Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) đang đưa ra đề xuất mức lương tối thiểu theo giờ từ 15.600-22.500 đồng một giờ làm việc (gần 1 đô la Mỹ/giờ). Trong bối cảnh giá cả hàng hóa ở Việt Nam tăng “chóng mặt” thời gian qua, mức lương này được cho là còn khá thấp.

muc luong toi thieu theo gio bo de xuat muc luong theo gio bo lao dong thuong binh xa hoi 140169154
Bộ LĐ-TB-XH đề xuất mức lương tối thiểu cao nhất là 22.500 đồng một giờ làm việc, tương đương khoảng gần 1 đô la Mỹ/giờ. (Ảnh minh họa: Elena Odareeva/Shutterstock)

Mới đây, Bộ LĐ-TB-XH đang tổ chức lấy ý kiến các bộ, ngành về Dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu theo giờ đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động.

Theo dự thảo, mức lương tối thiểu theo giờ quy định phân thành 4 vùng gồm: Vùng I là 22.500 đồng/giờ, vùng II là 20.000 đồng/giờ, vùng III là 17.500 đồng/giờ và vùng IV là 15.600 đồng/giờ.

Báo Người Lao Động đưa tin, chị Nguyễn Thị Bông – nhân viên Công ty Trách nhiệm hữu hạn (TNHH) Pou Yuen Việt Nam (Quận Bình Tân, TP.HCM), thường đi phục vụ tiệc cưới tại các nhà hàng sau giờ làm việc. Với một ca làm việc kéo dài từ 4-6 giờ, chị được trả 100.000 đồng, tức từ 16.000-22.000 đồng/giờ, mức lương chị nhận cũng tương đương với mức Bộ LĐ-TB-XH đề xuất.

Trong khi đó, chị Trần Thị Liên (ngụ Quận 3, TP.HCM), làm công việc dọn nhà theo giờ, cho biết với những gia đình thuê làm thường xuyên hằng ngày, chị nhận làm với giá 60.000 đồng/giờ và làm một lần từ 2 giờ trở lên. Còn mỗi tuần dọn 1-2 lần, mức lương chị nhận được từ 70.000-90.000 đồng/giờ. Trung bình mỗi tháng, chị Liên thu nhập khoảng 5 triệu đồng, theo báo Thanh Niên.

Khảo sát tại tỉnh Đồng Nai và Bà Rịa-Vũng Tàu, các chủ quán cà phê, quán ăn, cửa hàng thời trang, v.v…, mức lương chủ trả cho nhân viên từ 20.000-25.000 đồng/giờ và bao ăn 1 bữa.

Nếu tính luôn tiền ăn trưa, thu nhập của người lao động sẽ từ 25.000-31.000 đồng/giờ tại một số tỉnh, khoảng 35.000-36.000 đồng/giờ tại TP.HCM. Với mức thu nhập này, nhiều lao động cho biết rất khó để bảo đảm chi tiêu hằng tháng trong bối cảnh giá cả tăng “chóng mặt” hiện nay. Tuy vậy, mức lương thực tế này đã cao hơn đề xuất của Bộ LĐ-TB-XH từ 40-60%.

Ông Nguyễn Quang Anh, Giám đốc Công ty TNHH may mặc Dony cho biết hiện lương tối thiểu trả cho lao động phổ thông của công ty từ 32.000 đồng/giờ, làm thời vụ hơn 40.000 đồng/giờ. Nếu tính thêm tiền ăn trưa và ăn bữa xế, cộng thêm khoảng 5.000-6.000 đồng/giờ. Ông Nguyễn Quang Anh nhận xét: “Mức lương tối thiểu tính theo tháng đã thấp, tối thiểu theo giờ từ đề xuất của Bộ còn thấp hơn nhiều so với các công việc làm bán thời gian hiện nay”, báo Thanh Niên dẫn lời.

Theo ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Quan hệ Lao động (Tổng liên đoàn lao động Việt Nam) cho biết mức lương người làm việc theo giờ đang được nhận khoảng 18.000-23.000 đồng/giờ, khá thấp so với mặt bằng giá cả hàng hóa hiện nay.

Tuy vậy, ông Quảng cho rằng cũng có những trường hợp được trả lương theo giờ cao như: giúp việc nhà, trông trẻ, tư vấn kỹ thuật… với mức 50.000-150.000 đồng/giờ.

Theo luật sư Trần Hữu Tín, Trưởng Văn phòng Luật sư Tín và Cộng sự, người lao động làm trọn thời gian ngoài lương cơ bản (thấp nhất bằng lương tối thiểu theo giờ vùng) còn được tham gia Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp (chưa kể phụ cấp, thưởng), trong khi đó người làm việc theo giờ thì đa phần chỉ gói gọn trong tiền lương. Do vậy, khi tính toán lương tối thiểu theo giờ, ban soạn thảo cần tính gộp thêm các khoản này.

Ông Tín đề nghị không nên áp mức lương tối thiểu theo giờ cào bằng đối với mọi công việc, nhất là với những công việc cần tay nghề và có sự đầu tư chi phí đào tạo. Bởi tình trạng phổ biến hiện nay là người sử dụng lao động trả lương bằng mức tối thiểu vùng, do vậy áp dụng mức lương tối thiểu giờ như đề xuất của Bộ LĐ-TB-XH sẽ không thỏa đáng đối với người lao động.

Theo thống kê vào năm 2020, top 10 quốc gia có mức lương tối thiểu theo giờ cao nhất thế giới là:

  1. Úc: 14,54 USD ~ khoảng 340.000 đồng/giờ
  2. Luxembourg: 13,67 USD ~ khoảng 320.000 đồng/giờ
  3. New Zealand: 13,18 USD ~ khoảng 310.000 đồng/giờ
  4. Monaco: 11,88 USD ~ khoảng 280.000 đồng/giờ
  5. Ireland: 11,54 USD ~ khoảng 270.000 đồng/giờ
  6. Pháp: 11,44 USD ~ khoảng 268.000 đồng/giờ
  7. Vương Quốc Anh: 11,37 USD ~ khoảng 267.000 đồng/giờ
  8. Hà Lan: 11,21 USD ~ khoảng 263.000 đồng/giờ
  9. Bỉ: 11,06 USD ~ 259.000 đồng/giờ
  10. Đức: 10,68 USD ~ 250.000 đồng/giờ

Theo trang World Population Review, những người ủng hộ mức lương tối thiểu cho rằng quy định mức lương tối thiểu làm tăng mức sống của người lao động, giảm nghèo đói và bất bình đẳng, kích thích nền kinh tế bằng cách tăng sức mua và thúc đẩy tinh thần của nhân viên.

Trong khi đó, những người phản đối quy định mức lương tối thiểu cho rằng chi phí lao động cao hơn sẽ làm tăng lạm phát và buộc các doanh nghiệp phải tăng giá (làm giảm sức mua của người tiêu dùng) để kiếm sống hoặc sa thải công nhân mà họ không còn đủ khả năng chi trả, dẫn đến tỷ lệ thất nghiệp cao hơn và nghèo đói hơn.

Quang Minh