Thời gian làm thủ tục xin tiếp nhận lô hàng thuốc viện trợ kéo dài tới hơn 1 năm được coi là nguyên nhân chính khiến gần 20.000 viên thuốc đặc trị ung thư không kịp sử dụng, bị tồn trong kho, hết hạn và phải tiêu hủy, gây lãng phí nhiều tỷ đồng. 

thuoc tri ung thu bi tieu huy
Thời gian hoàn tất thủ tục kéo dài tới 13 tháng khiến số thuốc Tasigna 200mg về tới bệnh viện chỉ còn 10 tháng sử dụng. (Ảnh minh họa)

Gần 60% số thuốc bị hết hạn

Thanh tra TP.HCM cho biết qua kiểm tra việc xuất sử dụng và quyết toán thuốc viện trợ tại khoa Dược, đến ngày 31/12/2015, kho thuốc của BV Truyền máu – Huyết học TP.HCM còn tồn kho 19.997 viên Tasigna 200mg thuốc đặc trị ung thư. Số thuốc này đã hết hạn sử dụng từ tháng 5/2015, có tổng trị giá gần 14 tỷ đồng tính theo đơn giá tháng 8/2015 là 700.037 đồng/viên.

Đây là số thuốc được nhập về dưới hình thức viện trợ phi dự án bằng thuốc điều trị bệnh Bạch cầu mãn dòng tủy (CML).

Theo kết luận của Thanh tra TP, do quá trình lập thủ tục xin tiếp nhận lô hàng thuốc viện trợ kéo dài từ tháng 11/2013 đến tháng 8/2014, khiến hạn sử dụng của lô thuốc chỉ còn 10 tháng. 19.997 viên trong tổng số 34.608 viên thuốc còn tồn trong kho không sử dụng hết, phải tiêu hủy gây lãng phí lớn.

Từ kết quả kiểm tra trên, Thanh tra TP.HCM đề nghị Giám đốc Sở Y tế làm rõ trách nhiệm đối với các cá nhân và tập thể liên quan tới việc làm chậm trễ thủ tục phê duyệt số thuốc trên, đồng thời tiến hành rà soát, báo cáo về tình hình quản lý, sử dụng với các khoản tài trợ, viện trợ bằng tiền, bằng hiện vật còn kết dư hoặc không có nhu cầu sử dụng tại các bệnh viện công và trong toàn ngành y tế trong việc tiếp nhận, xử lý hàng viện trợ.

Ngoài ra, cơ quan thanh tra yêu cầu Giám đốc Bệnh viện Truyền máu – Huyết học TP.HCM làm rõ trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có liên quan đến những thiếu sót trên.

13 tháng làm thủ tục

Theo giải trình của BV Truyền máu – Huyết học TP.HCM, số thuốc Tasigna 200mg trên được hiến tặng theo chương trình hỗ trợ bệnh nhân Việt Nam dùng thuốc theo thỏa thuận tài trợ, thực hiện bởi 3 bên gồm Bệnh viện Truyền máu – Huyết học TP.HCM, Tổ chức The Max Foundation-Mỹ, Công ty Novartis Pharma Services AG-Thuỵ Sỹ.

Ngày 15/7/2013, BV nhận được thư hiến tặng thuốc Tasigna; ngày 27/8/2013 bệnh viện gửi văn bản tới Công ty Novartis Việt Nam về việc dự trù thuốc dùng trong 6 tháng đầu năm 2014.

Ngày 26/11/2013, BV nhận được bộ chứng từ để đi làm các thủ tục xin phép các cấp có thẩm quyền (Sở Y tế, Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị TP.HCM, UBND TP, Cục Quản lý Dược, Sở tài chính…).

Ngày 28/11/2013, BV gửi văn bản tới Cục quản lý dược xin được tiếp nhận số thuốc viện trợ trên; ngày 27/12/2013, Cục trưởng Cục quản lý dược ban hành giấy phép lưu hành sản phẩm cho lô hàng thuốc trên, hạn dùng 24 tháng.

Ngày 30/12/2013, BV gửi văn bản tới Sở Y tế TP.HCM xin chấp thuận cho bệnh viện được thực hiện chương trình thuốc Tasigna (ViNaToa); ngày 10/3/2014, Sở Y tế có văn bản gửi UBND TP và Liên hiện các tổ chức hữu nghị TP.HCM xin chấp thuận cho bệnh viện được tiếp nhận lô hàng viện trợ.

Ngày 24/6/2014, UBND TP có quyết định phê duyệt việc tiếp nhận lô hàng viện trợ gồm 309 hộp thuốc Tasigna 200mg viên nang cứng, hạn dùng đến tháng 5/2015. Ngày 14/7/2014, Cục quản lý dược có văn bản đồng ý để bệnh viện được tiếp nhận lô hàng trên.

8 tháng sau, đến ngày 21/7/2014, BV nhận được văn bản đồng ý của Sở Tài chính và báo cáo Công ty Novartis chuyển số lô thuốc về Việt Nam. Ngày 27/7/2014, số lô thuốc về tới sân bay Tân Sơn Nhất.

Tuy nhiên, đến thời điểm này, Chi cục Hải quan TPHCM không đồng ý cho BV tiếp nhận lô hàng thuốc viện trợ do hạn dùng dưới 12 tháng (theo Thông tư số 47/2010/TT-BYT), nên BV tiếp tục gửi công văn trình lên Bộ Y tế, Sở Y tế TPHCM và Cục Hải quan để xem xét, hỗ trợ giải quyết.

Cuối cùng, đến ngày 13/8/2014, BV nhập kho được lô thuốc trên, tuy nhiên, đến thời điểm này, hạn sử dụng của lô thuốc chỉ còn 10 tháng. Tổng thời gian tính từ khi BV nhận được thư hiến tặng thuốc đến khi thuốc nhập kho bệnh viện là 13 tháng.

Ngoài ra, BS Phù Chí Dũng cho biết do Tasigna copay là chương trình đồng chi trả chứ không phải cung cấp thuốc miễn phí (chương trình chi trả 11,5 tháng thuốc, bệnh nhân chi trả 0,5 tháng thuốc còn lại (khoảng 42 triệu đồng). Vì thế BV phải chờ thêm thời gian để người bệnh thực hiện mua thuốc lần đầu.

Cuối cùng, chỉ 26 bệnh nhân được dùng thuốc theo chương trình, bằng một nửa so với dự trù. Thuốc không kịp sử dụng dẫn đến hết hạn.

Tháng 8/2015, Sở Y tế có văn bản đồng ý cho BV tiêu hủy 19.997 viên thuốc Tasigna. Tuy nhiên, đến thời điểm thanh tra (tháng 12/2016), BV vẫn tồn kho số thuốc này chưa tiêu hủy.

Cũng theo BS Dũng, giá thuốc ở thời điểm tiếp nhận năm 2015 là 199.000 đồng/viên, theo đó, tổng giá trị gần 20.000 viên thuốc bị tiêu hủy là 3,9 tỷ đồng, thay vì gần 14 tỷ đồng tính theo đơn giá 700.000 đồng/viên – tư liệu của cơ quan thanh tra.

Theo diễn biến sự việc, chiều ngày 3/5, Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế yêu cầu Sở Y tế TP.HCM thực hiện rà soát, làm rõ vụ việc vụ việc gần 20.000 viên thuốc Tasigna phải tiêu hủy vì chậm trễ thủ tục, dẫn tới thuốc hết hạn. Báo cáo yêu cầu gửi về Vụ Bảo hiểm Y tế và Cục Quản lý Dược trước ngày 7/5.

Nguyễn Quân