Nghiên cứu mới chỉ ra rằng dân số Trung Quốc có thể sẽ giảm nhanh hơn nhiều so với dự báo, theo đó, dân số nước này có thể suy giảm một nửa trong vòng 45 năm tới.

dân số Trung Quốc
Ảnh minh họa. (Ảnh: TonyV3112/Shutterstock)

Dự báo trên được đưa ra dựa vào tỷ lệ sinh chính thức 1,3 trẻ/phụ nữ trong năm 2020, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ 2 trẻ/phụ nữ mà Trung Quốc cần để giữ dân số ổn định. Dân số hiện tại của Trung Quốc là trên 1,4 tỷ. Năm 2019, Liên Hợp Quốc (LHQ) dự báo nước này sẽ vẫn có khoảng 1,3 tỷ dân tới năm 2065.

Một dự báo khác do các nhà nghiên cứu Đại học Washington đăng trên tạp chí The Lancet vào năm 2020 chỉ ra rằng dân số Trung Quốc có thể sẽ giảm một nửa vào năm 2100.

Tuy nhiên, nghiên cứu mới của Giáo sư Jian Quanbao và đồng nghiệp tại Viện Nghiên cứu Phát triển và Dân số tại Đại học Xian Jiaotong, cảnh báo rằng tình trạng suy giảm dân số Trung Quốc có thể đã bị đánh giá thấp một cách nghiêm trọng.

Chẳng hạn, dự báo trên của LHQ dựa trên giả định rằng tỷ lệ sinh của Trung Quốc sẽ vẫn trên mức 1,7 trẻ/phụ nữ. Năm 2020, nước này có 12 triệu trẻ em mới sinh, tức là thấp hơn 25% so với dự báo của LHQ.

Trong nghiên cứu đăng trên Tạp chí Đại học Xian về Kinh tế và Tài chính, Giáo sư Jiang cảnh báo rằng giới chức Trung Quốc cần chú ý sát sao tới xu hướng tăng trưởng dân số âm tiềm tàng và lập kế hoạch để ứng phó trước tình hình này.

Tỷ lệ sinh 1,3 nêu trên dựa theo dữ liệu từ thống kê dân số mới nhất, được cho là chính xác nhất bởi lần đầu tiên dữ liệu được thu thập hoàn toàn bằng thiết bị số và kiểm tra chéo với các bộ dữ liệu khác.

Theo các nhà nghiên cứu, dù cho chỉ một phần thông tin điều tra dân số được công bố, nhưng những thông tin hạn chế này cũng đã chỉ ra những thay đổi cũng như xu hướng phát triển dân số trong tương lai ở Trung Quốc.

Đại dịch COVID-19 có thể đã ảnh hưởng tới tỷ lệ sinh trong năm 2020, tuy nhiên, Giáo sư Jiang và đồng nghiệp cho rằng khả năng tỷ lệ sinh tăng trở lại là thấp. Họ tin rằng nhiều khả năng tổng dân số sẽ sớm bắt đầu lao dốc nhanh do sự suy giảm số phụ nữ ở độ tuổi sinh sản. Theo các nhà nghiên cứu, nếu tỷ lệ sinh giảm xuống 1, thì trong 29 năm nữa, dân số Trung Quốc sẽ giảm một nửa.

Theo dữ liệu điều tra dân số mới, trẻ em chiếm 17% dân số, trong khi tỷ lệ người trên 60 tuổi tăng lên trên mức 18%. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc có nhiều người cao tuổi hơn người trẻ. Các nhà nghiên cứu cho hay: “Người dân không dám sinh con do áp lực kinh tế gia tăng. Các dịch vụ nuôi con và chăm sóc con cũng rơi vào tình cảnh thiếu thốn nghiêm trọng”.

Mặc dù chính phủ nới lỏng chính sách dân số vào đầu năm 2021, trong đó cho phép các gia đình sinh 3 con nhưng nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng các yếu tố về kinh tế (như giá bất động sản tăng) được xem là trở ngại chính đối với tỷ lệ sinh.

Trước đó, Giáo sư Chen Gong, Giám đốc Viện Nghiên cứu Dân số tại Đại học Bắc Kinh đã dự báo rằng dân số Trung Quốc sẽ bắt đầu suy giảm từ năm 2025. Theo ông, tình trạng dân số già hóa sẽ tạo áp lực nặng nề lên hệ thống phúc lợi xã hội của nước này.

Theo SCMP,

Phan Anh

Xem thêm: