Cảnh báo thiệt hại do virus máy tính 2016: Người Việt mất 10.400 tỷ đồng

Thứ Tư, 11/01/2017

Trong năm 2016, người Việt đã thiệt hại tổng cộng 10.400 tỷ đồng do virus máy tính, theo Tổng kết an ninh mạng năm 2016 và dự báo xu hướng 2017 do Tập đoàn công nghệ Bkav vừa công bố.

Theo đó, mã độc mã hóa dữ liệu Ransomware, virus lây qua USB, vấn nạn tin nhắn rác và nguy cơ từ các cuộc tấn công có chủ đích APT là những chủ điểm nóng nhất của năm 2016.

Báo động: Trung bình cứ 10 email nhận được sẽ có 1,6 email chứa ransomware

Ransomware chuyên mã hóa các file dữ liệu trên máy, khiến người sử dụng không thể mở file nếu không trả tiền chuộc cho hacker. Số tiền chuộc khổng lồ hacker kiếm được chính là nguyên nhân dẫn tới sự bùng nổ của loại mã độc nguy hiểm này.

Theo thống kê từ hệ thống giám sát virus của Bkav, trong năm 2016, có tới 16% lượng email lưu chuyển là email phát tán ransomware, nhiều gấp 20 lần năm 2015 (trung bình cứ 10 email nhận được trong năm 2016 thì người sử dụng sẽ gặp 1,6 email chứa ransomware). Theo đó, năm 2016, người tiêu dùng Việt Nam bị thiệt hại 10.400 tỷ đồng do virus máy tính gây ra (vượt qua mức 8.700 tỷ đồng năm 2015).

Bkav cho biết để phòng tránh, tốt nhất người dùng nên trang bị cho mình phần mềm diệt virus để được bảo vệ tự động, luôn mở file tải về từ email trong môi trường cách ly an toàn Safe Run.

Vẫn có tới 83% USB bị nhiễm virus trong năm 2016

Báo cáo của Bkav cũng chỉ ra việc cắt bỏ tính năng Auto Run trong các hệ điều hành của Microsoft không làm cho virus USB trở nên hết thời. Năm 2016, tỷ lệ USB bị nhiễm virus vẫn ở mức rất cao: 83% (không giảm so với năm 2015).

Theo Bkav, những nỗ lực của Microsoft chỉ hạn chế được các dòng virus lây trực tiếp qua Auto Run như W32.AutoRunUSB. Tuy nhiên, sự tăng trưởng mạnh của dòng W32.UsbFakeDrive – virus không cần Auto Run vẫn có thể lây nhiễm chỉ với một cú “click”, khiến cho USB tiếp tục là nguồn lây nhiễm virus phổ biến nhất.

Năm 2016, có 16,7 triệu lượt máy tính được phát hiện nhiễm virus qua USB, trong đó, chỉ 11% là đến từ dòng virus lây trực tiếp bằng Auto Run, còn tới 89% là dòng W32.UsbFakeDrive.

>> Hacker trộm số bitcoin trị giá hàng triệu USD, chỉ bằng số điện thoại của khổ chủ

Tấn công có chủ đích APT – ‘Quả bom hẹn giờ’

Vụ việc Vietnam Airlines bị tấn công ngày 29/7/2016 là cảnh báo mạnh mẽ về nguy cơ các cuộc tấn công có chủ đích APT tại Việt Nam sẽ còn tiếp tục trong thời gian tới.

Bkav cho biết, từ năm 2012, hệ thống quan sát của Bkav đã phát hiện mạng lưới phần mềm gián điệp tấn công có chủ đích APT xuất hiện tại nhiều cơ quan, doanh nghiệp. Kịch bản tấn công APT thường được hacker sử dụng là gửi email đính kèm file văn bản chứa mã độc. Với tâm lý cho rằng file văn bản an toàn, nhiều người sử dụng bị mắc lừa và mở file đính kèm, sau đó máy tính sẽ bị nhiễm mã độc.

Theo Bkav, có tới hơn 50% người dùng cho biết vẫn giữ thói quen mở ngay các file được đính kèm trong email (không giảm so với năm 2015). Do đó, Bkav khuyến cáo người sử dụng nên mở các file văn bản nhận từ Internet trong môi trường cách ly Safe Run và cài phần mềm diệt virus thường trực trên máy tính để được bảo vệ tự động.

Cùng với các thống kê trên, báo cáo tổng kết 2016 của Bkav cũng cho thấy tỷ lệ người sử dụng Facebook tại Việt Nam gặp phiền toái với tin nhắn lừa đảo, nội dung đồi trụy hay liên kết giả mạo có cài mã độc đã giảm xống còn 85% (so với 93% năm 2015). Tuy nhiên, tình trạng lừa đảo phổ biến qua các liên kết giả mạo sẽ tiếp tục là mối đe dọa thường trực cho người dùng Facebook. Do đó, người sử dụng không nên bấm vào các link lạ và không làm theo hướng dẫn trên các website chưa tin cậy.

Về việc quản lý của các nhà mạng liên quan đến tin nhắn rác, Bkav cho hay vẫn còn tới 74% người dùng cho biết họ vẫn bị làm phiền bởi tin nhắn rác. Lượng spam từ sim rác đã giảm so với năm 2015, tuy nhiên, spam đến từ các đầu số tổng đài, đầu số dịch vụ lại tăng, khiến cho tổng lượng tin nhắn rác lưu thông trên mạng không giảm nhiều. Trung bình cứ 2 người sử dụng thì vẫn có 1 người nhận được tin nhắn rác mỗi ngày.

Với thực trạng nhiều cơ quan, doanh nghiệp đã bị nhiễm mã độc gián điệp nằm vùng, Bkav dự đoán năm 2017 sẽ còn tiếp tục chứng kiến nhiều cuộc tấn công có chủ đích APT với quy mô từ nhỏ tới lớn, mã độc trên di động sẽ tiếp tục tăng với nhiều dòng mã độc khai thác lỗ hổng nhằm chiếm quyền root, kiểm soát toàn bộ điện thoại.

Cùng với đó, nhiều lỗ hổng nguy hiểm trên nền tảng Linux được phát hiện sẽ đặt các thiết bị chạy trên nền tảng này trước nguy cơ bị tấn công. Sự bùng nổ thiết bị kết nối Internet (IoT) như Router Wifi, Camera IP,… khiến an ninh trên các thiết bị này trở thành vấn đề nóng. IoT có thể sẽ là đích nhắm của hacker trong năm tới.