Ở một góc độ, bộ não giống như bất cứ loại máy móc nào, nó cần được “bảo dưỡng” thường xuyên thì mới có thể hoạt động tốt.

Nếu như có một quyển sổ tay cho chúng ta biết làm thế nào để chăm sóc não thì tốt quá, nhưng những thông tin hiện nay thường mâu thuẫn với nhau khiến cho chúng ta khó hiểu và nhầm lẫn.

Dưới đây, kênh BBC Future đã chọn lọc ra 6 phương pháp hỗ trợ để bảo vệ và luyện tập não của bạn.

1. Đừng mất niềm tin vào khả năng của bản thân

Liệu bạn đã từng trải qua việc đi vào một căn phòng, nhưng lại quên mất vì sao mình lại vào đó chưa? Theo tuổi tác lớn lên, dấu hiện rõ ràng nhất chính là sự giảm sút trí nhớ. Trên thực tế, tình trạng này cũng có thể xảy ra ở người trẻ tuổi. Vì thế chúng ta không nên đưa ra kết luận quá sớm, bởi vì sự nghi ngờ của bạn có thể sẽ trở thành lời tiên đoán trước.

Trong 10 năm qua, tiến sĩ Dayna Touron ở Đại học Bắc Carolina đã phát hiện rằng, theo thời gian trôi đi, chúng ta sẽ mất lòng tin vào khả năng tư duy của bản thân mặc dù nó vẫn hoạt động rất bình thường. Kết quả là chúng ta sẽ dựa dẫm vào những thiết bị hỗ trợ, ví dụ như định vị GPS hay chức năng ghi nhớ của điện thoại di động. Trớ trêu là nếu như không thử khảo nghiệm chính mình thì bạn sẽ khiến cho khả năng của bản thân càng giảm sút. Vì thế nếu như khi bạn do dự, không biết việc mà mình vừa định làm là gì thì hãy xem nó như là dấu hiệu để bạn nên tăng cường luyện tập trí nhớ.

bảo vệ sức sống của não
(Ảnh qua theseniorfitnessmovement.com)

2. Bảo vệ thính lực của bạn

Việc mất đi cảm quan thính giác sẽ khiến não gặp rắc rối, thính lực bị tổn thương sẽ khiến bạn cần tập trung nhiều hơn, cản trở bạn nhận được thông tin, vì thế mất đi thính lực có thể sẽ dẫn đến việc giảm chất xám. Một nghiên cứu trong thời gian 6 năm đã chứng minh có đến 24% đối tượng được thí nghiệm bị suy giảm nhận thức do thính giác bị tổn thương.

Kết quả hình ảnh cho tóc rối
“Mỗi ngày dùng máy sấy tóc 15 phút có thể sẽ gây tổn thương cho tai và não”. (Ảnh qua barberstore.eu)

Cho dù bạn bao nhiêu tuổi thì cũng nên chú ý môi trường xung quanh, nó có thể sẽ dẫn đến việc bạn bị mất thính giác. Một ngày nghe nhạc mạnh trong 15 giây sẽ đẩy nhanh việc mất thính giác, thậm chí là một ngày dùng máy sấy tóc 15 phút cũng sẽ gây tổn thương đến tế bào thính giác. Và nếu như bạn đã phát hiện thính giác gặp vấn đề thì phải chữa ngay để phòng tránh sớm.

>> Nhận diện những cơn đau đầu nguy hiểm đến tính mạng

3. Học một ngoại ngữ hoặc nhạc cụ

Bởi vì việc sử dụng điện thoại di động, chơi game điền ô chữ không hề có tác dụng (hoặc rất hạn chế) trong việc luyện tập não, cho nên bạn cần phải xem xét đến một cách luyện tập trí tuệ hữu hiệu hơn như học chơi piano hay một môn ngoại ngữ. Những thứ này đều cần sự vận dụng rất nhiều chức năng của não, khi bạn thử tập chơi một thang âm mới hay học một từ ngữ lạ thì bạn đang luyện tập trí nhớ, khả năng tập trung, năng lực cảm quan và khả năng khống chế vận động.

ban-dan-piano-gia-re-tai-tphcm.1
(Ảnh qua readzo.com)

Cách luyện tập này có thể sẽ khiến tư duy của bạn nhạy cảm hơn, hiệu quả của việc này sẽ kéo dài cho đến tuổi già. Một nghiên cứu vào năm 2015 đã phát hiện ra những người làm về âm nhạc có tỉ lệ mắc chứng mất trí nhớ ở mức 60%, thấp hơn những người không biết chơi nhạc cụ. Một nghiên cứu khác lại cho rằng biết một ngoại ngữ sẽ khiến cho các triệu chứng của bệnh mất trí nhớ (bệnh Alzheimer) xuất hiện trễ hơn 5 năm.

Ít nhất thì ép bản thân cố gắng làm những việc này có thể giúp bạn biết quý trọng những khả năng mà bạn đang sở hữu hơn. Nếu bạn cảm thấy công việc hiện tại không cho phép bạn dành thời gian học một kỹ năng mới thì nghĩa là bạn khá may mắn: một công việc khiến chúng ta hứng thú có tác dụng hỗ trợ bảo vệ não, chỉ là công hiệu của nó có thể sẽ mất đi sau khi về hưu.

4. Đừng ăn quá nhiều thức ăn nhanh

Các loại thức ăn nhanh tăng nguy cơ béo phì, gây tổn thương não về nhiều mặt. Cholesterol trong động mạch quá cao sẽ cản trở máu truyền lên não, dẫn đến thiếu dưỡng chất và oxy cần thiết cho việc hoạt động bình thường. Ngoài ra, tế bào thần kinh rất nhạy cảm với mức hoóc-môn insulin tiêu hóa. Thường xuyên ăn đồ ngọt và thực phẩm nhiều calo sẽ làm nhiễu tín hiệu insulin, gây ra những phản ứng dây chuyền, dẫn đến tích tụ màng tối trong não.

Kết quả hình ảnh cho các đồ ăn nhanh
Các loại thức ăn nhanh tăng nguy cơ béo phì, gây tổn thương não về nhiều mặt. (Ảnh: Internet)

Điều tốt là những nguyên tố dinh dưỡng như Omega-3, vitamin D và B12 có khả năng phòng chống suy giảm chức năng não do tuổi già gây nên. Những thứ này có thể giải đáp được lý do vì sao những người lớn tuổi thường xuyên ăn theo chế độ bữa ăn nhiều cá và rau có khả năng nhận thức cao như những người trẻ hơn họ 7,5 tuổi.

>> Cụ ông 111 tuổi chia sẻ 5 bí quyết sống thọ

5. Luyện tập thể thao

Chúng ta thường hay phân biệt não và cơ thể riêng biệt nhau. Trên thực tế thì việc giữ gìn hình thể là một trong những cách luyện tập não. Luyện tập thể thao không chỉ hỗ trợ tuần hoàn máu não, mà còn có thể kích thích sự sản sinh protein giống như “phát triển nguyên tử thần kinh”, hỗ trợ kích thích sự phát triển và bảo vệ mối liên hệ thần kinh não.

Kết quả hình ảnh cho Luyện tập thể thao
“Giữ gìn hình thể là một trong những cách luyện tập não”. (Ảnh: shutterstock.com)

Ích lợi của việc luyện tập thể thao sẽ theo chúng ta cả đời: những đứa trẻ đi bộ đến trường sẽ có thành tích cao hơn; khả năng tập trung và trí nhớ của người lớn tuổi đã nghỉ hưu có thói quen đi bộ sẽ cao hơn. Và còn rất nhiều những môn thể thao khác đều có lợi cho sức khỏe, từ luyện tập nhẹ nhàng đến vận động mạnh và tập thể hình, vì thế chỉ cần lựa chọn cách luyện tập phù hợp với bản thân bạn.

6. Tích cực giao tiếp xã hội

Nếu như những kiến nghị trên có vẻ quá khó khăn để thực hiện, thì còn một cách rất hay để bảo vệ não, chính là tăng cường giao tiếp xã hội. Nói một cách đơn giản, trong xã hội loài người, bạn bè người thân của chúng ta đều có thể kích thích não của chúng ta. Họ sẽ khích lệ chúng ta thử những điều mới, giúp ta xua tan áp lực và phiền não.

Một cuộc nghiên cứu đối với những người trên 70 tuổi đã đạt được một kết luận khiến mọi người bất ngờ. Trong thời gian quan sát 12 năm, những người thích xã giao có tỉ lệ suy giảm khả năng nhận thức thấp hơn những người không thích giao tiếp là 70%. Từ khả năng ghi nhớ đến tốc độ xử lý của não đều chịu ảnh hưởng từ việc chúng ta duy trì mối quan hệ với những người khác.

Bạn bè sẽ khích lệ chúng ta thử những điều mới, giúp ta xua tan áp lực và phiền não.

Cuối cùng, các nhà khoa cho rằng: không tồn tại cách luyện tập não nào vừa đơn giản vừa thần kỳ cả. Những người lớn tuổi khỏe mạnh đều có thói quen sống như sau: ăn uống đa dạng phong phú, hứng thú vận động và có một nhóm bạn thân. Nói rằng để bảo vệ não thì cũng tương đương với nói hãy sống khỏe mạnh và vui vẻ.

Theo Vision Times
Minh Tuệ

Xem thêm: