Trong lần dạo chơi vào năm ngoái, một cậu bé 11 tuổi ở Okinawa, Nhật Bản, có sở thích sưu tầm đá lạ, đã tình cờ nhặt được 2 viên đá nhỏ bí ẩn và giao nó cho các chuyên gia. Kết quả giám định gần đây phát hiện ra rằng chúng hóa ra là hóa thạch Cúc đá kỷ Devon thuộc Đại Cổ sinh khoảng 400 triệu năm trước.

hóa thạch cúc đá
Hóa thạch Cúc đá. (Ảnh minh họa: Helfei/ Shutterstock)

Báo chí Nhật Bản đưa tin về phát hiện này của cậu bé Makoto Tani (日谷真歌), học sinh lớp 6 ở làng Yomitan, tỉnh Okinawa. Makoto thích sưu tập đá từ khi học lớp 1, trong đầu cậu bé luôn suy nghĩ về việc “tại sao những viên đá lại có hình dạng như thế này hoặc như thế kia…”.

Và điều bất ngờ đã đến với cậu bé ham tìm hiểu này. Vào tháng 6 năm ngoái, khi theo cha đi dạo ở khu vực Senaha gần đó, Makoto vô tình phát hiện trong cỏ có 2 viên đá đen dài khoảng 1,2 cm. Bởi vì đã sưu tầm đá từ lâu, nên trực giác của cậu bé báo hiệu rằng 2 viên đá này dường như có lai lịch không đơn giản.

Để tìm hiểu về 2 viên đá, hai cha con đã ngay lập tức gửi chúng đến Bảo tàng Văn hóa Đá Okinawa để giám định. Sau khi nhận được ủy thác, người phụ trách danh dự Oshiro Ichiro đã khẩn trương triệu tập một số chuyên gia để cùng nhau nghiên cứu và thảo luận, và mới đây đã xác nhận 2 viên đá này là hóa thạch Cúc đá (Ammonite) thuộc Đại Cổ sinh 

Ông Oshiro Ichiro nói rằng hóa thạch Cúc đá được tìm thấy ở Okinawa trong quá khứ thuộc về Đại Trung sinh (252 triệu đến 66 triệu năm trước), nhưng loại được phát hiện bởi cậu bé Makoto Tani lần này thậm chí còn cổ hơn, có thể bắt nguồn từ kỷ Devon thuộc Đại Cổ sinh khoảng 400 triệu năm trước.

Ông cũng chỉ ra rằng hóa thạch quý giá này từng được tìm thấy ở Maroc, Châu Phi và phát hiện này tình cờ ở căn cứ sân bay quân sự cũ của Mỹ, vì vậy suy đoán rằng nó “có thể đã được quân đội Hoa Kỳ hoặc những người liên quan đưa từ nước ngoài vào.”

hóa thạch cúc đá
Minh họa 3D của Cúc đá trên biển. (Ảnh: Esteban De Armas/ Shutterstock)

Khi được phỏng vấn, Makoto cho biết ban đầu chỉ nghĩ đó là một loại mangan kim loại có hình thù kỳ lạ nhưng không ngờ lại là phát hiện về hóa thạch Cúc đá lâu đời rất quý giá. Sau khi xác định, cậu bé khá sốc trước kết quả giám định và cũng có một chút cảm giác về thành tựu đạt được.

Đối với phát hiện lớn này, người phụ trách Oshiro Ichiro không khỏi thán phục “con mắt tinh tường” của cậu bé.

Vào ngày 20/6, Okinawa cũng đã tổ chức buổi giới thiệu hóa thạch mà Makoto Tani phát hiện. Hai hóa thạch quý giá này sẽ được trưng bày trong Bảo tàng Văn hóa Đá Okinawa trong thời gian tới.

Cúc đá là một nhóm động vật chân đầu đã tuyệt chủng với vỏ dày xoắn ốc, nhiều xúc tu, sinh trưởng nhanh và chết nhanh cùng chiến lược sinh sản hàng loạt. Chúng cũng là loài nhuyễn thể biển tiêu biểu nhất trong Đại Trung sinh. Chúng xuất hiện trên Trái đất vào đầu kỷ Devon của Đại Cổ sinh, số lượng bùng nổ ở Đại Trung sinh, và cuối cùng biến mất trong sự kiện tuyệt chủng cuối kỷ Phấn trắng.

Do sự tiến hóa nhanh chóng và sự phân bố rộng rãi của chúng, Cúc đá rất lý tưởng cho việc làm hóa thạch tiêu chuẩn mà các nhà địa chất có thể sử dụng sử dụng để xác định tuổi của các địa tầng có chứa hóa thạch Cúc đá.