Những ai có mua tài khoản từ Shutterstock có thể đặt tranh/ ảnh do AI sáng tạo theo yêu cầu. Đây là dịch vụ mới được ra mắt sau khi kho bán ảnh trực tuyến lớn hàng đầu này hợp tác với OpenAI, một công ty về trí tuệ nhân tạo AI đang nổi trong thời gian gần đây.

Hãy hình dung shutterstock.com/generate là bot họa sỹ làm theo đơn đặt hàng của bạn. Gõ yêu cầu ‘bãi biển’ và bạn sẽ nhận được bức hình về bãi biển. Theo ngôn ngữ kỹ thuật, nó là bot tạo ra hình ảnh bãi biển từ văn bản ‘bãi biển’.

Bức ảnh dưới đây được Trí Thức VN thử tạo bằng các từ khóa yêu cầu như sau: bãi biển mùa xuân nước trong xanh nhìn ra chân trời, cát trắng, nắng nhẹ, có vỏ ốc vỏ sò trên bờ biển, cây cỏ.

1TrksENH6POHj720wtgv8uaE1
(Nguồn: Shutterstock)

Dịch vụ này là kết quả của thỏa thuận hợp tác được công bố tháng 10 năm ngoái giữa Shutterstock, công ty bán ảnh, và OpenAI, công ty phát triển trí tuệ nhân tại (AI) với sản phẩm DALL-E cực kỳ nổi tiếng và cũng gây không ít tranh cãi.

Đầu tuần này, một sản phẩm khác của OpenAI là ChatGPT, bot nói chuyện như người, đã được ‘gã khổng lồ’ Microsoft tuyên bố hợp tác và đầu tư hàng tỷ đô la, kỳ vọng sẽ có sản phẩm ra mắt công chúng trong thời gian tới.

Shutterstock hiện đang cung cấp dịch vụ này cho tất cả khách hàng trả tiền của mình. Theo thử nghiệm riêng của Trí Thức VN chúng tôi, thì mỗi lần sẽ thu được 4 hình ảnh, có thể điều chỉnh thêm theo yêu cầu để bức ảnh được hiệu chỉnh sao cho vừa ý, và sau đó lấy về để sử dụng cho mục đích của mình.

Vấn đề chung quanh AI sáng tạo

Lĩnh vực trí tuệ nhân tạo AI đang lên như một ngôi sao sáng trong ngành công nghệ thông tin (CNTT). DALL-E cũng như một số AI sáng tạo khác cũng đang thâm nhập vào xã hội với tốc độ chóng mặt. Tuy nhiên có một vài vấn đề khúc mắc về AI sáng tạo này, chủ yếu xoay quanh vấn đề bản quyền thuộc lĩnh vực pháp lý, và vấn đề nội dung thuộc lĩnh vực nội dung lành mạnh và có thích hợp hay không cho các lứa tuổi khách hàng khác nhau.

Sản phẩm do máy tạo ra đó, nhờ học từ một lượng rất nhiều sản phẩm sáng tạo của các tác giả khác, thì có vi phạm bản quyền không? Nên được sử dụng rộng rãi như thế nào? AI sáng tạo sẽ khiến các họa sỹ và các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp, những người có tâm hồn con người và đang sống bằng nghề này, phải nhường bước cho máy móc vô tri vô cảm nhưng giỏi về bắt chước và cung cấp sản phẩm nhanh nhiều và rẻ? Sẽ thế nào nếu AI sáng tạo được dùng để trợ giúp cho hoạt động như cắt ghép hình ảnh người hoặc vật để giả mạo hay lừa đảo?

Những quan điểm của máy về xã hội, như ChatGPT bị chỉ ra là thiên lệch về chính trị, có thích hợp? Dùng máy trợ giúp sáng tạo sẽ ảnh hưởng thế nào đến học tập của các học sinh và sinh viên? v.v.

Shutterstock ra mắt sản phẩm thương mại cho một lượng khổng lồ các khách hàng, hay việc Microsoft cũng thế, báo hiệu các vấn đề khúc mắc đó đang được đặt ra, và được các nhà cung cấp dịch vụ nỗ lực giải quyết, để các sản phẩm này có thể đưa vào sử dụng cho quảng đại quần chúng.

Chúng ta thử xem Shutterstock nói gì về việc này, như trích đoạn phần hỏi (Q) và đáp (A) dưới đây. Mặc dù các công bố của Shutterstock chưa thể hoàn toàn tháo gỡ tất cả các khúc mắc thuộc loại nêu trên, nhưng cũng làm sáng tỏ một số điểm. Lưu ý rằng trong phần hỏi-đáp này, Shutterstock nói rằng sản phẩm này (tuy đã bán rộng trên thị trường) vẫn ở giai đoạn “thử nghiệm”.

Q: Tôi có thể sử dụng những hình ảnh này cho các dự án cá nhân hoặc thương mại hay không?

A: Nếu bạn có gói [dịch vụ với Shutterstock] đang hoạt động, bạn có thể tải xuống hình ảnh có Giấy phép Tiêu chuẩn hoặc Giấy phép Nâng cao và tận hưởng các quyền liên quan đến các giấy phép đó. Lưu ý duy nhất là bạn không được sử dụng hình ảnh đã tạo để xâm phạm, sử dụng sai hoặc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ hoặc các quyền khác của bất kỳ bên thứ ba nào, để tạo ra hình ảnh spam, sai sự thật, gây hiểu lầm, lừa đảo, có hại hoặc bạo lực.

Q: Shutterstock trả công cho những nghệ sỹ đóng góp cho AI như thế nào?

A: Shutterstock là trình tạo hình ảnh AI đầu tiên trên thị trường đền bù cho những người đóng góp cho vai trò của họ trong quy trình AI tổng quát. Thông qua Quỹ cộng tác viên Shutterstock, chúng tôi trả tiền trực tiếp cho những người đóng góp cho Shutterstock khi nội dung của họ được sử dụng để phát triển các mô hình tổng quát. Quỹ cộng tác viên Shutterstock cũng sẽ trả tiền bản quyền liên tục cho những người đóng góp để có doanh thu trong tương lai liên quan đến nội dung do AI tạo ra và được cấp phép trực tiếp trên nền tảng Shutterstock. Đây là một phần trong cam kết của chúng tôi đối với AI có trách nhiệm. Để biết thêm thông tin, hãy xem trang này trên cơ sở kiến ​​thức Contributor của chúng tôi.

Q: Tôi thấy trong hình ảnh được sáng tạo có chứa tên thương hiệu hoặc nhãn thuộc bản quyền [thuộc sở hữu của bên thứ ba], vậy tôi có thể dùng hình ảnh đó hay không?

A: Không. Bạn không được sử dụng hình ảnh được tạo để xâm phạm, sử dụng sai hoặc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ hoặc các quyền khác của bất kỳ bên thứ ba nào, để tạo ra hình ảnh spam, sai lệch, gây hiểu lầm, lừa đảo, có hại hoặc bạo lực.

Q: Những người xuất hiện trong hình ảnh do AI tạo ra là ai?

A: Hình ảnh của những người được tạo ra bởi các mô hình hình ảnh tổng quát không mô tả các cá nhân cụ thể trong thế giới thực —chúng được mô hình xây dựng dựa trên hàng trăm triệu hình ảnh mà nó đã thấy trong quá khứ— Vì vậy, mặc dù chúng có thể giống với người thật, nhưng chúng giống như sự kết hợp của nhiều khuôn mặt thành một. Điều này có nghĩa là bạn có thể sử dụng chúng một cách an toàn mà không cần phát hành mô hình —vì chúng là ảnh chân dung được tạo ra chứ không phải ảnh chân dung người thật đã được chụp ảnh— Ngoại lệ là nếu bạn bao gồm một tên cụ thể trong văn bản nhắc của mình, chẳng hạn như một người nổi tiếng, trong trường hợp đó, trình tạo hình ảnh AI sẽ tạo hình ảnh dựa trên các hình ảnh đã được liên kết với tên đó và do đó có nhiều khả năng mô tả thực tế hơn […]

Q: Nếu tôi nhờ AI tạo ra hình ảnh [và trả tiền] thì hình ảnh đó sẽ được người khác dùng? Hay chỉ thuộc về tôi?

A: Nếu bạn tạo nội dung bằng khả năng nội dung do AI tạo của Shutterstock, nội dung này cũng có thể được cung cấp cho các khách hàng khác để cấp phép.

Q: Có biện pháp nào chống lại việc sáng tạo ra nội dung không phù hợp hay không?

A: Chúng tôi có sẵn các biện pháp bảo vệ để tránh việc tạo ra các tài liệu độc hại, bạo lực, lừa đảo hoặc độc hại khác. Điều đó nói rằng, công nghệ này vẫn đang ở chế độ thử nghiệm và không phải lúc nào chúng tôi cũng hiểu đúng. Vui lòng thông báo cho chúng tôi về bất kỳ nội dung không phù hợp hoặc xúc phạm nào bằng cách nhấp vào nút Phản hồi và cung cấp chi tiết về trải nghiệm của bạn.

Q: Có giới hạn về số hình ảnh mà tôi yêu cầu AI sáng tạo không?

A: Chúng tôi muốn người dùng sáng tạo thử nghiệm trình tạo hình ảnh AI này với quyền kiểm soát tương đối miễn phí. Là một phần của việc này, chúng tôi đang thử nghiệm dịch vụ với các giới hạn cá nhân hào phóng được áp dụng. Nếu chúng tôi phát hiện thấy bot, hoạt động tự động hoặc việc sử dụng sai công cụ khác thì chúng tôi sẽ giảm đáng kể giới hạn tốc độ hoặc chặn toàn bộ quyền truy cập. Nếu bạn là người sáng tạo đang tìm cách tạo ảnh AI từ văn bản để đáp ứng nhu cầu của quy trình làm việc, thì các giới hạn mặc định tại chỗ phải cao hơn mức bạn có thể nhận thấy. Không giống như các trình tạo ảnh AI khác hiện có, với Shutterstock, bạn không phải trả tiền để khám phá các tùy chọn, bạn chỉ trả tiền cho nội dung đáp ứng nhu cầu sáng tạo của mình.

Q: Ngoài tiếng Anh, văn bản có thể là ngôn ngữ nào khác mà Shutterstock hỗ trợ?

A: Đúng! Chúng tôi hỗ trợ hơn 20 ngôn ngữ, giống như phần còn lại của trang web của chúng tôi. Ngay cả khi bạn nhập lời nhắc bằng ngôn ngữ không được hỗ trợ chính thức, trình tạo hình ảnh AI của chúng tôi sẽ cố gắng hết sức để hiểu văn bản và cho kết quả tuyệt vời.

Q: Hình ảnh kho ảnh chính của Shutterstock có chứa các hình ảnh do AI sáng tạo không?

A: Hiện tại, chúng tôi không có hình ảnh do AI tạo trong thư viện cốt lõi của mình. Nội dung do AI tạo có thể không được tải lên Shutterstock vì theo Điều khoản dịch vụ dành cho người đóng góp của chúng tôi (Phần 13d và 13f), những người đóng góp phải chứng minh quyền sở hữu IP đối với tất cả nội dung được gửi. Vì các mô hình tạo nội dung AI tận dụng IP của nhiều nghệ sĩ và nội dung của họ, nên quyền sở hữu nội dung do AI tạo không thể được chỉ định cho một cá nhân và thay vào đó phải đền bù cho tất cả các nghệ sĩ đã tham gia vào việc tạo ra từng phần nội dung mới.

Quan điểm trái chiều

Một trong những đối thủ cạnh tranh chính của Shutterstock là Getty Images đã nói rằng họ sẽ không sớm bước vào vùng nước âm u của AI. Trang web đã cấm hình ảnh do AI tạo ra trên nền tảng của nó. Và, liên quan đến công nghệ, Giám đốc điều hành của Getty, Craig Peters cho biết, “Tôi nghĩ điều đó thật nguy hiểm. Tôi không nghĩ đó là trách nhiệm. Tôi nghĩ nó có thể là bất hợp pháp,” trong một cuộc phỏng vấn với The Verge.

Rõ ràng là AI phải lấy “cảm hứng” của nó từ công việc của những người thực sự sống. Nhưng thật khó để xác định chính xác khi nào và ở đâu những người tạo AI ăn cắp từ các nghệ sĩ. Lý do là vì giải thích phong cách nghệ thuật là rất mang tính chủ quan. Hiển nhiên, nếu không được tiếp cận cẩn thận, trí tuệ nhân tạo có thể mở đường cho một cuộc khủng hoảng trộm cắp trong các lĩnh vực sáng tạo.

Dịch vụ mới có thật sự hiệu quả?

Trí Thức VN đã thử và thấy rằng hiện tại chức năng tạo ảnh bằng AI này của shutterstock dựa trên Dall-E còn khá thô sơ (chỉ tạo được ảnh hình vuông, độ phân giải tối đa ở mức 1024×1024 pixel). Nếu so sánh với các nền tảng tạo ảnh bằng AI khác như Mid Journey hay Stable Diffusion thì còn chưa tiện lợi bằng.

Thiên Đức