Ngày 13/12, thêm 2 bang là Alabama và Utah tại Mỹ thông báo cấm sử dụng TikTok – phiên bản quốc tế của Douyin Trung Quốc – trên các thiết bị hoặc máy tính của cơ quan chính quyền vì lý do an ninh quốc gia. Đến nay, khi phe Cộng hòa Mỹ giành quyền kiểm soát Hạ viện cũng đã sẵn sàng thúc đẩy cấm triệt để TikTok vì lý do này.

ban tiktok
(Nguồn: Ảnh ghép từ shutterstock)

Đã có 9 bang Mỹ ngăn chặn TikTok

Vào tháng 8/2020, sau khi Nebraska và California đi đầu trong việc ban hành lệnh cấm cài đặt và sử dụng TikTok trên thiết bị của chính quyền mua bằng tiền thuế của dân, cho đến nay đã có ít nhất 9 bang của Mỹ ban hành lệnh hạn chế tương tự và dự kiến ​​sẽ có thêm nhiều bang khác làm theo.

Thành viên Cộng hòa của Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ (FCC) là Brendan Carr đã tweet ngày 13/12 rằng ít nhất 9 bang đã có hành động ngăn chặn TikTok vì vấn đề nguy cơ an ninh nghiêm trọng.

Thống đốc Kristi Noem của bang Nam Dakota đã ban hành lệnh hành pháp ngày 28/11, cấm nhân viên chính phủ tiểu bang và nhân viên hợp đồng sử dụng TikTok trên thiết bị của tiểu bang.

Vào tháng 12, lần lượt Thống đốc Henry McMaster của Nam Carolina, Thống đốc Greg Abbott của Texas, Thống đốc Kevin Stitt của Oklahoma, và Thống đốc Larry Hogan của Maryland đã ban hành lệnh cấm sử dụng TikTok trên các thiết bị điện tử do chính quyền bang sở hữu với lý do rủi ro bảo mật cơ sở hạ tầng mạng.

Ngày 9/12, Thượng nghị sĩ Dân chủ Kevin Thomas của bang New York đã đưa ra đề xuất S9613 đề nghị sửa đổi dự luật công nghệ của bang, theo đó cấm công chức hoặc nhà thầu của bang tải xuống hoặc đăng nhập TikTok trên các thiết bị điện tử được kết nối; Thống đốc Bill Lee bang Tennessee đã đề xuất cấm TikTok trên các thiết bị di động và mạng dịch vụ Internet thuộc sở hữu công; Thượng nghị sĩ Gary Stubblefield bang Arkansas cũng đã đề xuất luật cấm nhân viên của bang và nhà thầu sử dụng hoặc tải xuống TikTok trên các thiết bị do chính quyền bang sở hữu cũng như cho thuê; Thượng nghị sĩ Ryan McDougle bang Virginia cho biết vào ngày 9/12 rằng ông sẽ đưa ra một đề xuất tương tự.

Ngày 7/12, bang Indiana cũng đưa TikTok ra tòa, cáo buộc TikTok lừa dối người dùng về vấn đề nghi vấn liệu chính phủ Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) có quyền truy cập vào dữ liệu của nền tảng hay không, ngoài ra TikTok cũng “dẫn dắt sai lệch” khiến cho trẻ em tiếp xúc với những “nội dung người lớn”.

Trước đây quân đội Mỹ cũng đã cấm TikTok.

Quan hệ đáng lo ngại của Tiktok với ĐCSTQ

Cộng đồng tình báo Mỹ từ lâu đã lo ngại TikTok thu thập dữ liệu của Mỹ. Đầu tháng này, Giám đốc FBI Christopher Wray cho biết dữ liệu do TikTok thu thập có thể được sử dụng cho hoạt động gián điệp kiểu truyền thống và thao túng thuật toán để tuyên truyền cho ĐCSTQ, ngoài ra TikTok cũng có thể được sử dụng để gián tiếp lấy thông tin về phần mềm khác trên thiết bị của người dùng.

Ngày 3/12, tại Diễn đàn Quốc phòng Reagan ở California, Giám đốc Avril Haines của Tình báo Quốc gia Mỹ cho biết rằng các bậc cha mẹ Mỹ nên quan tâm đến các vấn đề về quyền riêng tư thông tin mà trẻ em và thanh thiếu niên Mỹ gặp phải khi sử dụng TikTok.

TikTok ước tính có 80 triệu người dùng hoạt động hàng tháng tại Mỹ. Mặc dù lệnh cấm của thống đốc không đồng nghĩa có thể gây tẩy chay TikTok trên diện rộng, dù thế nhiều trường cao đẳng và đại học công lập và tư thục của Mỹ nhận tài trợ công hoặc có hợp tác với cơ quan công quyền nên quy định của chính quyền bang có thể ảnh hưởng đến nhóm người dùng liên quan này.

Theo kết quả khảo sát do công ty thăm dò ý kiến ​​Rasmussen Reports của Mỹ công bố ngày 9/12, 68% cử tri Mỹ có khả năng ủng hộ đề xuất cấm TikTok ở Mỹ, trong số họ có 43% “ủng hộ mạnh mẽ” lệnh cấm TikTok.

Chủ tịch Thayer của Viện Tiến bộ Kỹ thuật số (Digital Progress Institute) nhấn mạnh rằng lệnh cấm do các bang ban hành báo hiệu cho tổng thống rằng ông ấy sẽ nhận được sự ủng hộ nếu ông ấy muốn thực hiện lệnh cấm TikTok.

Đảng Cộng hòa thúc đẩy lệnh cấm toàn diện đối với TikTok

Năm 2020 thời Tổng thống Mỹ Trump đã cố gắng thông qua sắc lệnh hành pháp buộc TikTok ngừng hoạt động ở Mỹ, yêu cầu để công ty Mỹ tiếp quản hoạt động của TikTok ở Mỹ, nhưng nỗ lực đó không giành được ủng hộ của tòa án sau hàng loạt vụ kiện. Chính quyền Tổng thống Biden lên nắm quyền đã thu hồi lệnh hành pháp và chọn đàm phán với TikTok về các vấn đề bảo mật và nội dung.

Mới đây, Đảng Cộng hòa Mỹ đã giành lại quyền kiểm soát Hạ viện, giờ đây họ đang thúc đẩy lệnh cấm hoàn toàn đối với TikTok. Vào tháng 11, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio và Đại diện Mike Gallagher đã tuyên bố rằng họ sẽ đưa ra luật cấm hoạt động ở Mỹ đối với TikTok cũng như bất cứ công ty truyền thông xã hội nào khác chịu kiểm soát hiệu quả từ ĐCSTQ.

Một số đảng viên Dân chủ cũng ủng hộ lệnh cấm, chẳng hạn như Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện Mark Warner và Phó Tổng chưởng lý đương nhiệm Lisa Monaco.

Đàm phán của TikTok với nhà chức trách Mỹ bị trì hoãn

Trước đó TikTok đã đạt được thỏa thuận sơ bộ với Chính phủ Mỹ, nhưng các cuộc đàm phán giữa hai bên đã nhiều lần bị trì hoãn, vấn đề tập trung vào cách TikTok chia sẻ với chính phủ Mỹ thuật toán đề xuất video cho người dùng và mức độ tin tưởng của Washington đối với ứng dụng do công ty Trung Quốc kiểm soát này.

Trọng tâm của đàm phán là giảm ảnh hưởng của ĐCSTQ đối với các hoạt động của TikTok tại Mỹ, nhưng không cắt đứt hoàn toàn mối quan hệ của TikTok với Trung Quốc và hai bên đã đồng ý lưu trữ dữ liệu của người dùng Mỹ trên các máy chủ đám mây của Oracle tại Mỹ.

Tuy vậy, các quan chức Mỹ vẫn không hết lo ngại về khả năng truy cập dữ liệu người dùng của TikTok, và qua đó bị ĐCSTQ tận dụng gây ảnh hưởng tại Mỹ, vì thế đã nỗ lực để vấn đề bảo mật từ TikTok trở nên chặt chẽ hơn nữa.

Cựu chánh văn phòng của Thượng nghị sĩ Cộng hòa Marsha Blackburn, ông Charles Flint nói với Đài VOA Mỹ rằng có thể Ủy ban Đầu tư Nước ngoài tham gia vào các cuộc đàm phán “sẽ do dự” về việc có nên cấm TikTok hay không. Riêng đối với ông Charles Flint thì nghiêng về việc cấm triệt để TikTok.