Xylazine, còn được gọi là “thuốc zombie” (thuốc xác sống), được cho là đã tràn ngập đường phố Los Angeles với tác hại trầm trọng và chết người nếu pha trộn với các thuốc cấm thuộc nhóm opioid. Chúng đã được tìm thấy ở ít nhất 48 tiểu bang của Hoa Kỳ.

shutterstock 2280551123
Xylazine là một chất phụ gia trong fentanyl giả, đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận làm thuốc an thần cho động vật từ những năm 1960. Trong ảnh TNS Charles Schumer phát biểu tại cuộc họp báo về chất xylazine liên quan đến những ca tử vong do dùng thuốc quá liều. (Ảnh: lev radin/ Shutterstock)

Thuốc được đặt biệt danh “zombie” do tác dụng làm thối rữa da. Cơ quan phòng chống ma túy và cơ quan y tế hạt Los Angeles đều đưa ra cảnh báo khẩn về xylazine. Sở Cảnh sát hạt Los Angeles cũng đang theo dõi loại thuốc này, chúng được tẩm với thuốc an thần động vật. Ma túy zombie mở rộng về phía tây và lan rộng khắp Hoa Kỳ từ miền đông và miền nam nước này.

Ở khu Greater Los Angeles, xylazine là chất phụ gia trong thuốc fentanyl giả. Cô Nicole Nishida, phát ngôn viên của Lực lượng chống ma túy (DEA) khu vực Los Angeles, cho biết: “Mặc dù so với các khu vực khác, ở đây chúng tôi chỉ có một lượng nhỏ, nhưng xylazine đang xuất hiện ngày càng nhiều. Xu hướng này rất đáng lo ngại”.

Chuyên gia nghiện ma túy Cary Quashen nói với KTLA về tình trạng mà ông chưa từng thấy trước đây. Một phụ nữ đã chết vì dùng fentanyl có chứa xylazine quá liều, da trên cánh tay và chân của cô ấy bắt đầu thối rữa. “Đây là dấu hiệu chắc chắn của việc (uống) xylazine,” ông nói.

Ma túy xylazine: Mối đe dọa chết người

“Xylazine đang tạo ra mối đe dọa ma túy nguy hiểm nhất mà đất nước chúng ta từng đối mặt, thậm chí còn nguy hiểm hơn khi (được pha trộn với) fentanyl”, Giám đốc DEA, bà Anne Milgram, cho biết trong một cảnh báo hồi tháng Ba.

Vào tháng Tư, Tiến sĩ Rahul Gupta, Giám đốc Văn phòng Chính sách Kiểm soát Ma túy Quốc gia (ONDCP) của Nhà Trắng, đã chính thức liệt kê fentanyl chứa xylazine là “mối đe dọa mới nổi” tại Hoa Kỳ.

Năm 2022, khoảng 23% bột fentanyl và 7% viên nén fentanyl bị DEA thu giữ có chứa xylazine.

Mặc dù hầu hết các khu vực tài phán không thường xuyên xét nghiệm xylazine khi khám nghiệm tử thi, nhưng tổ chức này ước tính vào năm 2021, xylazine có liên quan đến ít nhất 2.704 ca tử vong do dùng thuốc quá liều ở vùng đông bắc và miền nam Hoa Kỳ.

Việc pha trộn ma túy với xylazine dường như đang trở nên phổ biến hơn. Một báo cáo của DEA vào tháng 10/2022 cho thấy, từ năm 2020 – 2021, những ca tử vong như vậy đã tăng 1.127% ở miền Nam, 750% ở miền Tây, và hơn 100% tại miền Đông Bắc.

Trong những năm gần đây, xylazine ngày càng được sử dụng làm chất phụ gia cho opioid, vì khả năng kéo dài tác dụng của opioid từ vài phút đến 8 giờ hoặc hơn, tùy thuộc vào lượng và cách dùng thuốc. Ngoài việc được trộn với fentanyl, xylazine còn được thêm vào các loại thuốc như cocaine, heroin, rượu, methadone và thuốc phiện theo toa.

Xylazine chứa fentanyl mà các chuyên gia gọi là loại thuốc chí mạng của Mỹ có tên thông dụng là “thuốc zombie” (thuốc xác sống), “cắt giấc ngủ”, hay thuốc an thần (tranq dope) v.v. Chúng đã được tìm thấy ở ít nhất 48 tiểu bang của Hoa Kỳ.

Xylazine

Xylazine đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận làm thuốc an thần cho động vật từ những năm 1960. Nó được sử dụng cho động vật lớn, như gia súc và ngựa (hoặc được sử dụng làm thuốc gây nôn cho động vật nhỏ như mèo). Vì vậy xylazine không phải là một loại thuốc được kiểm soát hay được theo dõi, nhưng không nên sử dụng chúng cho người.

Tiến sĩ Bernd Driessen, Giáo sư gây mê tại Bệnh viện Thú y Đại học Pennsylvania cho biết: “Con người nhạy cảm với nó hơn động vật khoảng 10 đến 20 lần.”

Xylazine là chất ức chế hệ thần kinh trung ương, gây buồn ngủ và mất trí nhớ, thở chậm, giảm nhịp tim và huyết áp, nói lắp, mất trí nhớ và mờ mắt. Nó cũng có thể gây ra vết thương hở, chết mô (dẫn đến việc bị cắt cụt tứ chi) và tử vong, v.v. Nhưng khi được trộn lẫn với thuốc phiện, xylazine đã trở thành mối đe dọa chết người.

Bà Maryann Mason, Phó giáo sư về y học khẩn cấp tại Trường Y khoa Feinberg thuộc Đại học Tây Bắc, cho biết vì xylazine không phải là thuốc phiện, nên naloxone (thuốc được sử dụng để điều trị quá liều opioid) không đảo ngược tác dụng của nó.

Tháng 11/2022, FDA đã đưa ra cảnh báo cho các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, về những rủi ro khi trộn xylazine với các loại thuốc như fentanyl và heroin.

Tuy nhiên, naloxone vẫn có thể đảo ngược tác dụng của thuốc phiện như fentanyl. Viện nghiên cứu Quốc gia Hoa Kỳ về Lạm dụng Ma túy vẫn khuyến nghị bệnh nhân nên dùng naloxone khi phát hiện quá liều.