Thanh kiếm bí ẩn Ulfberht của người Viking sắc bén và cứng rắn đến mức hầu như không thể phá hủy trên chiến trường, kiếm được làm bằng kim loại có độ tinh khiết cao này đã khiến các nhà khảo cổ học bối rối.

id13765727 1280px Ulfberht das Schwert der Wikinger 600x400 1
Hình ảnh thanh kiếm Ulfberht được phục chế bằng công nghệ kỹ thuật số (Nguồn: Dominic Zschokke / Wikimedia Commons).

Thanh kiếm Ulfberht đầy tính huyền thoại của lịch sử châu Âu này, nói cho chính xác thì phải gọi là đại diện cho một loại đẳng cấp của kiếm. Đến nay có khoảng 170 thanh kiếm thời trung cổ được tìm thấy ở châu Âu với khắc chữ Ulfberht (hay Vlfberht), niên đại của kiếm từ khoảng năm 800 – 1000 sau Công nguyên.

Bộ phim tài liệu “Bí ẩn kiếm của người Viking” (The Secrets of the Viking Sword) do NOVA TV và Tạp chí Hội Địa lý Quốc gia Mỹ (National Geographic) đồng sản xuất được phát sóng lần đầu tiên vào năm 2012, mang đến một cái nhìn sơ lược về quá trình luyện kim của thanh kiếm bí ẩn.

id13765729 1024px Ulfberht
Một thanh kiếm Ulfberht được trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia Đức ở Nuremberg (Nguồn: Torana / Wikimedia Commons).

Nhưng vấn đề khiến các chuyên gia về vũ khí khó hiểu là quá trình rèn loại kiếm này. Trong quá trình rèn thì quặng sắt phải đạt đến nhiệt độ 1650 độ C để hóa lỏng giúp loại bỏ tạp chất hoặc xỉ, đồng thời thêm một lượng cacbon nhất định để tăng cường độ cứng giòn.

Nhưng công nghệ luyện sắt thời Trung cổ còn hạn chế, không thể luyện sắt đạt nhiệt độ cao như vậy, cho nên thời bấy giờ chỉ dùng phương pháp đập nhỏ quặng để lọc cặn bã thải ra ngoài. Hiệu quả của phương pháp này dĩ nhiên rất tồi.

Thế nhưng, kiếm huyền thoại Ulfberht có độ tinh khiết kim loại đến mức kinh ngạc, hầu như không có xỉ, và hàm lượng carbon của chúng gấp 3 lần so với các kim loại khác cùng thời kỳ. Kiếm được làm bằng loại kim loại được gọi là “thép luyện” (crucible steel).

Thế nhưng lò luyện kim chỉ mới được biết là phát minh trong cuộc Cách mạng Công nghiệp (bắt đầu từ khoảng những năm 1760 và được duy trì tiếp tục đến những năm 1830 và 1840), được cho là công cụ sớm nhất có khả năng nung sắt ở nhiệt độ cao đó.

Do đó đến nay, quá trình đúc thanh kiếm Ulfberht cổ đại vẫn là bí ẩn chưa được giải đáp. Thậm chí ngay cả với công nghệ hiện đại cũng rất khó để làm ra một thanh kiếm chất lượng cao như vậy.

id13765730 et Lorange 1889 TabI
Bản vẽ 4 thanh kiếm Ulfberht được tìm thấy ở Na Uy năm 1889 (Nguồn: Phạm vi công)

Trong bộ phim tài liệu “Bí mật của thanh kiếm Viking”, một thợ rèn thời hiện đại ở Wisconsin Mỹ là Richard Furrer đã mô tả nỗi khó khăn để tạo ra một thanh kiếm như vậy. Furrer được coi là một trong số ít người trên thế giới có các kỹ năng tái tạo được thanh kiếm Ulfberht.

Lâu nay, người chế tạo ra thanh kiếm Ulfberht vẫn được cho là có siêu năng lực.

Ông Furrer cho hay: “Có thể tái tạo hoàn mỹ thanh kiếm này là điều phức tạp nhất mà tôi biết”; “Có thể tạo ra vũ khí từ đất bùn là một điều kỳ diệu, nhưng việc tạo ra một vũ khí có thể uốn cong mà không bị gãy, đồng thời chúng giữ được độ sắc bén trong thời gian dài và cực kỳ nhẹ thì có thể xem là chuyện huyền bí”.

Furrer đã dành nhiều ngày miệt mài rèn một thanh kiếm tương tự, quá trình đó diễn ra đặc biệt tỉ mỉ, phải rất cẩn trọng. Ông không chỉ sử dụng công nghệ trung cổ để nấu chảy sắt một cách cẩn thận mà còn sử dụng công nghệ hiện đại để phục chế tỉ mỉ từng chi tiết của loại vũ khí này.  Theo ông giới thiệu, ngay cả một sai sót nhỏ nhất trong quá trình rèn kiếm này cũng có thể gây hệ quả là chỉ cho ra “thanh sắt vụn”.

Người Viking nổi tiếng là những chiến binh trên biển giỏi và chính những kinh nghiệm đi biển này đã giúp họ xâm chiếm nhiều vùng đất, bao gồm Anh và Ireland. Viking cũng là nỗi sợ hãi của rất nhiều quốc gia. Với lực lượng hải quân hùng mạnh, họ cướp phá khắp nơi. Sự lợi hại của các đội quân đến từ Bắc Âu này khiến không ít người mặc định cứ là Viking thì phải biết chiến đấu. Nhờ thanh kiếm Ulfberht mà khả năng chiến đấu của người Viking trở nên hoàn thiện, suốt nhiều năm liền cho tới tận bây giờ, chiến binh Viking vẫn luôn nổi tiếng với sức mạnh “lấy một địch trăm”.

Mộc Vệ (t/h)