Những người lên tiếng cho đất nước xuất thân từ nhiều hoàn cảnh khác nhau, tiếp nhận các thông tin và kiến thức khác nhau, và do đó chuyện khác nhau về hướng đi trong đóng góp cho tiến trình dân chủ hóa và tiến bộ xã hội Việt Nam cũng khác nhau. Tuy vậy, có lẽ đã đến lúc chúng ta phải cùng thống nhất với nhau ở vài điểm trong mục tiêu hành động. Hay nói một cách khác là hãy cùng nhau đặt câu hỏi rằng chúng ta lên tiếng vì điều gì?

chung ta len tieng vi dieu gi
Kiến tạo đất nước không nằm ngoài việc tạo nên một hệ giá trị bao dung giữa cộng đồng. (Ảnh minh họa: Vương Niên)

Nó giống như hành trình của một dân tộc đi đến đích và chúng ta, những người lên tiếng cho thay đổi xã hội, cũng cần có những cái đích để mà hướng tới. Có như vậy chúng ta mới không loay hoay giữa một khu rừng, không biết đi về hướng nào. Thậm chí, trong những trường hợp tệ hơn, chúng ta bị những thế lực dẫn dắt đi ra xa khỏi mục tiêu mà chúng ta có lẽ hướng tới.

Có lẽ có ba điều mà chúng ta, một dân tộc, cần hướng đến. Thứ nhất đó là các giá trị tự do, mà trong đó những người Việt Nam có tự do tổ chức một hình thái sinh hoạt chính trị cho chính mình, hay nói nôm na là chúng ta có quyền tự do chọn hệ thống chính trị và tự do bầu cử ứng cử. Các giá trị tự do đi xa hơn các giá trị dân chủ, và vì vậy mà mới có những nền dân chủ nhưng thiếu tự do.

Giải thích một cách đơn giản nhất là chỉ khi chúng ta được quyền chọn ra những lãnh đạo ưu tú dẫn dắt đất nước mình thì dân tộc mới hi vọng có được những chọn lựa chính sách đúng đắn. Và chỉ khi chúng ta có đầy đủ những quyền tự do thì sự sáng tạo nhờ ở sự tự do mới đem lại sự phồn vinh cho đất nước.

Thứ hai đó là các giá trị của minh bạch, từ minh bạch từ thiện, minh bạch các chi tiêu của chính phủ, minh bạch các chính sách, minh bạch việc bổ nhiệm các quan chức, cho đến minh bạch các cuộc bầu cử ứng cử. Chỉ có sự minh bạch thì mới hạn chế được những thất thoát, bất công, và nhũng lạm. Không có sự minh bạch, các quyên góp từ thiện sẽ chỉ làm mồi cho bọn ăn chặn.

Không có minh bạch, các chính sách và việc bổ nhiệm sẽ là các cơ hội cho các quan chức kiếm chác. Và nếu một cuộc bầu cử dù tự do mà không có minh bạch thì nó sẽ là cơ hội cho gian lận phiếu bầu.

Minh bạch là một văn hóa tốt mà một nước Việt Nam tiến bộ cần hướng đến. Vì vậy mà những người Việt Nam mong muốn đất nước mình tiến bộ và văn minh hãy chung tay khuếch tán văn hóa minh bạch. Lần tới, nếu thấy những khả nghi về thất thoát trong xã hội, các bạn cứ lên tiếng đòi minh bạch.

Và thứ ba là các giá trị làm cho một đất nước tốt đẹp hơn. Các giá trị này bao gồm từ việc bảo vệ môi trường, giữ gìn và phát triển các nét đặc trưng thuộc về văn hóa và tinh thần, cho đến kiến tạo đất nước như một cộng đồng bao dung giữa các dân tộc.

Chúng ta, những người tạm gọi là lên tiếng vì sự tiến bộ của đất nước, có thể không đồng ý với nhau về nhiều thứ nhưng không thể đi ngược lại ba giá trị này.

Dĩ nhiên, đối với những sự việc liên quan, không phải ai cũng có thể lên tiếng từng sự việc một. Nhưng khi những cá nhân khác lên tiếng để thúc đẩy ba điều này mà bạn đi ngược lại bằng cách bao biện nó thì chính là bạn đi ngược lại mong muốn làm cho đất nước trở nên tốt đẹp hơn.

Bạn có thể chọn việc im lặng. Nhưng khi mà những điều bất công đang diễn ra, làm hại đến đất nước, sự im lặng của bạn vô tình là tiếp tay cho bất công tiếp tục có cơ hội phát tán.

Theo Facebook TS Nguyễn Huy Vũ

Xem thêm: