Ngày 6/6, giới chức Nhật Bản thông báo rằng các nhà khoa học nước này đã phát hiện hơn 20 loại axit amin trong các mẫu vật chất do tàu thăm dò Hayabusa2 đem từ một tiểu hành tinh hồi cuối năm 2020 về Trái Đất.

mẫu vật chất
(Ảnh minh họa: NASA)

Theo một quan chức Bộ Giáo dục, các mẫu axit amin được phát hiện là những chất rất quan trọng đối với sinh vật và có thể chứa đựng các manh mối để giới khoa học hiểu về nguồn gốc sự sống.

Sau 6 năm thám hiểm không gian, hồi tháng 12/2020, tàu Hayabusa-2 của Nhật Bản chở theo khoang chức mẫu vật chất lấy từ tiểu hành tinh Ryugu trở về Trái Đất. Tổng trọng lượng mẫu vật chất mà tàu Hayabusa-2 thu thập được từ tiểu hành tinh trên là hơn 5,4 gram. Trước đó, vào năm 2014, tàu Haybusa 2 đã được phóng lên vũ trụ nhằm thực hiện nhiệm vụ thu thập mẫu vật từ tiểu hành tinh Ryugu cách Trái Đất 300 triệu km. Tàu Hayabusa 2 phải mất đến 4 năm để đến Ryugu. Tàu này đã neo đậu tại tiểu hành tinh này trong 1 năm rưỡi để quan sát và thu thập vật mẫu trước khi gửi về Trái Đất.

Ngoài việc khám phá tiểu hành tinh Ryugu, tàu Hayabusa2 còn mở rộng sứ mệnh thăm dò sang 2 tiểu hành tinh mới.

Trước đó, một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Nature Communications đã phát hiện các thành phần hóa học thiết yếu cho sự sống trong các mảnh thiên thạch rơi xuống Mỹ, Canada và Úc, qua đó góp phần củng cố giả thiết rằng những vật thể tương tự ngoài vũ trụ có thể đã tới Trái Đất từ rất sớm.

Cụ thể, trong quá trình nghiên cứu, các nhà khoa học đã tiến hành phân tích vật liệu của 3 mảnh thiên thạch, gồm một mảnh rơi xuống thị trấn Murray tại bang Kentucky của Mỹ vào năm 1950, một mảnh lao xuống gần thị trấn Murchison tại bang Victoria của Úc vào năm 1969, một mảnh rơi xuống gần hồ Tagish ở tỉnh British Columbia của Canada vào năm 2000.

Cả 3 đều là thiên thạch hình cầu chứa các-bon, từ một vật liệu cứng như đá và được cho là hình thành trong giai đoạn đầu của lịch sử hệ Mặt Trời. Các thiên thạch đều giàu các-bon, trong đó thiên thạch ở Úc và Mỹ chứa 2% các-bon hữu cơ xét theo trọng lượng, trong khi thiên thạch tại Canada chứa khoảng 4% các-bon hữu cơ.

Các-bon được cho là thành phần đầu tiên của các sinh vật sống trên Trái Đất. Cả 3 thiên thạch đều chứa hỗn hợp phân tử hữu cơ phức tạp, với phần lớn các thành phần đều chưa thể xác định.

Các nhà khoa học từng phát hiện trong những mạnh thiên thạch trên có 3 trong tổng số 5 thành phần hóa học cần thiết để tạo nên ADN (phân tử mang thông tin di truyền, chỉ dẫn cách tạo ra các protein quan trọng cho sự tăng trưởng, phát triển của mọi sinh vật) và ARN (phân tử đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các hoạt động của gen). Đến hôm 26/4 vừa qua, các nhà nghiên cứu thông báo đã xác định được 2 thành phần hóa học cuối cùng sau khi điều chỉnh phương thức phân tích thiên thạch.

Theo tác giả chính của nghiên cứu, chuyên gia về hóa học và thiên văn Yasuhiro Oba của Viện Khoa học Nhiệt thấp thuộc Đại học Hokkaido (Nhật Bản), không giống như những lần trước đó, các phương pháp được sử dụng lần này nhạy hơn và không dùng axit mạnh hay chất lỏng nóng để chiết xuất 5 thành phần, còn được biết đến là nucleobase (thành phần cấu tạo nên axit nucleic).

Nucleobase là hợp chất chứa ni-tơ đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên cấu trúc xoắn ốc đặc trưng của ADN. Hai nucleobase gồm cytosine và thymine, mới được phát hiện trong thiên thạch có thể né được những cuộc kiểm tra trước đó, do chúng sở hữu cấu trúc mỏng manh hơn 3 loại còn lại. Tuy nhiên, 5 loại nucleobase này dường như không phải là những hợp chất hóa học duy nhất đóng vai trò quan trọng việc hình thành sự sống. Những thành phần quan trọng khác bao gồm axit amino, đường, axit béo.

Đồng tác giả nghiên cứu Danny Glavin của Trung tâm bay vũ trụ Goddard thuộc Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) tại Maryland, cho rằng việc xác nhận nguồn gốc ngoài Trái Đất của bộ nucleobase hoàn chỉnh được tìm thấy trong ADN và ARN đã củng cố thêm giả thiết rằng thiên thạch có thể là khởi nguồn quan trọng của các hợp chất hữu cơ cần thiết để tạo nên các sinh vật sống đầu tiên trên Trái Đất.

Phan Anh

Xem Top Gun Maverick từ góc nhìn quân sự