Trung Quốc đã khuyến cáo không nên sử dụng hydroxychloroquine (HCQ) – một loại thuốc trị bệnh sốt rét – trong điều trị bệnh nhân nhiễm virus corona chủng mới, trong khi đó Tổng thống Mỹ Donald Trump từng coi đây là loại thuốc kỳ diệu cho COVID-19.

shutterstock 1713213052 1
Ngày 7/7, Cố vấn Nhà Trắng Peter Navarro cho biết, Ấn Độ cho rằng dùng HCQ là có hiệu quả phòng ngừa virus viêm phổi Vũ Hán. Hình ảnh thuốc HCQ. (Ảnh: Shutterstock)

Hôm 19/8, phác đồ hướng dẫn điều trị COVID-19 của Trung Quốc được Ủy ban Y tế Quốc gia cập nhật mới nhất sau đợt cập nhật đầu tiên vào ngày 3/3. 

Trong bản cập nhật này, khuyến nghị không sử dụng hydroxychloroquine để điều trị COVID-19 đã được đưa ra. “Việc sử dụng hydroxychloroquine, hoặc kết hợp sử dụng nó với azithromycin, không được khuyến khích.”

Tuy nhiên, một loại thuốc chống sốt rét tương tự là chloroquine lại được khuyên dùng. Trong khi đó, hydroxychloroquine được coi là một dẫn xuất cải tiến, ít độc hại hơn của chloroquine.

Giáo sư David Hui Shu-cheong, một chuyên gia về hô hấp nói với SCMP rằng chloroquine hoặc hydroxychloroquine là hai loại thuốc giống nhau và các hướng dẫn mới của Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc đang mâu thuẫn.

Trung Quốc là quốc gia đầu tiên khuyến nghị sử dụng chloroquine để điều trị bệnh nhân COVID-19. Nhà dịch tễ học hàng đầu của nước này, ông Chung Nam Sơn, là một trong những người đề xuất mạnh mẽ nhất. Nhóm của ông đã xuất bản một bài báo được bình duyệt (peer review) trên Tạp chí Khoa học Quốc gia vào tháng 5, nói rằng trong một nghiên cứu trên 197 bệnh nhân, thuốc sốt rét dường như đã chứng tỏ có một số tác dụng điều trị.

Thuốc và cuộc chiến tranh cử: Sự tranh cãi về Hydroxychloroquine

Tranh cãi về thuốc sốt rét hydroxychloroquine trong điều trị COVID-19 hiện vẫn đang là đề tài nóng ở Mỹ.

Tổng thống Trump đã ca ngợi loại thuốc này và Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã từng phê duyệt có điều kiện cho việc sử dụng nó. Tuy vậy, FDA đã thu hồi giấy phép sử dụng vào tháng 6 sau khi một số thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng cho thấy thuốc không có tác dụng.

Cũng trong tháng 6, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã ngừng các thử nghiệm về điều trị bằng hydroxychloroquine và lopinavir/ ritonavir.

Bác sĩ Anthony Fauci, người đứng đầu Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Hoa Kỳ, cho biết vào cuối tháng trước rằng các bằng chứng khoa học đã chỉ ra hydroxychloroquine không hiệu quả trong việc điều trị COVID-19.

Tuy vậy, hôm 28/7, gần 20 bác sĩ của tổ chức “Bác sĩ tiền tuyến” (American’s Frontline Doctors) đến từ Mỹ, đã từ các bang khác nhau đi đến Washington, tổ chức cuộc họp báo trước Capitol Hill, để công bố cho ngoại giới thông tin đầu tay về thu hoạch trong khi điều trị cho người bệnh rằng hydroxychloroquine hiện tại là loại thuốc có hiệu quả nhất trong phòng chống virus corona mới.

Tiến sĩ Simone Gold, người sáng lập “Bác sĩ tiền tuyến” cáo buộc các chính khách đã “chính trị hóa” thuốc hydroxychloroquine, khiến cho hơn 100.000 người Mỹ vốn có thể được điều trị nhưng lại bị mất đi sinh mạng.

Tiến sĩ Li-Meng Yan (Diêm Lệ Mộng) cũng đã nói trong một chương trình phát trực tiếp của nhà bình luận thời sự Lộ Đức và cựu chiến lược gia Nhà Trắng Steve Bannon hôm 31/7 rằng quan chức ĐCSTQ từ lâu đã biết đến hiệu quả điều trị của hydroxychloroquine và vẫn luôn sử dụng loại thuốc này để phòng dịch.

Li-Meng Yan: WHO cấu kết với ĐCSTQ ngăn dùng Hydroxychloroquine điều trị COVID-19

Ngoài ra, trong phác đồ hướng dẫn điều trị COVID-19 mới cập nhật của Trung Quốc, các loại thuốc kháng virus khác nằm trong khuyến nghị bao gồm interferon và arbidol; còn ribavirin nên được sử dụng cùng với lopinavir hoặc ritonavir.

Điều gây ngạc nhiên là Remdesivir, một loại thuốc kháng virus do công ty dược phẩm Gilead Sciences của Mỹ phát triển và được Hoa Kỳ, Châu Âu và Hồng Kông chấp thuận để điều trị COVID-19, không có tên trong danh sách cập nhật các loại thuốc được khuyến nghị.

Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet vào tháng Tư, các nhà khoa học Trung Quốc đã tiến hành thử nghiệm mù đôi (double-blind: nghĩa là cả bệnh nhân và bác sĩ đều không biết bệnh nhân nằm trong nhóm điều trị hay nhóm chứng) có đối chứng với Remdesivir nhưng không thấy được tác dụng với loại thuốc thử nghiệm này. Các nhà khoa học Trung Quốc cũng nói thêm rằng nghiên cứu bị giới hạn bởi kích thước mẫu nhỏ hơn so với mục tiêu dự kiến.

Tuy vậy, một nghiên cứu riêng biệt khác do chính phủ Mỹ tài trợ lại cho biết loại thuốc này có thể rút ngắn thời gian hồi phục của bệnh nhân.

Giáo sư David Hui Shu-cheong cho biết ông cũng rất ngạc nhiên khi Remdesivir không có trong danh sách vì nó nằm trong danh sách thuốc điều trị của hầu hết các quốc gia và thành phố.

Một loại thuốc khác là glucocorticoid steroid cũng có trong danh sách khuyến cáo, nhưng khuyến cáo lại không nhắc gì đến dexamethasone, một glucocorticoid tổng hợp đã giúp giảm 1/3 trường hợp tử vong ở bệnh nhân nặng trong một nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng quy mô lớn của Đại học Oxford.

Lê Vy (tổng hợp)

Xem thêm: