Công ty xây dựng Sumimoto Forestry (Nhật Bản) và Đại học Kyoto mới đây đã bắt tay vào nghiên cứu phát triển vệ tinh đầu tiên trên thế giới làm bằng gỗ vào năm 2023. Việc dùng gỗ để chế tạo vệ tinh có thể giải quyết được tình trạng rác thải không gian ảnh hưởng tới môi trường của Trái Đất.

Nhật Bản có thể sẽ sớm sản xuất những vệ tinh bằng gỗ đầu tiên trên thế giới, vốn sẽ bị phá hủy hoàn toàn khi chúng lao trở lại Trái Đất mà không giải phóng các chất độc hại vào bầu khí quyển. Đây được coi là một trong số những nỗ lực mới nhất nhằm giảm thiểu rác thải vũ trụ.

Sumitomo Forestry, công ty chế biến gỗ có trụ sở tại Nhật Bản, cho biết họ đang trong quá trình nghiên cứu về một loại vật liệu gỗ phù hợp với môi trường chân không trong vũ trụ. Vệ tinh gỗ được kỳ vọng sẽ có khả năng chống chịu sự thay đổi nhiệt độ, ánh sáng Mặt Trời.

Để hiện thực hóa ý tưởng này, Sumitomo Forestry đã bắt tay nghiên cứu hợp tác với Đại học Kyoto và thử nghiệm vật liệu này trong môi trường khắc nghiệt trên Trái Đất. Theo đại diện của công ty, vệ tinh được chế tạo từ vật liệu gỗ có thể sẵn sàng vào năm 2023. Tuy nhiên, họ không tiết lộ sẽ sử dụng loại gỗ gì để chế tạo vệ tinh.

rác thải
Vệ tinh gỗ của các nhà nghiên cứu Nhật Bản. (Ảnh: Sumimoto Forestry)

“Chúng tôi rất lo ngại về thực tế là tất cả các vệ tinh đi vào lại bầu khí quyển của Trái đất sẽ cháy và tạo ra các hạt alumin nhỏ sẽ bay lơ lửng trên tầng cao nhất của bầu khí quyển nhiều năm. Cuối cùng, nó sẽ ảnh hưởng đến môi trường Trái Đất,”  ông Taka Doi, phi hành gia, đồng thời là giáo sư tại Đại học Kyoto cho biết.

Với riêng các vệ tinh bằng gỗ, chúng sẽ lập tức bốc cháy hoàn toàn khi rơi vào bầu khí quyển, chứ không rơi vãi rác thải xuống mặt đất, hoặc tạo thành những chất có hại đọng lại trong khí quyển.

Theo NASA (Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ), có khoảng 500.000 mẩu rác thải không gian đang trôi trong quỹ đạo Trái Đất. Những mẩu này di chuyển với tốc độ rất lớn, đủ để gây hại cho các vệ tinh, tàu vũ trụ và cả Trạm vũ trụ quốc tế (ISS). Rác không gian bao gồm các vật thể do con người tạo ra, chẳng hạn như các mảnh tàu vũ trụ, các mảng sơn nhỏ từ tàu vũ trụ, các bộ phận của tên lửa, vệ tinh không còn hoạt động hoặc mảnh vụn còn sót lại của các vật thể sau khi phát nổ trên quỹ đạo bay xung quanh.

Vào tháng 10/2020, hai mảnh rác vũ trụ lớn đã suýt va chạm vào nhau trong một tình huống được coi là “rủi ro cao”. Hai vật thể này là một vệ tinh dẫn đường không còn hoạt động của Nga được phóng vào năm 1989 và một bộ phận tên lửa đã qua sử dụng của Trung Quốc từ vụ phóng năm 2009. Nếu chúng va chạm với nhau, vụ nổ sẽ tạo ra một đám mây mảnh vụn gây nguy hiểm cho các vệ tinh và tàu vũ trụ khác trong nhiều thập kỷ.

Đây được coi như một vấn đề nan giải khiến các cơ quan hàng không vũ trụ trên thế giới phải “đau đầu” tìm cách giải quyết. Gần đây nhất, Cơ quan vũ trụ Châu Âu (ESA) đã đề xuất một ý tưởng cực kỳ độc đáo để dọn dẹp rác không gian.

Theo đó, các con tàu vũ trụ có hình dáng giống như một chiếc móng vuốt khổng lồ sẽ được phóng lên quỹ đạo để “kẹp” các vệ tinh đã ngừng hoạt động và hướng chúng lao trở lại bầu khí quyển – nơi cả vệ tinh và “móng vuốt” sẽ tự bốc cháy.

Các chuyên gia trước đây đã cảnh báo về nguy cơ các mẩu rác thải không gian rơi xuống Trái Đất, khi ngày càng nhiều vệ tinh được phóng lên không gian để phục vụ cho các nhu cầu ngày càng tăng về liên lạc, truyền hình, định vị…

Theo tổ chức Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF), có gần 6.000 vệ tinh đang xoay quanh Trái Đất, nhưng 60% đã không còn hoạt động, và coi như rác thải không gian.

Công ty nghiên cứu Euroconsult ước tính trong thập kỷ này, mỗi năm sẽ có trung bình 990 vệ tinh được phóng lên, đồng nghĩa việc sẽ có 15.000 vệ tinh trên quỹ đạo Trái Đất vào năm 2028.

Phan Anh (tổng hợp)

Xem thêm: