Liên quan đến vụ tăng “vốn ảo” hàng nghìn tỷ đồng của FLC Faros nhưng vẫn niêm yết trên sàn chứng khoán gần 6 năm mới bị phát hiện và khởi tố, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cho biết công ty này nâng khống vốn “trước khi chính thức niêm yết lên sàn”. Tuy vậy, Ủy ban này không nêu rõ kẽ hở nào đã giúp doanh nghiệp như FLC Faros có thể niêm yết hợp pháp từ tháng 9/2016 đến nay mới bị phanh phui…

phutho.gov .vn
Nhiều công ty trong “hệ sinh thái FLC” đều nâng vốn trước khi niêm yết và FLC Faros là cái tên đầu tiên bị phanh phui. (Ảnh minh họa: phutho.gov.vn)

Tối ngày 27/8, UBCKNN cung cấp thông tin về việc nâng khống vốn của Công ty FLC Faros từ 1,5 tỷ đồng (tháng 3/2014) lên 4.300 tỷ đồng (tháng 3/2016), tương đương gấp 2.866 lần. Toàn bộ quá trình nâng vốn này thực hiện trước khi FLC Faros niêm yết chính thức tại Sở giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) vào tháng 9/2016.

Ủy ban này khẳng định FLC Faros đã vi phạm Luật Doanh nghiệp về việc thay đổi vốn điều lệ, không thuộc sự điều chỉnh của Luật Chứng khoán và không chịu quản lý, giám sát của UBCKNN, Bộ Tài chính.

“Kê khai khống vốn điều lệ, không góp đủ số vốn điều lệ như đã đăng ký; cố ý định giá tài sản góp vốn không đúng giá trị”, UBCKNN cho biết về hành vi vi phạm của FLC Faros.

Sự việc trên đến nay đã được Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an (C01) ra quyết định khởi tố bổ sung đối với ông Trịnh Văn Quyết – cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC để điều tra về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Tuy vậy, phía UBCKNN chưa nêu rõ kẽ hở nào đã giúp FLC Faros và nhiều doanh nghiệp khác trong hệ sinh thái FLC như: GAB, HAI, AMD,….. niêm yết hợp pháp trên sàn chứng khoán Việt Nam. Cụ thể với hành vi vi phạm như nâng khống vốn điều lệ không bị Sở giao dịch chứng khoán phát hiện và ngăn cấm niêm yết ngay từ đầu.

Vì sao FLC Faros vi phạm tăng vốn ảo “lộ liễu” vẫn được phê duyệt niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán TP.HCM?

Theo Cơ quan điều tra, sau khi niêm yết 430 triệu cổ phiếu ROS (mệnh giá 10.000 đồng/cổ phiếu), các bị can trong vụ án đã thu được tổng cộng hơn 6.400 tỷ đồng và rút tiền mặt để chiếm đoạt từ nhà đầu tư một cách công khai.

Lần theo dấu vết tăng vốn ảo, trong báo cáo kiểm toán bán niên năm 2016, Công ty TNHH Kiểm toán ASC đã nhấn mạnh: “Trong đợt tăng vốn điều lệ trong quý 1/2016 với số tiền 462,5 tỷ đồng, tương ứng với mỗi lệnh chuyển tiền đến có một lệnh chuyển tiền đi liên tục 18 lần, các lệnh chuyển tiền đến và đi cho các bên nhận uỷ thác được thực hiện trong cùng ngày 8/1/2016”.

1661514822532 9174
Kiểm toán đã nêu ra sự bất thường của việc nâng vốn của FLC Faros trong báo cáo tài chính bán niên năm 2016. (Ảnh chụp màn hình: Báo cáo FLC Faros)

Như vậy, các cổ đông góp vốn từng phần thông qua chuyển tiền vào tài khoản của FLC Faros, nhưng ngay lập tức tiền lại được chuyển ra ngay và quy trình này lặp lại đến 18 lần chỉ trong ngày 8/1/2016.

Với 18 vòng chuyển tiền, thực tế cổ đông của FLC Faros chỉ cần hơn 25 tỷ đồng để hoàn tất đợt tăng vốn. Sau khi kiểm toán ASC chỉ ra bất cập, công ty này đã đổi đơn vị kiểm toán.

Tại báo cáo tài chính kiểm toán năm 2015, ở mục “Lưu ý người đọc Báo cáo tài chính” được Công ty Kiểm toán và Kế toán Hà Nội (CFA HANOI) nêu: Trong năm 2015, FLC Faros ủy thác đầu tư cho một số tổ chức và cá nhân với tổng số tiền là 3.332 tỷ đồng.

Trong khi đó, tính đến hết năm 2015, tổng tài sản của FLC Faros là 4.522 tỷ đồng. Như vậy, theo tính toán, số tiền FLC Faros dùng ủy thác đầu tư chiếm tới 73,6% tổng tài sản. Vốn góp cổ phần của FLC Faros thời điểm đó cũng chỉ có 3.037 tỷ đồng, nhỏ hơn so với tiền công ty mang đi ủy thác đầu tư.

TS Lê Đạt Chí cho biết: “Doanh nghiệp không có tiền, nên phải tăng vốn trước niêm yết, lợi dụng bút toán sổ sách. Tiền ghi góp vốn sẽ biến hóa thành ủy thác đầu tư, sau đó làm bút toán để rút tiền ra”, báo Tiền Phong đưa tin.

“Doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở pháp luật, làm những điều chưa được quy định, chưa có chế tài xử lý. Dù vậy, lần theo dòng tiền, kẽ hở sẽ lộ ra, vì bản chất doanh nghiệp không có tiền”, ông Chí khẳng định.

Trách nhiệm của ai khi nhà đầu tư là người chịu thiệt hại?

Về phía UBCKNN, ông Chí cho rằng cơ quan này cần chịu trách nhiệm về việc sai phạm xảy ra của các doanh nghiệp niêm yết. Là đơn vị chủ quản, nhưng UBCKNN không báo cáo trước những hiện tượng bất cập có thể xảy ra.

Ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) cho rằng, ở vụ việc FLC Faros cần làm rõ trách nhiệm của lãnh đạo HoSE phụ trách mảng quản lý niêm yết, xem lại quá trình đưa ROS lên sàn, sau đó là vào bộ chỉ số VN30, cũng theo báo Tiền Phong.

Hành trình “kéo giá” từ 10.000 đồng lên hơn 200.000 đồng/cổ phiếu (gấp 20 lần) và sự lao dốc của giá cổ phiếu ROS cũng cần làm rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý thị trường chứng khoán. “Nếu quản lý nghiêm thì tại sao xảy ra chuyện doanh nghiệp lừa đảo công khai”, ông Hải đặt vấn đề.

Đối với mã cổ phiếu ROS, HoSE cho biết sẽ có thể bị hủy niêm yết từ ngày 5/9/2022 nếu doanh nghiệp này không khắc phục các vi phạm như: không công bố báo cáo tài chính kiểm toán, chưa tổ chức Đại hội cổ đông, v.v… Hiện ROS đã bị đình chỉ giao dịch từ ngày 12/8/2022.

Thiên Vũ