Thuốc xịt mũi ngăn nhiễm COVID-19 trong 8 tiếng, được cho là hiệu quả trước mọi biến thể

Cách thức hoạt động của nó dựa trên việc ngăn virus SARS-CoV-2 sao chép tế bào trong mũi. Trong các nghiên cứu tại phòng thí nghiệm, loại thuốc xịt mũi này phát huy hiệu quả với tất cả các biến thể, vượt trội hơn so với các phương pháp điều trị bằng kháng thể đơn dòng phổ biến hiện nay, vốn không mang lại nhiều tác dụng trước biến thể Omicron.

Mặc dù phương pháp này không thể thay thế vắc-xin, nhưng nó có thể cung cấp thêm sự bảo vệ cho những người cần tăng cường miễn dịch, cũng như có thể trở thành cơ sở cho các phương pháp điều trị khác trong tương lai.

Những người bị suy giảm miễn dịch (do điều trị ung thư, cấy ghép nội tạng, nhiễm HIV và nhiều bệnh lý khác) rất dễ trở nặng khi nhiễm COVID-19. Các loại vắc-xin hiện nay có thể không cung cấp đủ sức mạnh cho hệ miễn dịch của họ để ứng phó trước virus SARS-CoV-2.

Vì vậy, bên cạnh việc tiếp tục tiêm vắc-xin, nhiều nhà nghiên cứu hiện đang theo đuổi các phương pháp điều trị khác dành riêng cho những người bị suy giảm miễn dịch và những người có nguy cơ cao.

Cụ thể, tháng 12/2021, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) Mỹ đã phê duyệt phương pháp điều trị bằng kháng thể đơn dòng do AstraZeneca nghiên cứu, được tạo ra nhằm ngăn ngừa việc lây nhiễm COVID-19 ở những bệnh nhân có nguy cơ cao.

Phương pháp xịt mũi đang được phát triển bởi các nhà khoa học tại Đại học Helsinki cũng có thể trở thành một giải pháp hữu ích cho những nhóm bệnh nhân trên.

Kalle Saksela, nhà virus học tại Đại học Helsinki và là tác giả chính của nghiên cứu, cho hay: “Phương pháp dự phòng này nhằm bảo vệ con người trước virus SARS-CoV-2. Tuy nhiên, nó không phải là vắc-xin cũng không phải là thuốc thay thế cho vắc-xin. Đây là biện pháp bổ sung bên cạnh việc tiêm chủng nhằm cung cấp thêm sự bảo vệ cho những người đã tiêm chủng và đặc biệt là đối với những người bị suy giảm miễn dịch”.

Loại thuốc mới được xây dựng dựa trên nghiên cứu trước đây cho thấy mô mũi chính là nơi virus SARS-CoV-2 tái tạo đầu tiên. Sau khi sao chép trong mũi, virus thường tiến triển qua đường hô hấp đến phổi, nơi nó gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn. Kết quả là việc đưa các kháng thể kháng lại COVID-19 thẳng vào phần mũi có khả năng ngăn virus nhân lên ở giai đoạn bệnh sớm nhất có thể.

Phương pháp điều trị của các nhà nghiên cứu tại Đại học Helsinki sử dụng một loại kháng thể được tạo ra trong phòng thí nghiệm, tương tự như kháng thể đơn dòng. Tuy nhiên, không giống như các kháng thể đơn dòng, các thành phần phân tử của hệ thống miễn dịch được sử dụng trong thuốc xịt mũi nhỏ hơn và linh hoạt hơn.

Những kháng thể này được tạo ra từ một bộ phận của virus hầu như không thay đổi qua các biến thể và chủng virus khác nhau. Để tăng khả năng vô hiệu hóa mầm bệnh của thuốc xịt mũi, các nhà nghiên cứu đã kết hợp 3 trong số các kháng thể này lại với nhau thành một loại thuốc.

Nhóm nghiên cứu lần đầu sử dụng  thuốc của họ để kháng lại pseudovirus, loại virus được tạo ra trong phòng thí nghiệm để bắt chước SARS-CoV-2. Trong thử nghiệm này, thuốc có thể ngăn chặn sự nhân lên của virus ở chủng gốc, cũng như các biến thể Beta, Delta và Omicron.

Tiếp theo, các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm loại thuốc này trước các tế bào của người trong quá trình nuôi cấy tế bào. Một lần nữa, nó có thể vô hiệu hóa một số biến thể virus corona khác nhau. Cuối cùng, các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm loại thuốc xịt mũi này trên chuột thí nghiệm, sau đó tiêm virus corona vào mũi của chuột.

Ở những con chuột không xịt thuốc, virus lây lan qua khoang mũi để xấm lấn vào đường hô hấp và phổi của chúng. Và ở những con chuột đã xịt mũi, virus hoàn toàn không lây lan qua mũi. Những con vật này hoàn toàn không có kháng nguyên đối với virus và không xuất hiện triệu chứng của bệnh.

Nhóm nhà khoa học Phần Lan phát hiện rằng phương pháp điều trị này có thể bảo vệ chuột trước COVID-19 trong tối đa 8 giờ. Dẫu vậy, nghiên cứu này vẫn chưa được bình duyệt, đồng thời cũng như cần thêm nhiều bước kiểm tra nữa trước khi thử nghiệm xịt cho người.

Tác giả Saksela nhận định về tiềm năng của loại thuốc xịt mũi như sau: “Công nghệ này rẻ và dễ sản xuất, đồng thời chất ức chế hoạt động tốt đối với tất cả các biến thể. Nó cũng phát huy hiệu quả trước chủng SARS hiện đã biến mất, vậy nên có thể đóng vai trò như biện pháp khẩn cấp đối với các chủng virus corona mới như SARS-CoV-3 và SARS-CoV-4”.

Theo Daily Mail,

Phan Anh

Xem thêm: