Mark Zuckerberg đã có hai ngày dài đằng đẵng trên ghế nóng ở Quốc hội Mỹ. Với những ai chú ý đến Facebook và chuỗi scandal lớn nhỏ trong vài tháng vừa rồi, thì những lời khai của Zuckerberg trước Thượng Viện và Hạ Viện thực ra không cho chúng ta biết thêm điều gì mới.

Quốc hội không hiểu đủ rõ Facebook
Mark Zuckerberg tại ngày thứ 2 của phiên điều trần trước Quốc hội (ảnh: Chip Somodevilla/Getty Images)

Trên thực tế nó giống như một cuộc chất vấn đầy phiền phức từ khách hàng kéo dài tới 5 giờ đồng hồ với các câu hỏi như: “Tại sao hình đại diện của tôi lại là ảnh của bố tôi?”

Vậy nhưng nhiều nghị sĩ lại dành toàn bộ thời gian hạn hẹp chỉ để hỏi vị CEO của một trong những công ty lớn nhất nước Mỹ những câu hỏi rất đơn giản về cách hoạt động của Facebook. Điều này hóa ra lại là may mắn cho Zuckerberg, vì như trang futurism trào phúng, anh ta còn phải “dồn toàn bộ năng lượng để giữ cho sắc mặt được tự nhiên như con người bình thường.”

Hôm qua khi chúng tôi nói chuyện, tôi đưa ra một ví dụ rằng khi tôi nói chuyện với bạn trên Facebook và nói tôi thích một loại sôcôla nào đó. Đột nhiên tôi nhận được các quảng cáo về sôcôla. Nếu tôi không muốn nhận những quảng cáo thương mại ấy thì sao?” – Thượng nghị sĩ Nelson, Đảng dân chủ bang Florida.

Có một hiểu nhầm cơ bản về cách mà hệ thống đó làm việc, đó là, ví dụ bạn có một cửa hàng bán bánh nướng, bạn có thể sẽ nhắm vào những người thích bánh nướng ở một thị trấn cụ thể nào đó, nhưng chúng tôi không gửi thông tin đó cho bạn, chúng tôi chỉ hiển thị các tin nhắn cho đúng người và điều đó thực sự quan trọng, tôi nghĩ đó là cách hiểu chung về cách thức hoạt động của hệ thống.”  – Mark Zuckerberg đã trả lời chung chung như vậy.

Thực ra họ không hiểu rõ lắm về cách Facebook đối đãi với quyền riêng tư của người dùng. Làm sao các nhà lập pháp có thể buộc tội Zuckerberg nếu họ không hiểu chuyện gì đang xảy ra?

Rõ ràng là kiến thức công nghệ của họ còn rất thiếu thốn, đó cũng là lý do vì sao họ cần các cố vấn công nghệ. Quốc hội Mỹ muốn chỉnh đốn lại mọi việc nhưng họ lại không thực sự hiểu hết vấn đề. Những hiểu biết của họ về cách thức hoạt động của các trang mạng xã hội như Facebook là rất hạn chế.

>> Zuckerberg điều trần tại Thượng viện: Nhận lỗi, hứa thay đổi, giải thích chính sách mới

Nhưng họ lại hiểu rất rõ hệ quả.

Các thượng nghị sĩ và hạ nghị sĩ biết rằng Facebook có ảnh hưởng rất lớn đến các cử tri của họ, những người bị sốc bởi vụ bê bối Cambridge Analytica. Họ thậm chí còn ý thức được rằng điều đó cũng liên quan đến chuyện tái đắc cử của họ. Do vậy có thể lý giải sự thờ ơ của Quốc hội Mỹ là vì các nhà lập pháp này chưa thực sự quan tâm tới việc kiểm soát các ngành công nghệ nói chung.

Điều này có thể dẫn đến một cuộc tranh luận khác, Quốc hội Mỹ có trách nhiệm kiểm soát rất nhiều ngành công nghiệp vốn đòi hỏi kiến thức kỹ thuật chuyên sâu. Thật ra, nhiều ngành trong đó, từ ngành y tế cho đến nhiên liệu đều có rủi ro cao hơn Facebook rất nhiều. Vậy sự hiểu biết về công nghệ của họ có thể sẽ là vấn đề khi kiểm soát các ngành khác.

Quay lại các phiên điều trần, nó cho thấy các nghị viên không hiểu mấy về internet, nhưng cũng cho thấy rằng kỷ nguyên các gã khổng lồ công nghệ tùy ý làm mưa làm gió có thể sắp kết thúc.

Tôi nghĩ đã đến lúc chúng ta đặt ra câu hỏi liệu Facebook có đi quá nhanh và phá vỡ quá nhiều thứ hay không?”, hạ nghị sĩ Greg Walden thuộc đảng Dân chủ, bang Oregon nói.

Thực ra nếu chính phủ Mỹ muốn kiểm soát Facebook thì cũng không khó, vì liên minh châu Âu đã cho họ một “tấm gương sáng” để học theo, họ quy định tất cả người dùng internet đểu phải có quyền được biết khi nào dữ liệu của họ rơi vào tay người khác, hoặc có nguy cơ bị rò rỉ, và có quyền được “lãng quên.” Mỹ hoàn toàn có thể tham khảo và thực hiện tương tự châu Âu.

Nếu các nhà lập pháp Mỹ thực sự muốn Mark Zuckerberg và Facebook chịu trách nhiệm thì họ phải có thể buộc tội được ông ấy. Vậy thì họ cũng phải hiểu biết sâu về vấn đề một cách tương đương, để khi Mark Zuckerberg có giấu diếm điều gì thì họ có thể buộc ông ta phải khai đúng.

Để làm được như vậy, các nghị viên phải cũng phải học và nghiên cứu rất nhiều. Qua sự việc này, người Mỹ nói riêng và người dân thế giới nói chung phải quan tâm đến hiểu biết về công nghệ số của những chính trị gia, nếu họ không muốn để xảy ra một vụ bê bối nào khác liên quan đến quyền riêng tư về dữ liệu.

Theo Futurism.
Nguyên Khánh