Giải vô địch bóng đá nam thế giới 2022 (Fifa Men’s World Cup) đã được khai mạc tại Qatar vào ngày 20/11, đây là lần đầu tiên một sự kiện bóng đá thế giới được tổ chức vào cuối năm và cũng là lần đầu tiên trong lịch sử World Cup được tổ chức tại một nước Trung Đông.

shutterstock 1704500563
(Nguồn: fifg/ Shutterstock)

World Cup 2022 Qatar và vấn đề nhân quyền

Qatar là một nước vùng Trung Đông với dân số chỉ 2,9 triệu người nhưng lại là một trong những nước giàu nhất thế giới nhờ xuất khẩu nhiều dầu mỏ và khí đốt tự nhiên. Năm 2010, Qatar giành được phiếu bầu của 22 ủy viên điều hành của Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA) để giành quyền đăng cai World Cup (vượt qua Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản và Úc).

Qatar là đất nước Hồi giáo bảo thủ nên người hâm mộ được yêu cầu cẩn thận với lời nói và hành động. Có những hạn chế nghiêm ngặt của địa phương đối với đồ uống có cồn, theo đó đồ uống có cồn chỉ được bán trong các quán bar của khách sạn sang trọng. Một vại bia có thể lên tới 13 USD.

Ban tổ chức giải dự kiến ​​sẽ có khoảng 1,5 triệu người hâm mộ đến xem trận chung kết.

Để tổ chức sự kiện, Qatar đã đặc biệt cho xây dựng 7 sân vận động mới, thậm chí còn xây dựng cả một thành phố cho trận chung kết. Chính phủ Qatar cho biết 30.000 công nhân nước ngoài đã được thuê để xây dựng các sân vận động mới. Hầu hết họ đến từ Bangladesh, Ấn Độ, Nepal và Philippines.

Hồi tháng 2/2021, The Guardian đưa tin kể từ khi Qatar giành quyền đăng cai World Cup đã có 6.500 lao động nhập cư từ Ấn Độ, Pakistan, Nepal, Bangladesh và Sri Lanka thiệt mạng vì lao động xây dựng công trình cho World Cup ở Qatar.

Tuy nhiên, chính phủ Qatar cho biết con số này là sai lệch vì không phải tất cả những người thiệt mạng đều tham gia vào các dự án liên quan đến World Cup. Họ nói rằng nhiều người trong số đó đã làm việc ở Qatar từ lâu và có thể đã chết vì tuổi già hoặc các nguyên nhân tự nhiên khác.

Chính phủ Qatar nói rằng hồ sơ tai nạn của họ cho thấy chỉ có 3 trường hợp “liên quan đến công việc” trong số 37 công nhân tử vong tại các công trường xây dựng sân vận động World Cup từ năm 2014 – 2020.

Tuy nhiên cơ quan của Liên Hợp Quốc là Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) cho rằng đó là đánh giá thấp vấn đề. Qatar không phân loại các trường hợp tử vong do đau tim và suy hô hấp là “liên quan đến công việc”, nhưng đây là những triệu chứng của say nắng, có thể do làm việc quá sức ở nhiệt độ cực cao.

ILO tự kiểm đếm các vụ tai nạn liên quan đến World Cup, thu thập dữ liệu từ các bệnh viện và dịch vụ cấp cứu do chính phủ Qatar điều hành. Theo tổ chức này, riêng năm 2021 có 50 lao động nước ngoài thiệt mạng và hơn 500 người bị thương nặng cùng 37.600 người khác bị thương nhẹ.

Các nhóm nhân quyền đã không ngừng lên tiếng chỉ trích cách đối xử của nước Trung Đông này với lao động nước ngoài kể từ sau khi nước này giành đăng cai World Cup vào năm 2010. Năm 2016, Tổ chức Ân xá Quốc tế (Amnesty International) cáo buộc các công ty Qatar cưỡng bức lao động.

Tổ chức này cho biết nhiều công nhân sống trong các khu nhà tập thể tồi tàn, buộc phải trả phí tuyển dụng cắt cổ, bị giữ lương và tịch thu hộ chiếu.

Không còn nghi ngờ gì nữa, vấn đề nhân quyền của lao động nước ngoài đã trở thành tâm điểm gây tranh cãi nhất của World Cup 2022.

FIFA đã viết thư cho 32 đội tham gia yêu cầu họ “tập trung vào bóng đá”. Cơ quan quản lý môn thể thao này nói rằng thể thao không nên bị “cắm vào” các hệ tư tưởng hay “đấu tranh” chính trị, cũng như không nên “giáo dục đạo đức” ở bối cảnh khác.

Tuy nhiên, Liên đoàn bóng đá châu Âu (UEFA) đáp lại: “Nhân quyền là giá trị phổ quát được áp dụng ở mọi nơi”. Đội tuyển Úc tung video chỉ trích Qatar ngược đãi lao động nhập cư. Các cầu thủ Đan Mạch sẽ mặc một chiếc áo thi đấu toàn màu đen để phản đối hồ sơ nhân quyền của Qatar.

World Cup lần đầu tiên tổ chức vào mùa đông

Vòng chung kết World Cup 2022 dự kiến ​​diễn ra từ ngày 21/11 – 18/12, trong hai tháng này nhiệt độ ở Qatar thường chỉ 25°C (77°F).

Nếu cuộc thi được tổ chức vào tháng 6 và tháng 7 như thông lệ thì nhiệt độ trong thời gian diễn ra World Cup sẽ trên 40°C, thậm chí có thể lên tới 50°C.

Qatar ban đầu đề xuất rằng các trận chung kết sẽ được tổ chức vào mùa hè như thường lệ, nhưng tất cả các trận đấu sẽ được diễn ra ở những địa điểm kín có hệ thống điều hòa không khí, nhưng kế hoạch này cuối cùng đã bị bác bỏ.

Trước đó, Qatar bị cáo buộc hối lộ 3,7 triệu USD cho các quan chức FIFA để đổi lấy sự ủng hộ cho đăng cai, nhưng đã vượt qua sau cuộc điều tra kéo dài hai năm.

Chủ tịch FIFA vào thời điểm đó là Sepp Blatter đã ủng hộ giá thầu của Qatar, nhưng sau này ông cho rằng FIFA có thể đã đưa ra quyết định sai lầm.

Hiện ông Sepp Blatter đang bị xét xử ở Thụy Sĩ vì nghi ngờ gian lận, tham ô và các cáo buộc tham nhũng khác. Ông đã phủ nhận tất cả các cáo buộc.

Danh sách 32 đội World Cup 2022

32 đội của World Cup 2022 sẽ bắt đầu tranh tài tại Qatar vào ngày 21/11, trận mở màn là đội tuyển Hà Lan gặp Senegal và trận chung kết sẽ được tổ chức vào ngày 18/12 theo giờ địa phương lúc 18:00 tại Sân vận động Lusail.

World Cup 2022 tại Qatar là kỳ World Cup lần thứ 22, đồng thời là lần đầu tiên trong lịch sử được tổ chức tại Trung Đông, cũng là lần thứ hai World Cup được tổ chức tại châu Á.

Danh sách 32 đội World Cup 2022 Qatar:

Bảng A: Qatar (chủ nhà), Ecuador, Senegal, Hà Lan;

Bảng B: Anh, Iran, Mỹ, Wales;

Bảng C: Argentina, Saudi Arabia, Mexico, Ba Lan;

Bảng D: Pháp, Úc, Đan Mạch, Tunisia;

Bảng E: Tây Ban Nha, Costa Rica, Đức, Nhật Bản;

Bảng F: Bỉ, Canada, Maroc, Croatia;

Bảng G: Brazil, Serbia, Thụy Sĩ, Cameroon;

Bảng H: Bồ Đào Nha, Ghana, Uruguay, Hàn Quốc;

Ban đầu, các đội từ các châu lục thi đấu theo nhóm, những đội đứng đầu mỗi nhóm được trực tiếp tham dự vòng chung kết World Cup, còn một số đội đủ điều kiện khác thì cạnh tranh tham gia thông qua các trận play-off.

Pháp vô địch World Cup 2018 đã thành công được tham gia World Cup Qatar, nhưng Ý vô địch cúp châu Âu năm ngoái đã không thể vượt qua vòng loại và bỏ lỡ World Cup.

Tổng cộng có 32 đội tham dự vòng chung kết được chia thành 8 bảng, mỗi bảng 4 đội. Các đội từ cùng một châu lục sẽ không được xếp vào cùng một bảng – trừ châu Âu được phép có tối đa 2 đội cùng một bảng.

Brazil, Anh, Pháp và Tây Ban Nha hiện được các nhà cái xếp vào danh sách ứng viên vô địch giải đấu này.