Quy mô GDP tăng bình quân 25,4%/năm sau khi tính lại kéo theo GDP bình quân đầu người tăng lên gần 3.000 USD/người/năm.

tính lại GDP, GDP bình quân đầu người
Người dân địa phương làm việc tại chợ cá Long Hải, Bà Rịa – Vũng Tàu, tháng 7/2017. (Ảnh: LeQuangNhut/Shutterstock)

Thông tin do ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê công bố tại họp báo công bố kết quả đánh giá lại quy mô GDP giai đoạn 2010 – 2017 do Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) tổ chức sáng 13/12.

Theo Tổng cục Thống kê, quy mô GDP đánh giá lại của toàn bộ nền kinh tế theo giá hiện hành tăng bình quân 25,4%/năm trong giai đoạn 2010 – 2017, tương ứng 935.000 tỷ đồng/năm, trong đó năm 2011 có tỷ lệ tăng cao nhất với 27,3% và năm 2015 có tỷ lệ tăng thấp nhất là 23,8%. Năm 2017, quy mô GDP sau khi đánh giá lại đạt gần 6,3 triệu tỷ đồng, tăng gần 1,3 triệu tỷ so với số liệu đã công bố(5 triệu tỷ đồng).

Trong các khu vực kinh tế, dịch vụ có mức tăng cao nhất sau khi đánh giá lại khi thêm 316.000-615.000 tỷ đồng/năm. Khu vực công nghiệp và xây dựng bình quân năm tăng 211.000-555.000 tỷ đồng, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản có mức tăng thấp nhất, thêm 25.000-46.000 tỷ đồng/năm.

Cơ cấu GDP, theo đánh giá của Tổng cục Thống kê đã “phản ánh rõ hơn xu hướng dịch chuyển của nền kinh tế”. So với số liệu cũ, bình quân mỗi năm giai đoạn 2010 – 2017, đóng góp của khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm từ 17,4% xuống 14,7% GDP; khu vực công nghiệp và xây dựng tăng từ 33% lên 34,8% GDP; khu vực dịch vụ tăng từ 39,2% lên 41,2% GDP. Thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm tăng về quy mô so với số đã công bố nhưng cơ cấu trong GDP giảm từ 10,4% xuống 9,3% bình quân cả giai đoạn.

GDP hàng năm tăng từ 0,13 – 0,48 điểm phần trăm mỗi năm. Tăng trưởng GDP các năm giai đoạn 2011 – 2017 lần lượt là: 6,41%; 5,50%; 5,55%; 6,42%; 6,99%; 6,69%; 6,94%.

Quy mô GDP thay đổi dẫn tới một số chỉ tiêu kinh tế vĩ mô cũng có sự điều chỉnh, như tổng thu nhập quốc gia bình quân năm tăng 26,6%; GDP bình quân đầu người tăng thêm 10,3 triệu đồng/người/năm, tương ứng 25,6%/năm; tỷ lệ nợ công so với GDP đến cuối năm 2017 giảm xuống còn 48,8%; tỷ lệ bội chi ngân sách còn 2,8%; tỷ lệ chi ngân sách so với GDP còn 21,5%…

Theo Tổng cục Thống kê, có 5 nhóm nguyên nhân, trong đó 4 nhóm làm tăng GDP, một nhóm có tác động giảm.

Thứ nhất là bổ sung thông tin từ tổng điều tra, làm quy mô GDP bình quân mỗi năm tăng 589.000 tỷ đồng, chiếm 63% mức tăng bình quân đánh giá lại GDP của cả nước. Thứ hai là bổ sung thông tin từ hồ sơ hành chính, làm quy mô GDP bình quân mỗi năm tăng 305.000 tỷ đồng, chiếm 32,6% mức tăng bình quân đánh giá lại GDP. Thứ ba là cập nhật lý luận mới hệ thống tài khoản quốc gia 2008, làm quy mô GDP bình quân mỗi năm tăng 98.000 tỷ đồng, chiếm 10,5% mức tăng bình quân đánh giá lại GDP. Thứ tư là rà soát, cập nhật lại phân ngành kinh tế , làm quy mô GDP bình quân mỗi năm tăng khoảng 75.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 8% mức tăng bình quân đánh giá lại GDP.

Tác động thứ năm, cập nhật cơ cấu kinh tế làm thay đổi hệ số chi phí trung gian và chỉ số giá của cả nước, làm quy mô GDP bình quân mỗi năm giảm khoảng 131.000 tỷ đồng, tương đương giảm khoảng 14% so với mức tăng bình quân mỗi năm đánh giá lại GDP. Việc cập nhật này làm tăng hệ số chi phí trung gian của nhiều ngành kinh tế dẫn đến quy mô GDP giảm gần 71.000 tỷ (giảm 7,6%); làm thay đổi chỉ số giá và bảng giá sản phẩm dẫn đến quy mô GDP giảm khoảng 61.000 tỷ (giảm 6,5%).

Ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng Thống kê khẳng định kết quả của việc đánh giá lại không dùng để đánh giá thành tích trong giai đoạn đã qua, mà mục đích chính là để đánh giá đúng bức tranh, hiện trạng của nền kinh tế để xây dựng các mục tiêu trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 10 năm tiếp theo 2021-2030. Đối với người dân, số liệu đánh giá lại quy mô GDP không mang lại lợi ích về vật chất cho hiện tại, bởi những gì mà nền kinh tế đã diễn ra là điều không đổi. Tuy nhiên, việc đánh giá lại sẽ giúp Chính phủ và các cơ quan chính sách có cái nhìn thực chất hơn về nền kinh tế, đưa ra các chính sách phù hợp hơn trong tương lai.

Báo cáo trước Quốc hội tại phiên chất vấn chiều 8/11, Thủ tướng khẳng định việc tính lại GDP không phải vì “bệnh thành tích” và dữ liệu GDP tính lại chỉ áp dụng sau năm 2020 chứ không đưa vào các báo cáo gửi Quốc hội, văn kiện Đảng.

Sơn Nguyên

Xem thêm: