Khi trẻ cáu kỉnh và thiếu kiên nhẫn, việc nuôi dưỡng lòng tôn kính với thiên nhiên và chuyển hướng sự chú ý của trẻ sẽ không chỉ giúp ngăn chặn cơn nóng giận hiện tại mà còn giảm khả năng xảy ra tình huống tương tự trong tương lai.

giúp trẻ thoát khỏi cảm xúc tiêu cực
(Ảnh: NadyaEugene/ Shutterstock)

Khi một đứa trẻ cáu kỉnh hoặc thậm chí nổi cơn thịnh nộ vì nhiều lý do khác nhau, cha mẹ không nên bị ảnh hưởng. Lúc này, bạn có thể cho trẻ nhìn ngắm hoàng hôn hoặc thiên nhiên xung quanh, đồng thời nuôi dưỡng lòng tôn kính của trẻ đối với thiên nhiên. Vậy vì sao lòng tôn kính đối với thiên nhiên lại giúp trẻ thoát khỏi những cảm xúc tiêu cực này?

Là một phóng viên khoa học chuyên nghiệp và một người mẹ mới đang gặp khó khăn trong việc nuôi dạy con cái, cô McClain đã đưa con gái 3 tuổi của mình đến Nam Mỹ, Châu Phi, Alaska và những nơi khác để quan sát phương pháp nuôi dạy con cái của cư dân địa phương. Hơn nữa với việc đích thân thử nghiệm các phương pháp này, cô phát hiện rằng các cộng đồng cổ đại trên khắp thế giới có thể dễ dàng dạy trẻ em biết tự kỷ luật, thông minh về mặt cảm xúc một cách tự nhiên. Bài viết này chia sẻ hành trình nuôi dạy con gái của cô. 

* * * * * *

Vào một buổi tối nọ, khi cô Elizabeth, bé Rosie và tôi đang đi bộ đến nhà của bà Maria vào lúc khoảng 10 giờ, khung cảnh bầu trời phía trên chúng tôi thật tráng lệ: Mặt trời xuống thấp trên vịnh và những đám mây lấp lánh ánh hồng tím. 

Chúng tôi đã chạy khắp nơi vất vả suốt cả ngày, Rosie mệt mỏi trông có vẻ bồn chồn, cô bé ngồi ngay trên đường và bắt đầu lẩm bẩm một cách tủi hờn. Tôi phớt lờ điều đó nên cô bé bắt đầu khóc và la hét. Tuy nhiên, cô Elizabeth đã bước đến gần cô bé và ngồi xuống, rồi nói với một giọng điềm đạm: “Hãy nhìn kìa! hoàng hôn thật đẹp làm sao, con có thấy màu hồng không? Còn có màu tím nữa?”

Bé Rosie ngập ngừng nhìn cô Elizabeth, cô bé cau mày, nhưng lại không thể cưỡng lại giọng nói ngọt ngào của cô Elizabeth. Cô bé càng không thể cưỡng lại ánh hoàng hôn tuyệt đẹp, Rosie quay lại nhìn bầu trời, toàn bộ thần sắc của cô bé đã thay đổi, đôi mắt trở nên nhu hoà, tiếng khóc cũng đột ngột ngừng lại, sau đó cô bé đứng dậy và tiếp tục bước đi. 

Tôi chợt nghĩ rằng cô Elizabeth vừa làm một việc mà tôi đã thấy nhiều bà mẹ khác ở Kugaaruk đã làm. Những bà mẹ này thực hành một công cụ tâm lý phức tạp đối với đứa con từ 1 tuổi đến 16 tuổi của mình: Họ dạy trẻ thay thế sự tức giận bằng sự tôn kính

Khoảng một năm trước chuyến đi của chúng tôi về phía bắc, tôi đã kể một câu chuyện cho một đài phát thanh cộng đồng về cách người lớn quản lý cơn giận của họ. Trong một cuộc phỏng vấn, nhà thần kinh học Lisa R. Feldman. Barrett đã dành cho tôi một trong những lời khuyên hay nhất mà tôi từng nghe qua, cô ấy nói: “Chà, bạn có thể thử nuôi dưỡng lòng tôn kính”.

Nuôi dưỡng điều gì?

Chính là “lòng tôn kính”.

“Lần tới khi bạn đang đi dạo bên ngoài, hãy dành thời gian để tìm một vết nứt mọc cỏ dại trên vỉa hè và cố gắng khiến con bạn kinh ngạc trước sức mạnh của thiên nhiên”, cô giải thích, “Hãy nuôi dưỡng cảm giác đó không ngừng, rèn luyện cho bản thân sự ngạc nhiên khi bạn nhìn thấy một con bướm, hoặc khi bạn tìm thấy một bông hoa đặc biệt đáng yêu, hoặc khi bạn nhìn vào bầu trời và những đám mây…”

Cô ấy chia sẻ cách cô ấy đã sử dụng kỹ thuật này trong cuộc sống hàng ngày của mình, “Ví dụ: khi tôi trò chuyện qua video với ai đó ở Trung Quốc, nếu tín hiệu internet không tốt, tôi rất dễ bực mình, nhưng tôi cũng vô cùng ngạc nhiên về cách mà một người đã vượt qua nửa vòng trái đất, cho phép tôi nhìn thấy khuôn mặt và nghe giọng nói của họ ngay cả khi quá trình này không hoàn hảo, tôi vẫn biết ơn vì sự thuận tiện này.”

Trong mắt cô Lisa, cảm xúc cũng giống như cơ bắp, chúng sẽ yếu ớt nếu bạn không sử dụng chúng, ngược lại chúng sẽ trở nên mạnh mẽ hơn khi được rèn luyện thường xuyên. Do đó, bạn càng cảm thấy tôn kính, hoạt động thần kinh cơ trong não càng nhiều, thì bạn càng có nhiều khả năng có được cảm xúc này trong tương lai. Khi bạn bắt đầu cảm thấy một cảm xúc vô ích, chẳng hạn như tức giận, bạn sẽ dễ dàng chuyển cảm xúc tiêu cực đó thành tích cực. Chẳng hạn như khi cảm thấy cáu kỉnh, thông qua sự tôn kính với thiên nhiên để chuyển nó thành lòng biết ơn.

Đó chính xác là những gì cô Elizabeth áp dụng cho bé Rosie trong ánh hoàng hôn màu tím, và tôi đã thấy mẹ của cô Sally là bà Maria và cháu trai Caleb của bà ấy đã diễn tập nó nhiều lần. Trong những ngày chúng tôi sống trong ngôi nhà của họ, mỗi khi Caleb quấy khóc hoặc nhõng nhẽo, bà Maria đều đưa cậu bé đến bên cửa sổ và chỉ cho cậu bé vùng vịnh xinh đẹp như một lời nhắc nhở về những điều tốt đẹp trong cuộc sống và những điều cần biết ơn. Luôn có điều gì đó lớn lao hơn bản thân cậu bé, sự hiệu chỉnh lại này luôn có thể trấn an cậu bé, lần nào cũng hiệu nghiệm.

Cô Lisa chia sẻ: “Khái niệm trừu tượng này nghe có vẻ rất huyền hoặc, nhưng tôi hứa rằng nếu bạn thực hành việc thể hiện sự tôn kính đối với thiên nhiên, nó về cơ bản sẽ giúp tái tạo liên kết trong não của bạn để bạn có thể thể hiện cảm xúc đó dễ dàng hơn trong tương lai.”

Thực hành này đặc biệt quan trọng đối với trẻ em vì não của trẻ dễ thích nghi với hoàn cảnh sống. Cô nói: “Não bộ của trẻ em luôn sẵn sàng nhận chỉ lệnh từ thế giới bên ngoài.”

Vì vậy, gây dựng lòng tôn kính cho trẻ không chỉ có thể giúp ngăn chặn cơn nóng nảy trong hiện tại, mà còn giảm thiểu khả năng nó xảy ra trong tương lai.