Vào mùa xuân năm nay, cô bé 15 tuổi, Akino Imanaka đã vinh dự được tổ chức lễ tốt nghiệp đặc biệt tại một ngôi trường đặc biệt. Em là học sinh duy nhất của trường trung học cơ sở Oteshima, thành phố Marugame, tỉnh Kagawa, Nhật Bản. 

“Trong suốt 9 năm, em là học sinh duy nhất của ngôi trường cấp 1 và 2 trên đảo xa, nơi em sinh ra và lớn lên. Mọi thứ trôi qua như một cái chớp mắt. Em đã có những ngày học tập vui vẻ nhờ sự hỗ trợ của các giáo viên, gia đình và người dân trên đảo. Em không có gì ngoài lòng biết ơn,” cô bé phát biểu trong buổi lễ tốt nghiệp của mình. 

Đảo Oteshima nằm cách bờ biển thành phố Marugame 15 km, với tổng diện tích chỉ 0,6 km2, chu vi 3,8 km và tính đến ngày 1/3 này, dân số của đảo là 34 người. Ngành công nghiệp chính tại nơi đây là đánh bắt cá, nhưng dân số đang già đi và cô bé Akino là cư dân duy nhất dưới 18 tuổi. 

Ngôi trường chỉ có 5 giáo viên và 1 học sinh

Có 5 giáo viên tại trường dạy dỗ Akino và cũng sẽ đóng vai là “học sinh” trong lớp để cùng trao đổi, thảo luận và học nhóm với cô bé. Ngoài ra, mỗi tuần một lần, Akino sẽ được đến một trường THCS ngoài đảo để tham gia một lớp học để giao lưu và học hỏi thêm.

Vào tháng 6 năm ngoái, có hơn 60 người, bao gồm cả những người ở ngoài đảo cùng tham gia hội thao. Với một số hạng mục như thể dục dụng cụ, chạy tiếp sức, khiêu vũ và kéo co.

“Em thường ở một mình nên đôi lúc cảm thấy rất cô đơn. Nhưng với tư cách là chủ tịch hội học sinh, em thường được đi đến nhiều nơi trong vai trò là đại diện của trường, đó là một trải nghiệm vô cùng thú vị”, cô bé Akino nói.

Trường trung học cơ sở Oteshima được thành lập vào năm 1914 với tư cách là một phần mở rộng của trường tiểu học Teshima. Lúc cao điểm nhất vào năm 1964, có 91 học sinh tiểu học và trung học cơ sở, nhưng con số này đã giảm dần. Trường đã đóng cửa vào năm 2013 khi chị gái của Akino tốt nghiệp. Và ngôi trường đã hoạt động trở lại vào năm 2020 khi Akino nhập học, nhưng nó sẽ lại tiếp tục đóng cửa từ năm học 2023.

Toàn bộ hòn đảo là một gia đình lớn của Akino

Oteshima
Ảnh chụp từ trên không đảo Oteshima (còn gọi là Koteshima) ở Kagawa, Nhật Bản. (Ảnh: Viện Địa lý Quốc gia Nhật Bản/ Wikimedia Commons)

Ông Yutaka Okura, 73 tuổi, chủ tịch cộng đồng cư dân Oteshima, than phiền về việc đóng cửa trường học: “Sự sống động của hòn đảo khác hẳn khi có trẻ em!” 

Cha mẹ của Akino, ông Nobuyoshi 65 tuổi và bà Tami 54 tuổi, cả hai chủ yếu làm nghề đánh bắt bạch tuộc. Bà Tami nói: “Akino được cung cấp mọi thứ cần thiết để có thể phát triển.” 

Vào 9 năm trước, hai vợ chồng bà đã cảm thấy buồn khi chị gái của Akino đi học nhưng không có bạn bè trên đảo. Nhưng ở thời điểm đó, ông Nobuyoshi đang chăm sóc cho mẹ già nên họ đã không thể rời hòn đảo. Đến khi Akino lớn lên và bước vào trường trung học cơ sở, cô bé nói: “Trường của em là Oteshima,” và thay vì ra ngoài đảo, cô bé đăng ký học ở Oteshima. 

Bà Tami nói rằng cả hòn đảo là một gia đình lớn. Nếu Akino bị sốt, người dân trên đảo sẽ luôn quan tâm lo lắng, chẳng hạn như họ sẽ mang thức ăn và thuốc đến cho cô bé. 

Và từ tháng 4, Akino sẽ theo học một trường trung học bên ngoài đảo và đến sống cùng gia đình chị gái ở tỉnh Kagawa.

Trường học đặt việc giáo dục cho từng học sinh lên hàng đầu

Những điều cơ bản trong giáo dục cho từng học sinh có thể được nhìn thấy ở trường trung học cơ sở Oteshima. 

Hiệu trưởng Takai, người đã có 3 năm giảng dạy Akino, cho biết: “Có một điểm khởi đầu cho nền giáo dục ở Oteshima là coi trọng từng học sinh. Điều quan trọng là sự kết nối.”

Khoảng 50 người, bao gồm cả người dân đảo, đã tham dự lễ tốt nghiệp vào ngày 14/3 của Akino. Akino cho biết cô bé muốn làm việc trong lĩnh vực giáo dục và phúc lợi trong tương lai.

Cô bé đã không kìm được nước mắt khi đọc bài phát biểu trong buổi lễ tốt nghiệp của mình: “Em thực sự hạnh phúc khi được sinh ra ở Oteshima. Em sẽ ghi nhớ những kỷ niệm về nơi này trong trái tim mình, và sẽ tiến về phía trước với một ý chí mạnh mẽ cùng niềm tự hào.”

Rất nhiều ngôi trường phải đóng cửa

Theo Khảo sát cơ bản về trường học năm 2010 của Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản, thì có 2.066 trong số 19.161 trường tiểu học và 10.120 trường trung học cơ sở trên toàn quốc có ít hơn 50 học sinh. Trong đó chỉ có 1033 trường học.

Vấn đề lão hóa dân số ở Nhật Bản là nguyên nhân chính khiến cho trẻ em ở độ tuổi tới trường giảm mạnh. Dẫn đến việc hệ thống giáo dục của hàng trăm trường tiểu học và trung học phải đóng cửa hoặc phải sáp nhập trong vòng hai thập kỷ qua.

Cũng theo thống kê khảo sát, trong vài năm nay người Nhật Bản ở độ tuổi 18 đã giảm xuống còn 1,3 triệu so với 2,05 triệu của năm 1992. Ngoài ra, trong vòng 2 năm tới nó có thể sẽ tiếp tục giảm xuống còn 1,21 triệu. Kết quả là gần 1/3 trong số 707 trường đại học không có khả năng thu hút đủ sinh viên để khai giảng.

Tổng số học sinh tiểu học thấp hơn 53% so với năm 1958 (13,5 triệu). Số học sinh trung học cơ sở cũng ít hơn 56% so với năm 1962. Hơn 200 trường học ở Nhật bản đã buộc phải đóng cửa năm 2019 vì không có học sinh. Giảm 154 trường tiểu học và trung học cơ so với năm trước đó.

An Chi

  • Mời xem video: Xem nước ngoài dạy trẻ – so sánh nội quy học sinh tiểu học ở 5 quốc gia