Báo cáo Kiểm toán nhà nước về Nghị quyết phòng, chống tội phạm năm 2017 của Quốc hội vừa cho biết, ba ngân hàng được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mua lại với giá 0 đồng vẫn tiếp tục trong tình trạng thua lỗ lớn và thậm chí có thể tạo ra lỗ thêm hàng nghìn tỷ đồng.

ngan hang 0 dong
Ba ngân hàng được NHNN mua lại 0 đồng (Ảnh qua: cafef.vn)

Ba ngân hàng gồm Ngân hàng Xây dựng VNCB, Ngân hàng Đại Dương OceanBank và Ngân hàng Dầu khí toàn cầu GPBank) là các đơn vị yếu kém không thể tự tái cơ cấu và đã được NHNN mua lại với giá 0 đồng vào năm 2015, nhưng đến nay gần như viễn cảnh vẫn không thay đổi là mấy, âm vốn chủ sở hữu ngày càng tăng.

“Nếu không có biện pháp xử lý hữu hiệu thì sẽ tiếp tục lỗ thêm nhiều nghìn tỷ đồng,” báo cáo Kiểm toán Nhà nước nêu.

>> Ủy ban Tài chính – Ngân sách: Thất thoát hàng ngàn tỷ đồng do ‘buông lỏng quản lý, giám sát’

Theo tính toán của Bộ Tài chính, việc mua lại 0 đồng các nhà băng này đã khiến thất thoát vốn đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước trước đây. Cụ thể, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) mất khoảng 800 tỷ đồng tại OceanBank, Tổng công ty Lương thực miền Nam là 1,3 tỷ đồng tại ngân hàng xây dựng…

Một nguồn tin cho hay, sau quá trình cơ cấu không hiệu quả, Chính phủ đã cân nhắc đến việc dừng mua ngân hàng giá 0 đồng.

Quyết định đó phù hợp trong tình huống mà việc mua lại 0 đồng các ngân hàng yếu kém vừa tốn kém nguồn lực, vừa không cho thấy tính hiệu quả, các ngân hàng vốn đã có vấn đề thì việc NHNN mua 0 đồng cũng chỉ như là ủ bệnh mà không thể trị bệnh. Các chuyên gia kinh tế cũng có cùng quan điểm khi cho rằng, giải thể ngân hàng yếu kém là phương thuốc duy nhất, tránh làm nợ xấu thêm trầm trọng, và thanh lọc thị trường tốt hơn.

Trong một trao đổi trước đây với báo chí, chuyên gia kinh tế TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, giải pháp mua ngân hàng 0 đồng không phải là biện pháp lâu dài, với những ngân hàng quá yếu kém, trước hết, phải thu hẹp dần cả huy động và cho vay một cách nhẹ nhàng để người dân không hoang mang lo sợ và xử lý dần dần. Sau đó, nên cho phá sản vài ngân hàng quá yếu kém để làm gương, thay vì tiếp tục mua lại với giá 0 đồng.

Đồng tình với ý kiến trên, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, với những ngân hàng quá lớn, đã âm vốn, NHNN không nên tiếp tục mua lại với giá 0 đồng vì vẫn mất chi phí xử lý, mà thay vào đó, nên cho phá sản. Việc cho phá sản ngân hàng cũng sẽ khiến người dân phải lựa chọn ngân hàng tốt để gửi tiền, nên giảm sự cạnh tranh không lành mạnh trên thị trường.

Cũng theo báo cáo, kiểm toán tại 22 dự án phát triển kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức đối tác công tư (PPP), Kiểm toán nhà nước phát hiện 6/52 trạm thực hiện thu phí trước 14 năm 6 tháng trong khi chưa đủ điều kiện thu phí, thu phí trước thời điểm dự án hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng.

Cơ quan kiểm toán phát hiện gần một nửa trạm thu phí trên cùng tuyến không đảm bảo khoảng cách tối thiểu giữa 2 trạm là 70 km. Vì thế, Kiểm toán nhà nước đã kiến nghị giảm thời gian thu phí 62 năm 8 tháng, tương ứng giảm doanh thu 22.000 tỷ đồng.

Tại 13 tập đoàn, tổng công ty Kiểm toán nhà nước cũng phát hiện nhiều tồn tại, sai sót trong công tác quản lý tài chính, tài sản công. Số doanh nghiệp này phát sinh nợ phải thu khó đòi; xác định giá trị quyền sử dụng đất, thương hiệu không chính xác dẫn đến thiếu giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa.

Hai vụ việc có dấu hiệu tội phạm đã được Kiểm toán nhà nước chuyển sang Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an để điều tra, gồm dấu hiệu vi phạm pháp luật của Công ty TNHH Thương mại dịch vụ dầu khí Hoàng Ngân và Công ty Cổ phần DAP số 2 – Vinachem thuộc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam cùng các cá nhân liên quan.

Chân Hồ (T/h)

Xem thêm: