Nhiều người nghĩ rằng Hoàng gia Anh sống dựa vào tiền thuế của dân, nhưng sự thực có đúng như vậy không?

Hoàng gia Anh
Ra mắt Hoàng gia Anh năm 2013 (Hình: Carfax2/Wikipedia/CC BY SA 3.0)

Trước tiên hãy nói về vấn đề quản lý tài chính của Anh. Nước Anh không có cái gọi là “cuộc cách mạng vĩ đại”, không phải là một nước cộng hòa, không có gì gọi là “đánh cường hào, chia ruộng đất” để tịch thu tài sản tư nhân thành tài sản công sở hữu Nhà nước. Ở các nước tư bản, tài sản tư nhân được pháp luật bảo vệ, điều này cũng không ngoại lệ đối với nhà vua của Anh.

Bản thân nhà vua Anh là địa chủ và chủ sở hữu bất động sản lớn nhất trong cả nước. Trong xã hội hiện đại ngày nay thì thứ gì quý nhất? Đó là nhà và đất.

Nhà và đất đai của vua Anh được gọi là Crown Estate, có nhiều Crown Estate ở Anh, Scotland và Ireland. Thuộc về tài sản riêng của vua thậm chí còn có nhiều bất động sản văn phòng của Chính phủ Anh cùng số lượng lớn di sản văn hóa mang lại doanh thu du lịch cho nước Anh.

Hàng năm Crown Estate đều tạo ra doanh thu khổng lồ cho Chính phủ, trong đó 15% -25% doanh thu từ bộ phận này được trả lại cho vua để dành cho nhiều khoản chi việc công, gọi là Sovereign Grant.

Chế độ phân phối thu nhập cho vua này bắt đầu từ Cách mạng Vinh quang (1688). Trong thời kỳ William III, thu nhập của vua Anh có hai phần: di sản truyền đời của vua (tài sản riêng), một phần thu thuế phải nộp cho nhà vua.

Cho đến nay, khoản tiền thuế dành cho vua đã bị loại bỏ, vì vậy mà quan điểm cho rằng hoàng gia Anh sống dựa vào tiền thuế là nhận định bất công với họ. Trên thực tế nhà vua cũng không được hưởng toàn bộ trong khoản thu nhập từ tài sản truyền đời, thậm chí được hưởng chưa đến một phần tư.

Ngoài nguồn tiền Sovereign Grant (tức 15% -25% doanh thu từ Crown Estate), hoàng gia Anh cũng có một khoản thu nhập lớn, đó là hai công quốc thuộc Anh: Công quốc Lancaster và Công quốc Cornwall. Trong đó nguồn thu từ công quốc Lancaster được chuyển trực tiếp cho vua, đó là kho báu nhỏ dành riêng cho Nữ hoàng; nguồn thu công quốc Cornwall dành cho thân vương xứ Wales, đó là Charles.

Thu nhập của Nữ hoàng Anh đến từ đâu?

Nữ hoàng có ba nguồn thu nhập chính: 1. Nguồn Sovereign Grant (tiền cho vua) dành cho vua do Kho bạc Anh chi, 2. Vùng lãnh thổ công quốc Lancaster; 3. Tài sản và đầu tư của cá nhân bà.  

Trước hết, Sovereign Grant được quy định trong pháp luật của Anh, hàng năm Chính phủ phải dành phần khoản tiền từ đây cho Nữ hoàng, thực chất là khoản chi tiêu cho các việc như đi lại, an ninh, nhân viên, và bảo trì Cung điện Hoàng gia.

Nguồn tiền dành cho vua (Sovereign Grant) này đến từ nguồn lợi của bất động sản hoàng gia (Crown Estate) dưới danh nghĩa của Nữ hoàng. Toàn bộ Crown Estate là một công ty bất động sản thương mại độc lập, trên danh nghĩa thì bất động sản hoàng gia thuộc sở hữu của vua Anh, nhưng lợi nhuận thực tế cần phải nộp cho Kho bạc Anh, và sau đó Kho bạc sẽ dành một phần trong đó, khoảng 15% -25%, trả cho Nữ hoàng dưới dạng tài trợ cho vua.

Trong năm tài chính 2016-2017, Nữ hoàng đã nhận được khoản trợ cấp miễn thuế 42,8 triệu bảng Anh dưới phương diện tài trợ của vua. Do trong thập kỷ tới, Cung điện Buckingham phải sửa chữa quy mô lớn cho nên năm tài chính gần nhất số tiền này dự kiến ​​sẽ tăng 78%, lên đến 76,1 triệu bảng Anh.

Thứ hai, lãnh thổ của Công tước xứ Lancaster. Lịch sử vùng lãnh thổ này có thể truy về từ năm 1265, bao gồm bất động sản cho thương mại, nông nghiệp và nhà ở dân cư. Nữ hoàng đã dùng tiền này để chi trả cho cả việc công và tư, bao gồm các chi phí cho các thành viên trong hoàng gia làm những việc công phụ giúp Nữ hoàng.

Ngoài ra, Nữ hoàng cũng có tài sản riêng của mình, bao gồm lâu đài Balmoral ở Scotland và Sandringham Estates ở miền đông nước Anh. Đây là gia tài của Nữ hoàng được thừa kế, cũng là khu nghỉ mát yêu thích của các thành viên hoàng tộc.

Nhưng sự giàu có của Nữ hoàng không chỉ giới hạn ở bất động sản, bà còn có một bộ sưu tập lớn các con tem có giá trị, rất nhiều tác phẩm nghệ thuật, còn có cả hoạt động đầu tư chứng khoán. Các tài sản khác liên quan mật thiết đến Nữ hoàng, bao gồm trang sức vương miện và nhiều tác phẩm nghệ thuật, thực sự thuộc sở hữu của Quỹ từ thiện Hoàng gia Anh (Royal Collection Trust).

Ai trả lương cho các thành viên khác trong Hoàng gia Anh?

Vấn đề trọng điểm: Tiền lương công vụ các thành viên khác trong hoàng gia Anh lấy từ đâu, chẳng hạn như vợ chồng hoàng tử Williams hay vợ chồng hoàng tử Harry?

Về thu nhập của hai công quốc thuộc hoàng tộc này, thực tế chủ thuê của họ không phải là Chính phủ, mà là Nữ hoàng và Charles (thân vương xứ Wales). Chi trả cho công việc của họ không liên quan đến tiền người đóng thuế.

Tuyết Mai