trực tiếp).

Năm 2020, ít nhất 94 triệu phiếu đã được gởi đi trước ngày bầu cử [12][13].

Trong 94 triệu phiếu này thì có tỉ lệ rất lớn là bầu qua thư và đường bưu điện do vấn đề này đã bị đảng phái hóa khi phe Dân Chủ khuyến khích bỏ phiếu qua thư để tránh COVID. Một thống kê trước bầu cử cho thấy hơn 70% cử tri đảng Dân Chủ bỏ phiếu sớm, 50% bỏ phiếu bầu qua thư. (xem ảnh). Cũng có đến 18% cử tri Cộng Hòa bỏ phiếu qua thư và gấp đôi tỷ lệ này (36%) bỏ phiếu qua thư ở cử tri độc lập.

124829496 3087014624737672 2741093212548025892 o
Tỷ lệ cử tri bầu qua thư theo thống kê với mẫu thăm dò khá lớn.

Tỷ lệ cử tri bầu qua thư theo thống kê với mẫu thăm dò khá lớn.

Như vậy tạm tính thì lượng phiếu bầu qua thư cũng chiếm ít nhất 30-40 triệu phiếu chưa kể số phiếu vắng mặt từ quân nhân và người Mỹ ở nước ngoài. Số liệu này có thể kiểm chứng bằng cập nhật đến trước Ngày bầu cử của Elect Project. Chỉ tính riêng Florida đã có 3.5 triệu phiếu bầu qua thư được gởi về.

Trong khi đó, chỉ vài ngàn đến vài chục ngàn phiếu bầu qua thư bỗng nhiên xuất hiện khi Biden bị dẫn trước đã thay đổi hoàn toàn cục diện tại Wisconsin, Michigan, Pennsylvania, Georgia và cả North Carolina. Với việc tồn tại rủi ro cao hơn cách bầu cử trực tiếp, lơ là việc kiểm tra ID, số phiếu bầu qua thư theo đường bưu điện kỷ lục đã trở thành công thức của thảm họa.

*Tại sao là năm nay?*

Chưa có năm nào dữ liệu lớn (big data) phát triển như năm 2020. Kết hợp với dịch COVID, phiếu bầu được gởi tràn lan về nhà các cử tri ngay cả khi họ không yêu cầu bầu qua thư. 

Những câu chuyện nực cười như mèo chết 12 năm vẫn được gởi thư về nhà từ đó mà xuất hiện [14]. Người chết vẫn đi bầu thì đã có nhiều dẫn chứng quá rõ, luật sư Rudy Giuliani của Trump tìm thấy ít nhất 21.000 người chết có tên trong danh sách bầu cử (voter rolls) chỉ tính riêng ở Pennsylvania.

*Những bang chiến trường phần lớn có thống đốc phe Cộng Hòa, tại sao lại để xảy ra gian lận cho Biden?*

Ở hầu hết các thành phố lớn, thị trưởng (mayor) thuộc phe Dân Chủ. Cũng giống như Tổng Thống Hoa Kỳ phải chịu thua Thống đốc các Tiểu bang ở các vấn đề thuộc bang đó, đến lượt các Thống đốc các Tiểu bang cũng không kiểm soát được các thị trưởng trong các vấn đề của địa phương. Hầu hết những vấn đề của bầu cử năm nay xảy ra tại các địa hạt và thành phố lớn truyền thống bầu cho phe Dân Chủ, đơn cử như Philadelphia (Pennsylvania) hay Fulton (Georgia).

*Tại các điểm kiểm phiếu đều có quan sát viên Cộng Hòa, làm sao gian lận có thể xảy ra dễ dàng được?*

Vấn đề là phần lớn các gian lận năm nay (nếu có) đã xảy ra trước khi vào phòng kiểm phiếu như việc giả danh người chết đi bầu, “mua phiếu” bằng ballot harvesting. Quy trình kiểm tra ID không được thực hiện nhất quán đã dẫn đến không thể tách riêng Provisional Ballot (những phiếu sẽ được kiểm tra kỹ) và phiếu bình thường. Mặt khác, dữ liệu không liên kết (không phát hiện được người đã chết đi bầu) và việc giả chữ ký là dễ dàng với công nghệ hiện nay.

Ở hạt Fulton của Georgia, quan sát viên Cộng Hòa báo cáo họ đã được yêu cầu rời phòng kiểm phiếu vào lúc 10 giờ 30. Đến khi trời sáng thì số phiếu bầu cho Biden và Trump đã thay đổi. Việc này là trùng khớp với chuyện tất cả các bang chiến trường đột ngột dừng kiểm phiếu, số phiếu bầu hầu như không đổi vào ban ngày nhưng lại cập nhật lúc 3 giờ sáng.

Ở Philadelphia, quan sát viên của Đảng Cộng Hòa buộc phải dùng ống nhòm để theo dõi nhân viên kiểm phiếu khi bị viện cớ giữ khoảng cách an toàn phòng COVID [xem video 15].

Ở Michigan, nhân viên kiểm phiếu dùng những tấm ván lớn như Quang Trung đánh đồn Ngọc Hồi để chặn tầm nhìn của quan sát viên Cộng Hòa. [16]

Với hàng loạt vấn đề như trên, có lẽ cả cử tri Dân Chủ cũng phải thừa nhận rằng mọi việc sẽ đơn giản hơn rất nhiều nếu chỉ bao gồm bỏ phiếu trực tiếp song song với việc kiểm tra ID nghiêm ngặt. Phiếu bầu qua thư chỉ nên được sử dụng bởi người có giấy chứng nhận không đủ sức khỏe hoặc quân nhân ở nước ngoài.

Sự trỗi dậy của quyền lực thứ tư

Thế nhưng, lý do lớn nhất dẫn đến chuyện nền tam quyền phân lập của Hoa Kỳ thất bại trong kì bầu cử lần này không nằm ở vấn đề kỹ thuật. Những cử tri của vùng đất tự do đang đối mặt với vấn đề lớn hơn nhiều là sự trỗi dậy của quyền lực thứ tư mang tên truyền thông và mạng xã hội.

– Quyền lực thứ tư đang cố biến một chính trị gia già cỗi trở thành Tổng Thống Hoa Kỳ, gần 50 năm tham gia chính trường với rất ít thành tích mà Biden vẫn có thể ra tranh cử. Bên cạnh đó, họ hoàn toàn phớt lờ những bê bối gia đình có thể đánh bại bất cứ ứng viên nào.

– Quyền lực thứ tư đang cố chứng tỏ rằng bất kì ông Tổng Thống nào không thỏa hiệp với nó sẽ thất cử và tệ hơn là chịu sự ghét bỏ vô lý. Với hàng loạt thành công của Trump từ kinh tế đến chính sách công, có thể đoan chắc rằng nếu quyền lực thứ tư muốn Trump tái đắc cử thì họ chỉ cần một tháng vận động mà thôi.

– Quyền lực thứ tư đang đổi trắng thay đen, biến một chuyện rất bình thường là đòi hỏi minh bạch trở thành cuộc vẫy vùng ngoan cố của ông Tổng Thống. Họ ngang nhiên đồng loạt tuyên bố Biden đắc cử khi chưa có gì rõ ràng nhằm tạo áp lực “chuyện đã rồi” trên toàn nước Mỹ.

– Quyền lực thứ tư đang đánh vào chính cái gốc của nền dân chủ là lòng dân. Từ đó nó vượt qua tam quyền phân lập mà không chịu sự chế tài chồng chéo của tam quyền phân lập.

– Quyền lực thứ tư đang tạo ra một thứ thực tại song song chia rẽ nước Mỹ, đào rộng thêm hố sâu ngăn cách giữa Tả và Hữu. Những người đáng lẽ bổ trợ nhau dù có bất đồng đã quay sang thù ghét nhau.

– Quyền lực thứ tư đang đánh vào sự tự do thuần khiết nhất là tự do tư tưởng. Chính nó tạo ra văn hóa hủy diệt (cancel culture).

– Chính quyền lực thứ tư đã chi phối nhiều nhất đến cuộc bầu cử lần này. Thế cân bằng đã bị phá vỡ khi Đảng Dân Chủ tạm có sự ủng hộ của nó. Trong tương lai, nếu Đảng Cộng Hòa cũng thỏa hiệp có nghĩa là nền dân chủ Mỹ chỉ còn tồn tại trên giấy tờ cho đến khi người dân dùng Tu chính án thứ hai để giành lại tự do.

Thay cho lời kết, xin được trích lại bài phát biểu kinh điển của Ronald Reagan, Tổng thống thứ 40 của Hoa Kỳ.

“Chúng ta đang chiến đấu với một trong những kẻ thù hùng mạnh nhất của loài người từ thuở sinh khai, và nếu chúng ta thua trận chiến này và đánh mất đi sự tự do của mình, thì lịch sử sẽ không khỏi ngạc nhiên khi những người có nhiều thứ để đánh mất nhất lại hành động ít nhất để ngăn cản điều đó xảy ra. Tôi nghĩ rằng đến lúc này chúng ta cần tự hỏi lại mình rằng liệu chúng ta có còn được tự do như ước nguyện của các Người Cha Lập Quốc” – A Time for choosing, 27th October 1964.

Bạn có nhận ra không?

Rằng nước Mỹ đang giữa ngã ba đường,

Và xin Chúa phù hộ tất cả những người yêu tự do.

Ngô Trường Anh Vũ (Doanh nhân)

Đăng theo Facebook Michael Anh Vũ với sự đồng ý của tác giả. Vui lòng đọc bài gốc tại đây.

Tham khảo: