Ngày 17/5, Wall Street Journal đưa tin IBM và Google đang cung cấp 150 triệu USD cho nghiên cứu điện toán lượng tử tại Đại học Chicago và Đại học Tokyo, nhằm giúp Hoa Kỳ và Nhật Bản đi đầu trong lĩnh vực điện toán lượng tử, chống lại Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

shutterstock 1911065761
Máy tính lượng tử IBM. (Nguồn: CCPang/ Shutterstock)

Máy tính lượng tử đang là lĩnh vực nghiên cứu được săn đón, vì chúng có thể giúp giải quyết những vấn đề mà máy tính cổ điển không làm được, như mô phỏng cách thức các phân tử thuốc tương tác với protein trong cơ thể, hay cách thức hoạt động của pin ở quy mô nguyên tử.

Mặc dù vẫn còn nhiều tranh cãi về tính thực tế của công nghệ lượng tử, nhưng mọi người dự đoán rằng đây là công nghệ có thể thay đổi luật chơi, và dẫn đến sự chuyển đổi công nghiệp.

Khả năng tính toán mạnh mẽ của nó có thể bắt chước các hệ thống tiên tiến và phức tạp, đồng thời tạo ra những bước đột phá trong các lĩnh vực, như bẻ khóa mã, nghiên cứu và phát triển thuốc, dự báo thời tiết và thăm dò tài nguyên.

Trong cuộc đua điện toán lượng tử, quốc gia đầu tiên phát triển được máy tính lượng tử hiệu quả sẽ có lợi thế về kinh tế, quốc phòng và an ninh mạng. Nếu tụt lại phía sau có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

ĐCSTQ đã đầu tư rất nhiều vào điện toán lượng tử, và có thể sử dụng nó cho mục đích quân sự, như mật mã và vật liệu vũ khí. Các nhà nghiên cứu Hoa Kỳ nói rằng truyền thông nhà nước Trung Quốc đã thổi phồng những tiến bộ của các phòng thí nghiệm Trung Quốc.

Tuy nhiên, các chuyên gia điện toán lượng tử cho biết, cần nhiều nghiên cứu cơ bản hơn trước khi bất kỳ ai có thể chắc chắn rằng công nghệ này mang lại lợi ích trong thế giới thực.

Ông Rahm Emanuel, Đại sứ Mỹ tại Nhật Bản cho biết: “Chúng tôi phải dựa nhiều hơn vào các đồng minh của mình trong nghiên cứu cơ bản.”

Ông nói cho đến gần đây, Hoa Kỳ đã quá lỏng lẻo trong việc cho phép sinh viên Trung Quốc làm việc trong các lĩnh vực khoa học tiên tiến tại các trường đại học Hoa Kỳ. “Chúng tôi đang tài trợ cho họ. Chúng tôi không chỉ tài trợ cho họ, mà còn đào tạo họ, giáo dục họ. Sau đó, họ quay lại cạnh tranh với chúng tôi”, ông nói.

Ông Hiroaki Aihara, phó chủ tịch điều hành của Đại học Tokyo, cho biết nhiều phát triển của Trung Quốc về điện toán lượng tử đã được giữ kín. Ông coi ĐCSTQ là một đối thủ cạnh tranh.

Các nhà lãnh đạo hàng đầu của ĐCSTQ coi công nghệ lượng tử là ưu tiên chiến lược. Một trong những ưu tiên trong kế hoạch 5 năm lần thứ 14 của nước này là công nghệ lượng tử.

Năm 2021, một công ty tư vấn công nghệ thông tin của Mỹ đã công bố báo cáo có tựa đề “Các mối đe dọa của Trung Quốc trong kỷ nguyên lượng tử”.

Báo cáo cho rằng trong kỷ nguyên lượng tử tương lai, mối đe dọa chính từ ĐCSTQ là Bắc Kinh có thể sử dụng công dụng của lượng tử để giải mã, đánh cắp dữ liệu được mã hóa như dấu sinh trắc học, danh tính nguồn và sĩ quan tình báo bí mật, số an sinh xã hội và thiết kế vũ khí.

Gián điệp kinh tế của Trung Quốc sẽ đánh cắp dược phẩm, hóa chất và nghiên cứu khoa học vật liệu cơ bản bằng mô phỏng lượng tử ngày càng nhiều.

IBM cho biết, họ sẽ cung cấp 100 triệu USD cho 2 trường đại học, với mục tiêu xây dựng một siêu máy tính tập trung vào lượng tử, chứa 100.000 bit lượng tử (qubit) trong vòng một thập kỷ.

Trong một cuộc phỏng vấn, Giám đốc điều hành IBM, ông Arvind Krishna, cho biết máy tính lượng tử có thể mô phỏng các vấn đề mà máy tính cổ điển ngày nay không thể giải quyết được.

Ông Krishna cho biết, máy tính (lượng tử) mới có thể mô phỏng ở cấp độ nguyên tử những gì xảy ra bên trong pin ô tô điện. “Bạn có thể làm trong một đêm những gì sẽ mất 6 tháng trong phòng thí nghiệm (hiện nay)”, ông nói.

Công nghệ này vẫn còn trong giai đoạn đầu. Bà Charina Chou, Giám đốc điều hành của Google Quantum AI, cho biết Google ước tính cuối cùng một máy tính lượng tử hữu ích sẽ cần 1 triệu qubit.

Google đã tặng 50 triệu USD cho 2 trường đại học.

Lễ ký kết quyên góp được lên kế hoạch vào cuối tuần này tại thành phố Hiroshima, Nhật Bản, nơi Tổng thống Biden và các nhà lãnh đạo G7 khác tổ chức hội nghị thượng đỉnh thường niên.

Những người tham dự cho biết, sự hợp tác này nhằm mục đích phát triển một thế hệ chuyên gia lượng tử, không chỉ các nhà vật lý tới thiết kế máy tính, mà cả các nhà khoa học trong những lĩnh vực lân cận đều tham gia.