Những mặt hàng nhập từ VN có thể bị thiếu hụt tại Mỹ vào Giáng sinh

Năm nay, cuộc khủng hoảng năng lượng ở Trung Quốc, vấn đề vận tải biển ở châu Âu và việc đóng cửa các nhà máy ở Việt Nam do đại dịch COVID-19, đã gây ra ảnh hưởng lớn cho chuỗi cung ứng ở nhiều nơi trong đó có Hoa Kỳ. Điều này đã dẫn đến khan hàng trong mùa mua sắm Giáng sinh và Tết năm nay, các chuyên gia khuyên người tiêu dùng Mỹ nên chuẩn bị mua quà sớm.

Kênh CNBC Financial News đưa tin, Tổ chức Phân tích, Dự báo và Tư vấn Kinh tế Độc lập Capital Economics lưu ý rằng số lượng tàu chờ bên ngoài các cảng của Trung Quốc đã tăng trở lại trong những tuần gần đây, điều này là “đáng lo ngại”. Theo số liệu của công ty nghiên cứu, tính đến ngày 30/9, số lượng tàu trung bình trong 7 ngày là 206 chiếc, trong khi trước khi có dịch, mức trung bình của năm 2019 là 82 chiếc.

Ông Julian Evans-Pritchard, nhà kinh tế cấp cao về Trung Quốc tại công ty nghiên cứu, cho rằng việc phân bổ điện trong chuỗi cung ứng có thể ảnh hưởng đến khả năng vận chuyển đơn đặt hàng của các cảng.

Trong bối cảnh tranh chấp thương mại Mỹ – Trung, nhiều công ty chuyển sản xuất sang Việt Nam, và việc đóng cửa các nhà máy ở Việt Nam cũng ảnh hưởng đến sản xuất nhiều mặt hàng.

• TP.HCM: 9.200 doanh nghiệp hoạt động trở lại, nhưng số lao động chỉ có hơn 50%

Dưới đây là cái nhìn về việc những phát triển gần đây đã một lần nữa cản trở việc vận chuyển như thế nào và những loại hàng hóa nào sẽ bị ảnh hưởng trước khi mùa mua sắm nghỉ lễ đến vào cuối năm.

Khủng hoảng năng lượng ở Trung Quốc và Châu Âu

Khi chính quyền địa phương ra lệnh cắt điện ở nhiều nhà máy, cuộc khủng hoảng điện ở Trung Quốc đã gây ra tình trạng mất điện trên diện rộng. Châu Âu cũng đang phải vật lộn để đối phó với tình trạng thiếu khí đốt tự nhiên nghiêm trọng.

• Trung Quốc: Cắt điện, giảm lương, công nhân nhà máy bảo vệ quyền lợi cá nhân

Các nhà quan sát và phân tích trong ngành cho rằng những gì đang xảy ra ở hai khu vực này đang gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.

Giám đốc Giải pháp Thông minh Chuỗi Cung ứng Châu Mỹ Jena Santoro của Công ty phân tích rủi ro chuỗi cung ứng Everstream Analytics nói với CNBC rằng do khủng hoảng năng lượng, các nhà máy ở Trung Quốc và châu Âu đã tạm thời đóng cửa hoặc ít nhất là giảm sản lượng. Cho đến nay, hơn 60 công ty ở Trung Quốc đã bị gián đoạn liên quan đến vấn đề điện, danh sách này có thể sẽ còn tăng lên .

Bà Dawn Tiura, chủ tịch của Hiệp hội tìm nguồn cung ứng toàn cầu (Sourcing Industry Group), nói với CNBC rằng tác động lớn nhất là người tiêu dùng sẽ cảm thấy giá hàng hóa tăng, vì giá năng lượng tăng sẽ dẫn đến chi phí sản xuất cao hơn.

Những mặt hàng nào bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng năng lượng?

1. Thức ăn

Bà Tiura cho biết: “Giá năng lượng tăng ở châu Âu sẽ có tác động phân tầng nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng thực phẩm trong khu vực.”

Bà giải thích: “Các nhà máy sản xuất phân bón lớn buộc phải cắt giảm sản lượng vì chi phí tăng cao và hiện nay nông dân không thể sản xuất đủ lương thực.”

2. Đồ uống có ga, đá khô, thực phẩm đóng gói

Ông Per Hong, đối tác cấp cao của công ty tư vấn Kearney, nói rằng áp lực từ phân bón hóa học cũng sẽ dẫn đến sự thiếu hụt Carbon dioxide (CO2), được sử dụng rộng rãi trong nhiều loại sản phẩm tiêu dùng.

Ông cho biết: “Với việc cắt giảm sản xuất phân bón hóa học, chúng ta gần như chắc chắn sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu CO2 được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu. CO2 được sử dụng rộng rãi trong chuỗi giá trị thực phẩm từ bên trong thực phẩm đóng gói để giữ chúng tươi lâu hơn, đá khô để giữ lạnh thực phẩm đông lạnh trong quá trình giao hàng, cho đến đồ uống có ga (như soda và bia).”

Ông Per Hong cho rằng điều này cho thấy tính dễ bị tổn thương của các chuỗi cung ứng thực phẩm toàn cầu.

3. Apple iPhone, sản phẩm điện tử, đồ chơi

Ông Per Hong cho biết, một số nhà cung cấp lớn của Apple đã đình chỉ hoạt động nhà máy của họ ở Trung Quốc. Trên thực tế, toàn bộ ngành công nghiệp điện tử – vốn đang quay cuồng với tình trạng thiếu chip lớn – có khả năng bị ảnh hưởng.

Ông Per Hong nói: “Mặc dù nó có thể trở lại bình thường trong thời gian dài, nhưng trong thời gian tới, chúng tôi nhận thấy rằng việc cắt giảm điện và cắt giảm sản lượng ở Trung Quốc có thể dẫn đến tăng giá xuất khẩu và kéo theo lạm phát vào kỳ nghỉ lễ.”

Ông nói thêm rằng các mặt hàng như đồ chơi và hàng dệt may cũng có thể bị ảnh hưởng.

4. Đồ trang trí giáng sinh

Các công ty cảnh báo rằng nhu cầu về đồ trang trí Giáng sinh sẽ rất lớn.

Ông Chris Butler, Giám đốc điều hành của National Tree Company (một trong những nhà bán buôn cây thông Noel nhân tạo lớn nhất ở Mỹ), cho biết: “Những người muốn mua cây thông Noel và các đồ trang trí khác trong mùa lễ này tốt nhất nên mua trước Lễ Tạ ơn. Nếu không, có thể rủi ro khi mua với giá cao hoặc không thể mua được gì cả.”

Ông cho biết điều này là do sự gián đoạn chuỗi cung ứng của Trung Quốc.

Ông Pawan Joshi, Phó chủ tịch điều hành của Công ty phần mềm chuỗi cung ứng E2open, cho biết các ngành công nghiệp khác bị ảnh hưởng nặng nề nhất và trực tiếp nhất bởi cuộc khủng hoảng năng lượng bao gồm kim loại, hóa chất và xi măng, tất cả đều là những ngành sử dụng nhiều năng lượng.

Ngừng sản xuất tại Việt Nam và Đông Nam Á

Ông Gareth Leather, một nhà kinh tế châu Á cấp cao tại Capital Economics, nói với CNBC, “Do dịch bệnh, việc đóng cửa các nhà máy và tình trạng thiếu công nhân trên khắp Đông Nam Á đang gây ra sự gián đoạn ngắn hạn cho Việt Nam, Thái Lan và Sản xuất ở Malaysia (giảm mạnh).”

Công ty dịch vụ tài chính BTIG cho biết trong một báo cáo vào tháng 9 rằng các công ty có rủi ro đáng kể tại Việt Nam bao gồm Nike, Lululemon và Under Armour.

Các sản phẩm bị ảnh hưởng bởi việc ngừng sản xuất tại Việt Nam và các nhà máy khác:

1. Giày thể thao và quần áo thể thao

Một báo cáo do Ngân hàng Trung ương Mỹ đưa ra hồi tuần trước ước tính việc ngừng sản xuất tại Việt Nam đã khiến bị mất sản lượng khoảng 100 triệu đến 150 triệu đôi giày thể thao.

BTIG chỉ ra rằng với việc Việt Nam bị đình chỉ sản xuất, giày dép đang bị ảnh hưởng nặng nề hơn so với trang phục thể thao.

Đồng thời, Giám đốc điều hành Lululemon, ông Calvin McDonald cho biết trong một cuộc họp báo thu nhập vào tháng trước rằng việc Việt Nam đóng cửa và các vấn đề liên quan đến cảng đang góp phần gây ra sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng và tăng chi phí.

2. Ô tô

Các nhà phân tích cho rằng việc đóng cửa các nhà máy ở Malaysia đang ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất ô tô.

Bank of America cho biết trong một báo cáo gần đây rằng ngay cả khi Malaysia bắt đầu mở cửa trở lại, tình trạng tắc nghẽn nguồn cung sẽ tiếp tục trong một thời gian.

Theo Capital Economics, gián đoạn nguồn cung chip từ Malaysia cũng đang kìm hãm hoạt động sản xuất ô tô ở Trung Quốc.

Các nhà phân tích cho rằng, ngoài quần áo thể thao, các ngành khác phụ thuộc nhiều vào sản xuất của Việt Nam như đồ chơi, quần áo, thậm chí cả cà phê cũng bị ảnh hưởng.

Mùa đông đang tới

Giám đốc Giải pháp Thông minh Chuỗi Cung ứng Châu Mỹ Jena Santoro của Công ty phân tích rủi ro chuỗi cung ứng Everstream Analytics cho biết, với việc mùa đông đang tới, tình trạng khan hiếm hàng hóa và tăng giá có thể ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn.

Santoro cho biết: “Với sự gia tăng tự nhiên của nhu cầu về khí đốt tự nhiên trong mùa đông, tình trạng thiếu hụt có thể gia tăng.”

Mộc Lan/ Theo CNBC Financial News

Xem thêm: