Ả Rập Xê Út tuyên bố cho cả nước nghỉ lễ một ngày sau trận thắng “chấn động” trước Argentina; Người dân Ukraine chuẩn bị cho mùa đông khắc nghiệt nhất lịch sử; Tổng thống Putin và Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel khánh thành tượng đài Fidel Castro ở Moscow; Tổng thống Zelensky: Nga dùng cái lạnh làm ‘vũ khí hủy diệt hàng loạt’; Tổng thống Ba Lan bị diễn viên hài Nga chơi khăm qua điện thoại … là những tin tức nổi bật trong bản tin sáng ngày 23/11 của Trí Thức VN.

Mua dong Nga
Ảnh minh họa: Khung cảnh đầy tuyết bên ngoài các tòa nhà chung cư bị phá hủy sau cuộc tấn công của Nga ở thị trấn Irpin gần Kyiv, Ukraine, ngày 19 tháng 11 năm 2022 (Karina Curve/Shutterstock)

‘Dự trữ quần áo, chăn mền’: Người dân Ukraine chuẩn bị cho mùa đông khắc nghiệt nhất lịch sử

Ukraine có thể phải đối mặt với tình trạng mất điện luân phiên trên khắp đất nước cho đến hết tháng Ba năm 2023, trong bối cảnh các cuộc tấn công không ngừng của Nga đã làm giảm một nửa công suất điện của nước này.

Người dân Ukraine được yêu cầu dự trữ quần áo ấm, chăn mền, sơ tán khỏi các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề do mất điện – hoặc thậm chí nghĩ đến việc rời khỏi đất nước.

 “Mặc dù hiện nay tình trạng mất điện đã ít hơn, nhưng tôi muốn mọi người hiểu rằng: Rất có thể, người dân Ukraine sẽ phải sống chung với tình trạng mất điện cho đến ít nhất là cuối tháng 3,” ông Sergey Kovalenko, Giám đốc điều hành của nhà cung cấp năng lượng tư nhân DTEK Yasno, cảnh báo trong một bài đăng trên Facebook vào cuối ngày thứ Hai.

“Tôi nghĩ chúng ta cần chuẩn bị cho những lựa chọn khác nhau, kể cả những lựa chọn tồi tệ nhất. Hãy suy nghĩ về các phương án giúp bạn vượt qua thời gian mất điện kéo dài.”

Ông Kovalenko cũng cho biết, các công nhân đang chạy đua với thời gian để sửa chữa cơ sở hạ tầng điện bị hư hỏng.

Nhiệt độ ở Ukraine đang bắt đầu giảm xuống dưới 0 và dự kiến ​​sẽ giảm xuống -20 độ C hoặc thậm chí thấp hơn ở một số khu vực trong những tháng mùa đông. Tuyết đã xuất hiện ở một số nơi, bao gồm cả thủ đô Kyiv. Chính quyền Ukraine đã bắt đầu sơ tán dân thường khỏi các khu vực mới được giải phóng ở miền nam, Kherson và Mykolaiv, vì lo ngại rằng mùa đông này sẽ quá khắc nghiệt để tồn tại.

Tổng thống Zelensky: Nga dùng cái lạnh làm ‘vũ khí hủy diệt hàng loạt’

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã đổ lỗi cho Nga sử dụng cái lạnh mùa đông như một “vũ khí hủy diệt hàng loạt”, bằng cách tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine.

“Điện Kremlin muốn biến cái lạnh mùa đông này thành vũ khí hủy diệt hàng loạt,” ông Zelensky nói trong một cuộc họp với các thị trưởng Pháp qua video.

Để vượt qua mùa đông trong cuộc chiến tranh, Tổng thống Ukraine kêu gọi Hiệp hội Thị trưởng Pháp gửi máy phát điện, hỗ trợ các hoạt động rà phá bom mìn và cung cấp thiết bị cho các dịch vụ khẩn cấp và y tế của Ukraine.

“Tôi kêu gọi các bạn hãy giúp đỡ một cách cụ thể và hỗ trợ các thị trấn và cộng đồng của chúng tôi chống lại chủ nghĩa khủng bố,” ông Zelensky nói.

Chính phủ Ukraine kêu gọi người dân tiết kiệm năng lượng

“Thiệt hại có hệ thống đối với hệ thống năng lượng của chúng ta do các cuộc tấn công của những kẻ khủng bố Nga là đáng kể đến mức, tất cả người dân và doanh nghiệp của chúng ta nên lưu ý và phân phối lại mức tiêu thụ của họ trong ngày,” Tổng thống Ukraine Zelenskyy nói trong một bài phát biểu qua video hàng đêm.

Thủ tướng Denys Shmyhal cũng nhắc lại sự cần thiết phải tiết kiệm điện, do mức tiêu thụ điện ngày càng tăng.

“Tiết kiệm điện vẫn cực kỳ quan trọng,” ông Shmyhal cho biết trên Telegram hôm thứ Ba.

Trong khi đó CEO Volodymyr Kudrytskyi của công ty truyền tải điện Ukrenergo của Ukraine, cho biết “thực tế không còn nhà máy nhiệt điện thủy điện nào còn nguyên vẹn” sau cuộc tấn công quy mô lớn của Moscow vào ngày 15/11. Mặc dù vậy, ngay cả khi không có thêm cuộc không kích nào của Nga xảy ra, thì việc cắt điện theo lịch trình sẽ vẫn cần thiết trên khắp Ukraine để đảm bảo rằng điện năng được phân phối đồng đều.

WHO: Hệ thống y tế của Ukraine đang phải đối mặt với những ngày đen tối nhất

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết hàng trăm bệnh viện và cơ sở chăm sóc sức khỏe của Ukraine hiện đang thiếu nhiên liệu, nước và điện.

“Hệ thống y tế của Ukraine đang phải đối mặt với những ngày đen tối nhất trong cuộc chiến cho đến nay. [Đất nước này] đã phải hứng chịu hơn 700 vụ tấn công, [và] hiện cũng là nạn nhân của cuộc khủng hoảng năng lượng”, ông Hans Kluge, Giám đốc khu vực châu Âu của WHO, cho biết trong một tuyên bố sau chuyến thăm Ukraine.

Quan chức Nga: Hai máy bay không người lái đã bị bắn hạ ở Crimea

Hai máy bay không người lái đã bị bắn hạ tại thành phố Sevastopol ở Crimea khi hệ thống phòng không của Nga được kích hoạt, theo thống đốc khu vực.

Sevastopol, được Nga sáp nhập từ Ukraine vào năm 2014, là trụ sở đặt hạm đội Biển Đen của Nga.

“Lực lượng phòng không của chúng tôi hiện đang làm việc,” Thống đốc người Nga, Mikhail Razvozhaev, cho biết trên phương tiện truyền thông xã hội. “Có một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái. Theo thông tin sơ bộ, hai UAV [máy bay không người lái] đã bị bắn hạ. Tất cả các lực lượng đang trong tình trạng báo động.”

Ông Razvozhaev nói thêm rằng không có công trình dân sự nào bị hư hại và kêu gọi mọi người giữ bình tĩnh.

Tổng thống Putin và Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel khánh thành tượng đài Fidel Castro ở Moscow

Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Cuba Miguel Diaz-Canel đã khánh thành tượng đài tưởng niệm lãnh tụ cộng sản Cuba Fidel Castro ở quảng trường phía bắc Moscow, cam kết thắt chặt tình hữu nghị giữa hai nước.

Ông Putin gợi lại ký ức về Castro khi nói với Diaz-Canel rằng, hai nước cần xây dựng trên “nền tảng hữu nghị vững chắc” được thiết lập giữa Castro và các nhà lãnh đạo Liên Xô.

Trong khi đó, ông Diaz-Canel lên án các biện pháp trừng phạt quốc tế áp đặt lên Nga và nói: “Cuba lên án mạnh mẽ các biện pháp trừng phạt được áp đặt một cách đơn phương và không công bằng đối với Liên bang Nga hiện nay.”

“Nguyên nhân của cuộc xung đột hiện tại ở khu vực này phải được tìm thấy trong chính sách hiếu chiến của Hoa Kỳ và việc mở rộng NATO về phía biên giới của Nga, điều mà Cuba đã lên án một cách có hệ thống trên các diễn đàn quốc tế.”

“Cuba, như đã nhiều lần bày tỏ, ủng hộ giải pháp đàm phán cho cuộc xung đột hiện nay,” ông Diaz-Canel nói thêm.

Diễn viên hài Nga giả làm Tổng thống Pháp Macron nói chuyện điện thoại hơn 7 phút với Tổng thống Ba Lan

Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda đã nói chuyện điện thoại hơn 7 phút với người tự nhận là Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, trước khi nhận ra đây là một trò lừa bịp và cúp máy.

“Sau vụ tên lửa phát nổ ở làng Przewodow, Tổng thống Andrzej Duda đã điện đàm với nguyên thủ các nước và có một người gọi tới, tự xưng là Tổng thống Pháp Emmanuel Macron”, văn phòng Tổng thống Ba Lan cho biết. “Trong cuộc gọi, Tổng thống Andrzej Duda nhận ra cách bất thường mà người đối thoại tiến hành cuộc trò chuyện, thấy rằng có thể đã có một âm mưu chơi khăm và kết thúc cuộc trò chuyện.”

Trong đoạn ghi âm mới được đăng trên Internet bởi những kẻ chơi khăm người Nga Vladimir Kuznetsov và Alexei Stolyarov, còn được biết đến với cái tên Vovan và Lexus, có thể nghe thấy Tổng thống Duda nói chuyện với người mà ông tin là ông Macron. Ông Duda nói chuyện bằng tiếng Anh với một người giả giọng người Pháp, đề cập đến sự cố tên lửa, kế hoạch yêu cầu tham vấn NATO và khẳng định rất cẩn thận để không làm trầm trọng thêm tình hình với Nga.

“Emmanuel, tin tôi đi, tôi hết sức cẩn thận,” ông Duda nói với người gọi. “Tôi không muốn có chiến tranh với Nga và tin tôi đi, tôi hết sức cẩn thận, hết sức cẩn thận.”

Văn phòng Tổng thống Ba Lan cho biết đang cùng các cơ quan liên quan điều tra làm thế nào hai diễn viên hài Nga lại được nối máy cho ông Duda. Tổng thống Duda đã từng bị hai diễn viên hài này chơi khăm vào năm 2020, khi họ đóng giả Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres gọi tới.

Các thượng nghị sĩ Hoa Kỳ kêu gọi Lầu Năm Góc cung cấp máy bay không người lái “sát thủ” Grey Eagle cho Ukraine

Một nhóm lưỡng đảng gồm 16 thượng nghị sĩ Hoa Kỳ đang thúc ép chính quyền Biden xem xét lại cẩn thận yêu cầu của Ukraine về việc cung cấp máy bay không người lái “sát thủ lang thang” Grey Eagle để chống lại Nga.

Chính quyền Biden cho đến nay đã từ chối các yêu cầu về máy bay không người lái MQ-1C Grey Eagle có thể trang bị vũ khí; loại máy bay có trần hoạt động là 29.000 feet (8,8 km) này nếu được cung cấp cho Kyiv sẽ là một bước tiến vượt bậc về công nghệ đối với các lực lượng Ukraine. UAV MQ-1C Gray Eagle có chiều dài 8,5m, sải cánh 17m, cao 2,1m, trọng tải cất cánh tối đa đạt 1.6kg, có khả năng hoạt động dẻo dai nhiều giờ trên không. Điểm mạnh của “sát thủ trên không” MQ-1C chính là mỗi chiếc UAV có thể được trang bị bốn tên lửa không đối đất AGM-114 Hellfire hoặc tám tên lửa không đối không AIM-92 Stinger hoặc bốn bom lượn GBU-44/B Viper Strike.

1008px MQ 1C Warrior 2005 08 11
Ảnh: Máy bay không người lái MQ-1C Gray Eagle (Public Domain)

Lý do từ chối của Lầu Năm Góc trước đây dựa trên những lo ngại rằng máy bay không người lái này có thể bị bắn hạ, không cần thiết cho nỗ lực chiến tranh của Ukraine hay có thể làm leo thang xung đột.

Chính quyền của Tổng thống Zelensky đã nhiều lần kêu gọi Hoa Kỳ cung cấp máy bay không người lái, và gần đây nhất là tên lửa chống máy bay không người lái. Kyiv kỳ vọng Washington sẽ đảo ngược sự từ chối trước đó, trong bối cảnh Moscow ngày càng chuyển sang sử dụng máy bay không người lái kamikaze và tấn công cơ sở hạ tầng dân sự Ukraine.

OECD cảnh báo suy thoái kinh tế ‘đáng kể’, lạm phát cao liên tục

Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) có trụ sở tại Paris, trong đó có Hoa Kỳ là thành viên chủ chốt, đã cảnh báo về “sự suy giảm tăng trưởng đáng kể” của nền kinh tế thế giới vào năm 2023, cùng với lạm phát cao ngày càng lan rộng và dai dẳng hơn.

“Nền kinh tế toàn cầu đang đối mặt với những thách thức đáng kể,” OECD cho biết trong dự báo mới nhất . “Tăng trưởng đã mất đà, lạm phát cao đã lan rộng ra khắp các quốc gia.”

OECD cảnh báo rằng tình trạng thiếu nguồn cung cấp năng lượng có thể đẩy giá cả lên cao hơn nữa, do lạm phát ở Hoa Kỳ vẫn ở mức gần mức cao nhất trong 40 năm.

Theo ước tính của OECD, nền kinh tế thế giới sẽ chỉ tăng trưởng 3,1% trong năm nay, giảm từ mức 5,9% vào năm 2021. Tăng trưởng thế giới sẽ tiếp tục giảm xuống 2,2% vào năm tới, trước khi phục hồi nhẹ lên 2,7% vào năm 2024.

“Đúng là chúng tôi không dự đoán suy thoái kinh tế toàn cầu,” Tổng thư ký OECD Mathias Cormann phát biểu tại một cuộc họp báo. “Nhưng đây là một triển vọng rất, rất thách thức, và tôi không nghĩ rằng bất kỳ ai lại cảm thấy thoải mái với dự báo tăng trưởng toàn cầu 2,2%.”

Triển vọng kinh tế Hoa Kỳ dự kiến ​​​​sẽ còn tồi tệ hơn. OECD dự đoán rằng tăng trưởng kinh tế của Mỹ sẽ đạt mức mờ nhạt 1,8% vào năm 2022. Năm tới, GDP của Mỹ được dự báo sẽ tăng 0,5%, trước khi tăng với tốc độ 1,0% vào năm 2024.

Ả Rập Xê Út tuyên bố cho toàn dân nghỉ lễ một ngày sau trận thắng “chấn động” trước Argentina

Thế giới bóng đá đang trải qua một cơn “địa chấn” khi đại diện châu Á Ả Rập Xê Út giành chiến thắng 2-1 đầy ấn tượng trước Argentina của Lionel Messi ở Lusail, với một pha lập công trong hiệp hai của Saleh Al-Shehri và một bàn thắng đẹp mắt của Salem Al-Dawsari. Với việc người hâm mộ ở quê nhà và ở Qatar đang ăn mừng tưng bừng, Quốc vương Ả Rập Xê Út Salman đã thông báo trên Twitter rằng sẽ cho người dân cả nước nghỉ lễ vào ngày 23/11.

Kỳ nghỉ lễ có nghĩa là tất cả người lao động, cả ở khu vực công và khu vực tư nhân, sẽ được nghỉ làm một ngày, trong khi học sinh sẽ không phải đến lớp. Trận thắng trước Argentina chỉ là trận thắng thứ tư của Ả Rập Xê Út trong lịch sử World Cup của họ.

Thiện Chính