Tập đoàn Amazon phải đối mặt với vụ kiện đòi bồi thương trị giá 280 triệu USD từ một nhà sản xuất hệ thống lưu trữ kho của Việt Nam với cáo buộc gã khổng lồ thương mại điện tử đột ngột thu hẹp đơn đặt hàng sau khi tăng trưởng chi tiêu trực tuyến hạ nhiệt trong năm nay, khiến nhà sản xuất phải gánh chịu năng lực sản xuất và nguyên liệu thô dư thừa.

amazon kho hang amazon gilimex kien amazon 1514808596
Amazon bị Gilimex khởi kiện với số tiền đòi bồi thường lên đến 280 triệu USD. (Ảnh minh họa: Frederic Legrand – COMEO/Shutterstock)

Công ty CP Sản xuất Kinh doanh Xuất Nhập khẩu Bình Thạnh (Gilimex, mã chứng khoán: GIL) vừa công bố thông tin việc khởi kiện Amazon vào hôm 15/12.

Công ty Gilimex cho biết họ là đối tác chính của Amazon từ năm 2014 đến năm 2022, đã đầu tư hàng chục triệu USD vào các cơ sở sản xuất để phục vụ và tổ chức hàng tồn kho trong các kho hàng của Amazon.

Bên cạnh đó, công ty đã tuyển dụng hơn 7.000 nhân viên tại nhiều nhà máy để sản xuất hơn 1 triệu đơn vị lưu trữ hàng năm. Việc sản xuất cho Amazon đã tăng gấp 20 lần trong suốt tám năm.

Ngoài ra, Gilimex cho rằng ban lãnh đạo và công nhân từng mạo hiểm cả mạng sống trong đại dịch COVID-19 (Viêm phổi Vũ Hán) để góp phần giúp Amazon lập kỷ lục doanh thu, nhưng nay phải khởi kiện đòi bồi thường hơn 280 triệu USD (khoảng 6.580 tỷ đồng) vì bị đối tác vi phạm cam kết.

Nhằm bảo vệ lợi ích hợp pháp của công ty Gilimex theo nội dung hai bên đã thỏa thuận, công ty này đang tiến hành các thủ tục pháp lý có liên quan để khởi kiện Amazon.

Hãng thông tấn Bloomberg cho biết Gilimex đã đâm đơn kiện Amazon lên Tòa án bang New York (Mỹ) vào thứ Hai tuần này (12/12). Vụ kiện này đã cho thấy một góc nhìn về mối quan hệ của Amazon với các nhà cung cấp để thúc đẩy sự mở rộng công ty nhanh chóng trong thời đại dịch và cách những nhà cung cấp thường chấp nhận rủi ro lớn.

Theo đơn khiếu nại dài 32 trang, mối quan hệ đối tác giữa hai bên được xây dựng dựa trên “sự tin tưởng”. Tức nhà sản xuất này dựa vào các dự báo của Amazon để mua nguyên liệu, đầu tư vào công suất nhà máy, nhân viên…, nhằm đáp ứng sự tăng trưởng của Amazon.

Tuy nhiên, vào tháng 4 và tháng 5/2022, Amazon đã “bất ngờ thay đổi và giảm nhu cầu dự kiến” trong thời gian còn lại của năm 2022 và 2023 xuống còn một phần nhỏ so với các dự báo trước đó.

Đáng chú ý, Amazon là khách hàng lớn nhất của Gilimex, với tổng giá trị đơn đặt hàng lên đến 146,6 triệu USD vào năm 2021. Để đáp ứng nhu cầu của Amazon, Gilimex cho biết đã bỏ qua các khách hàng lớn khác như IKEA và Columbia Sportswear.

Nhằm đáp ứng nhu cầu của Amazon trong lúc dịch COVID-19 bùng phát mạnh, công ty may đã phải di dời các cơ sở sản xuất để tiếp tục sản xuất.

“Vì vậy, trong khi Amazon đạt được mức tăng doanh thu chưa từng có trong thời kỳ đại dịch – phần lớn là do sự bùng nổ về lượng đặt hàng trực tuyến của người tiêu dùng, thì ban lãnh đạo và người lao động của Gilimex đã liều mạng hàng ngày để biến mức tăng trưởng kỷ lục đó thành hiện thực”, theo đơn kiện nêu.

Việc chạy theo Amazon từng khiến Gilimex trở thành ngôi sao sáng, nhưng giờ đây trở nên bất định khi bị đối tác giảm đơn hàng. Theo báo cáo tài chính, doanh thu quý 3/2022 của Gilimex bị sụt mạnh xuống 213 tỷ đồng, tương đương giảm 83% so với quý trước và giảm 66% so với cùng kỳ năm trước.

Mặc dù khoản lãi ròng tăng lên mức 129 tỷ đồng, song lại chủ yếu đến từ khoản thanh lý đầu tư vào công ty liên kết.

Ngay sau khi thông tin vụ kiện được truyền đi rộng rãi, chốt phiên giao dịch hôm 15/12, mã chứng khoán GIL của doanh nghiệp này bị giảm sàn xuống 26.250 đồng/cổ phiếu, trái ngược với sắc xanh tăng trưởng của phiên trước. Giữa tháng 4/2022, mã này từng đạt mốc 82.680 đồng/cổ phiếu.

Tuấn Minh