Đoạn video ghi lại cảnh tượng một con gấu Bắc Cực gầy mòn, kiệt quệ đang bới tìm thức ăn từ thùng rác trong những giây phút cuối cùng của cuộc đời ở quần đảo Baffin của Canada mới được đăng tải gần đây khiến người xem không khỏi chạnh lòng. 

Nhiếp ảnh gia địa lý Paul Nicklen đã ghi lại được cảnh tượng đau buồn này  và đăng tải nó lên mạng Internet ngày 5 tháng 12. Video cho thấy môt con gấu đang lảo đảo tiến về phía thùng rác và tìm kiếm đồ ăn. Cuối cùng, chú gấu đáng thương nằm rạp trên mặt đất vì kiệt sức.

Đoạn video này được nhóm bảo tồn Sea Legacy ghi lại trong cuộc nghiên cứu vào cuối mùa hè vừa qua ở đảo Baffin, miền Bắc Canada. Nicklen nói với National Geographic rằng ông muốn ghi lại cảnh chú gấu này để truyền đạt tới mọi người những hậu quả của sự thay đổi khí hậu.

Nicklen bày tỏ: “Khi các nhà khoa học nói rằng loài gấu đang sắp tuyệt chủng, tôi muốn cảnh tỉnh mọi người và cho mọi người thấy sự tuyệt chủng đó là như thế nào. Gấu đang chết vì đói. Một con gấu đói lả là như thế đó!”

Những kẻ săn mồi trên băng 

Những giờ cuối cùng của một con gấu Bắc cực sắp chết vì đói, Chú gấu Bắc Cực gầy đói xơ xác lục thùng rác tìm thức ăn (Video)

Gấu Bắc Cực sống phụ thuộc vào băng biển để săn bắt hải cẩu, một loại thịt giàu năng lượng và chất béo dành cho loài gấu này. Khi khí hậu ấm lên, Bắc Cực là vùng bị ảnh hưởng nghiêm trọng của hiện tượng này. Băng biển Bắc Cực thường đạt mức độ tối đa vào cuối đông, đặc biệt là vào khoảng tháng Ba, và sẽ tan chảy vào mùa hè. Mức băng ở mức tối thiểu vào khoảng tháng Chín.

Trong những năm gần đây, băng hình thành muộn hơn, tan chảy sớm hơn và diện tích băng bao phủ mặt biển nhỏ hơn. Diện tích mặt biển có băng bao phủ được ghi nhận ở mức thấp kỷ lục hoặc xấp xỉ mức kỷ lục vào tháng Ba hàng năm, khi Bắc Cực sương giá nhất.

Vào tháng Ba năm 2016, nhà khoa học Walt Meier của Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA) cho hay, kể từ khi được ghi chép, hiện tại Bắc Cực đã mất khoảng một nửa lượng băng bao phủ tại thời điểm lượng băng thường đạt mức cao nhất trong năm.

Theo trung tâm National Snow and Ice Data Cente (Trung tâm Tuyết và Băng Quốc gia), tháng 11 năm 2017 vừa qua, chúng ta được chứng kiến mức băng biển trung bình trải rộng 9,64 triệu km2), đây là lần thứ ba lượng băng phủ trung bình được ghi nhận là thấp nhất trong các tháng 11 kể từ năm 1979.

Đối với loài gấu Bắc Cực, việc mất đi băng biển đồng nghĩa với việc nó mất đi vùng đất để săn mồi. Liên minh Bảo vệ Thiên nhiên Quốc tế (The International Union for Conservation of Nature) đã liệt kê gấu Bắc Cực (danh pháp: Ursus maritimus) là loài đang “bị tổn thương”, hay nói cách khác biến đổi khí hậu là mối đe dọa hàng đầu đối với loài gấu này. Nguyên nhân chủ yếu là diện tích băng biển bị mất ngày càng nhiều, nó đồng nghĩa với việc gấu Bắc Cực phải bơi ra xa hơn để kiếm ăn, điều này khiến cho các chú gấu, đặc biệt là gấu nhỏ, gặp rủi ro.

Theo một nghiên cứu năm 2017 của Cơ quan Nghiên cứu Địa chất Hoa Kỳ (U.S. Geological Survey), gấu cũng phải di chuyển những khoảng cách dài hơn trên băng biển vì sự trôi dạt của băng tăng lên cùng với sự tan chảy của nó. Một nghiên cứu khác về những chú gấu ở gần Vịnh Hudson cho thấy hiện tại chúng phải dành nhiều thời gian hơn trên đất liền, mùa hè đến sớm hơn và kéo dài hơn, do đó, mùa săn mồi của chúng bị hạn chế. Điều này còn ảnh hưởng đến việc sinh sản và nghỉ ngơi của loài gấu Bắc Cực.

Mặc dù gấu Bắc Cực đã chuyển “chế độ” ăn của chúng sang trứng ngỗng tuyết, và các loại thức ăn khác trên đất liền, nhưng theo một nghiên cứu năm 2005 được công bố trên Tạp chí Frontiers về Sinh thái học và Môi trường cho thấy rằng lượng calo từ những nguồn thức ăn này không đủ để bù đắp cho năng lượng mà gấu tiêu thụ trong khi tìm kiếm.

Trường hợp của chú gấu này có phải là tiêu biểu?

Những giờ cuối cùng của một con gấu Bắc cực sắp chết vì đói

Tất nhiên, cũng không chắc rằng nếu không có sự biến đổi khí hậu thì một con gấu nào đó có bị đói hay không, hay giống như những gì mà chú gấu trong đoạn video đã trải qua.

Steven Amstrup, nhà khoa học chính của Polar Bears International nói trên Live Science năm 2015 sau khi xem bộ xương của một chú gấu Bắc Cực đầy thương tâm được lan truyền trên mạng, theo ông: “Băng biển đang giảm dần khiến gấu Bắc Cực sẽ thường xuyên bị đói, nhưng cũng không thể nói rằng mọi cá thể đang bị đói bởi thay đổi khí hậu. Bởi lẽ trong thế giới hoang dã, việc gấu Bắc Cực bị đói thường xuyên xảy ra. Là động vật ăn thịt hàng đầu, nên chúng thường sẽ qua đời khi quá già hoặc bị thương vì bị con người săn bắt.”

Tuy nhiên, video của Nicklen cho thấy điều này có vẻ như loài gấu này có một quãng thời gian khó khăn ngày càng trầm trọng khi khí hậu nóng lên. Nicklen nói với National Geographic rằng anh đã không cầm nổi nước mắt khi quay thước phim này.

Anh chia sẻ: “Cảnh tượng đó thật bi thương và nó làm tâm hồn người ta tan nát, tâm trí tôi vẫn bị hình ảnh đó ám ảnh, nhưng tôi biết rằng chúng tôi cần phải chia sẻ nó để kêu gọi mọi người thức tỉnh. Một cái chết đau đớn và từ từ.”

Khi được hỏi tại sao anh không làm gì đó để giúp đỡ, Nicklen cho hay nếu anh làm như vậy, thì cũng không giải quyết gì nhiều, chỉ là khiến nó kéo dài nỗi đau và rồi nó cũng sẽ chết. Hơn nữa, cho gấu Bắc Cực hoang dã ăn lại là phạm pháp ở Canada. Theo anh nhận định, với tình trạng sức khỏe như vậy, chỉ chưa đầy vài ngày hay thậm chí là vài giờ nó sẽ chết.

Nicklen viết trên Instagram rằng các nhà khoa học dự báo loài gấu này có nguy cơ tuyệt chủng trong khoảng 100 năm tới và anh nghĩa rằng phần lớn chúng đang chết dần chết mòn vì đói như thế này. Theo anh, việc cho những con gấu sắp chết vì đói như vậy ăn là chuyện không hề đơn giản trước tình trạng Trái Đất đang ngày một ấm lên, và không chỉ là loài gấu này bị tuyệt chủng mà con người còn mất đi cả những hệ sinh thái vốn có ở Bắc Cực.

Xuân Lâm

Xem thêm: