Tư duy nào khiến mọi người mất tiền trên thị trường chứng khoán

Vũ Chân
•
Thứ Hai, 19/12/2022

Trên thực tế, lý do khiến nhiều người thua lỗ trên thị trường chứng khoán chủ yếu là do tâm lý.

1. Tâm lý thành công nhanh chóng và lợi ích ngay lập tức

Nhiều nhà đầu tư cá nhân đến với thị trường chứng khoán với ước mơ kiếm được 2 lần, 5 lần hoặc thậm chí là 10 lần một năm. Tuy nhiên, họ không biết rằng những ý tưởng như vậy thực sự rất nguy hiểm, và nó cũng là một nguyên nhân quan trọng khiến hầu hết các cổ đông bị mất tiền.

Có lẽ mọi người đều biết đến nhà đầu tư Warren Buffett, ông được mệnh danh là thần chứng khoán, nhưng thu nhập hàng năm của ông cũng chỉ khoảng 20%.

Nếu có thể đạt được lợi nhuận gấp 5 hoặc 10 lần trong một năm, dựa vào tỷ giá của lãi suất kép, thì nhất định bạn sẽ là người giàu nhất thế giới trong vòng 10 năm, điều này hoàn toàn không thực tế. Mặc dù những trường hợp như vậy có thể tồn tại trong đơn vị tính bằng năm, nhưng chúng chỉ là một phần triệu, thậm chí một phần trăm triệu. Như vậy bạn có nghĩ rằng có khả thi khi mơ ước phát tài với xác suất rất nhỏ như vậy không?

Một điểm nữa là cho dù một người có thể kiếm được gấp 5 lần hay 10 lần một năm, thì vận may này phần lớn là đến trong thời gian ngắn, nó ít liên quan đến thực lực, về lâu dài hầu như không có tồn tại loại phát tài chớp nhoáng này.

Tâm lý ham thành công chớp nhoáng, hưởng lợi tức thì sẽ dẫn đến những sai lầm chết người sau:

Hoạt động với tần suất quá thường xuyên
Đầu cơ đầy kho
Đuổi theo cổ phiếu tăng giá liên tục thậm chí gấp đôi.

Dù đôi khi có thể sinh lãi, nhưng một khi phát sinh sai lầm lớn sẽ khiến người đầu tư thất bại thảm hại và trắng tay.

2. Tâm lý cờ bạc

Nhiều người đến với thị trường chứng khoán với tâm lý đánh bạc, bất kể thị trường và cổ phiếu là tốt hay xấu, tất cả đều dựa vào cảm tính, trực giác và sự bốc đồng.

Điều nhấn mạnh ở đây là nếu bạn đến với tâm lý đánh bạc này, thì tốt hơn hết là bạn nên đánh bạc ở Ma Cao, bởi vì thị trường chứng khoán cũng có phí xử lý, thuế tem, phí chuyển nhượng và các loại phí khác. Nếu là ở Ma Cao, thì ít nhất bạn sẽ không bị tính các loại phí này!

3. Tâm lý tham lam

Một khi bạn kiếm được tiền, bạn sẽ muốn kiếm thêm nhiều hơn nữa. Khi cổ phiếu tăng 5%, bạn tưởng tượng nó sẽ tăng 10%. Trên thực tế, đối với thị trường chứng khoán, bất kể là thị trường lớn hay cổ phiếu riêng lẻ, thì 90% thời gian là giao động lên xuống. Nếu bạn có loại tâm lý này, sẽ rất dễ khiến cơ hội kiếm lời trở nên ít đi, thắng trở thành thua, và thua thì sẽ càng thua nhiều hơn.

4. Tâm lý sợ hãi

Mỗi ngày bạn đều sống với tâm lý lo lắng sợ hãi về lỗ lãi, lo sợ khi nó tăng lên thì có giảm xuống không, lo sợ rằng liệu nó có giảm xuống nữa không. Thật ra bạn đừng đưa ra bất kỳ phân tích và phán đoán logic nào về sự tăng giảm của cổ phiếu. Bởi vì khi tâm trí sợ hãi chiếm giữ, nó sẽ khiến bạn mất tỉnh táo khi đưa ra quyết định về mua vào hay bán ra, do đó bạn thường sẽ bán những cổ phiếu đang trên đà biến động và thường mắc bẫy.

5. Tâm lý may mắn

tam ly may man — (Ảnh: WESTOCK PRODUCTIONS/ Shutterstock)

Loại tâm lý này cũng khá nguy hiểm. Khi gặp ít thua lỗ thì cho rằng mình gặp may mắn, lúc có nhiều vốn thì liền đầu tư mạnh tay hơn, nghĩ rằng dù sao cũng sẽ có may mắn và không thể lúc nào cũng thua. Do đó cho dù thất bại thì vẫn lầm tưởng sẽ có lúc lại gặp may, ngã lên ngã xuống hết lần này đến lần khác cho đến khi không thể vựng dậy được, cuối cùng trắng tay một cách thảm hại, thậm chí là có thể lâm vào bước đường cùng.