Một báo cáo mới từ Đảng Cộng hòa tại “Ủy ban Y tế, Giáo dục, Lao động và Lương hưu” của Thượng viện Mỹ chỉ ra COVID-19 “rất có thể” bắt nguồn từ rò rỉ phòng thí nghiệm virus ở Vũ Hán chứ không phải từ động vật hoang dã.

Wuhan Institute of Virology main entrance
Viện Virus học Vũ Hán. (Nguồn: Ureem2805/Wikimedia)

Tờ Washington Times cho biết bản báo cáo “tạm thời” được công bố vào ngày 27/10, có tổng cộng 35 trang, được Thượng nghị sĩ Richard Burr cùng “Ủy ban Y tế, Giáo dục, Lao động và Lương hưu” của Thượng viện Mỹ phối hợp với các nhóm khác của Đảng Cộng hòa hoàn thành.

Báo cáo chỉ ra việc nguồn gốc của virus COVID-19 vẫn chưa được xác định chủ yếu do thiếu hợp tác từ Chính phủ Trung Quốc.

Báo cáo kết luận: “Gần 3 năm sau khi bắt đầu đại dịch COVID-19 đã có đáng kể bằng chứng chỉ ra đại dịch là kết quả của các sự kiện liên quan đến nghiên cứu”, báo cáo kết luận. “Các sự kiện liên quan đến nghiên cứu phù hợp với dịch tễ học ban đầu cho thấy lây lan nhanh chóng của virus ở Vũ Hán, các cuộc gọi xin hỗ trợ sớm nhất nằm gần khuôn viên ban đầu [Viện virus Vũ Hán] ở trung tâm Vũ Hán”.

Giới chức Trung Quốc đã bác bỏ cáo buộc virus rò rỉ trong phòng thí nghiệm và đã chặn việc chia sẻ hoặc công bố bất kỳ thông tin nào về virus liên quan COVID (còn gọi là SARS-CoV-2) mà không qua giám sát và phê duyệt của nhà chức trách nước này. Những hạn chế này vẫn còn hiệu lực cho đến ngày nay.

Không như tuyên bố của nhà chức trách Trung Quốc, trường hợp đầu tiên của COVID-19 dường như đã xuất hiện vào giữa tháng 10 hoặc tháng 11/2019.

Báo cáo đặt câu hỏi đối với một tuyên bố khác về nguồn gốc của COVID-19: có người có thể đã nhiễm virus sau khi tiếp xúc với động vật tại chợ động vật hoang dã Vũ Hán. Báo cáo cho biết trong vấn đề này: “Trước khi có báo cáo công khai đầu tiên về các trường hợp COVID-19 ở người tại Vũ Hán vào tháng 12/2019, sau gần 3 năm đại dịch COVID-19 vẫn chưa có bằng chứng cho thấy có động vật bị nhiễm SARS-CoV-2 hoặc một loại virus có liên quan chặt chẽ”.

Theo báo cáo, đối với quan điểm cho rằng nguồn gốc từ động vật thì đến hiện nay chưa thấy có loài nào được biết đến là ‘ứng viên’, và không có manh mối nào về nơi có con vật đầu tiên chứa COVID (SARS-CoV-2). Báo cáo cho biết: “Tuy có khả năng SARS-CoV-2 bắt nguồn từ virus dơi, rất có thể được tìm thấy ở dơi móng ngựa sống ở miền nam Trung Quốc hoặc Đông Nam Á, nhưng nếu vậy thì bằng cách nào lây lan qua hàng ngàn dặm từ miền nam hoặc đông nam Trung Quốc đến Vũ Hán”.

Đánh giá của nhóm dựa trên nghiên cứu về virus corona do Viện Virus học Vũ Hán (WIV) phối hợp với các nhà khoa học phương Tây thực hiện. Báo cáo cho biết: “WIV là trung tâm nghiên cứu về virus corona tiên tiến nhằm dự đoán và ngăn ngừa các dịch bệnh trong tương lai bằng cách thu thập, xác định đặc điểm và thử nghiệm các loại virus corona ‘nguy cơ cao’ có khả năng lây lan sang người”.

WIV đã thu thập hơn 15.000 mẫu từ dơi và xác định hơn 1.400 loại virus dơi, trong đó có 100 chuỗi virus corona liên quan đến SARS, một loại virus corona liên quan đến SARS-CoV-2, nhưng vào tháng 9/2019 WIV bất ngờ rút toàn bộ số tài liệu này khỏi mạng internet. Ngoài ra, một nhà nghiên cứu của WIV là bà Thạch Chính Lệ (Shi Zhengli) đã tiết lộ từ năm 2018 rằng nhóm của bà đã lây nhiễm virus corona liên quan đến SARS dùng trong phòng thí nghiệm cho cầy vòi mốc và ‘chuột được nhân hóa’ (loài chuột có hệ miễn dịch tương tự người).

Nhóm nghiên cứu EcoHealth Alliance có trụ sở tại New York đã đề xuất tài trợ từ Viện Y tế Quốc gia và Viện Nghiên cứu Quốc phòng cấp cao để tiến hành các thí nghiệm di truyền trên virus corona [tại WIV], khiến loại virus này trở thành “nguy cơ cao” lây lan từ động vật sang người và động vật.

Các nhà điều tra của Thượng viện Mỹ cũng phát hiện ra rằng trong năm 2019 và 2020, phòng thí nghiệm Vũ Hán đã trải qua 6 lần sự cố về an toàn sinh học liên quan đến việc ngăn chặn các virus hô hấp dạng khí dung như COVID-19.

Đợt bùng phát COVID cũng khác với các đợt bùng phát SARS, MERS, và nhiều đợt bùng phát cúm gia cầm trước, vì so với SARS-CoV-2 thì khả năng lây lan ở người trong các đợt bùng phát đó thấp hơn rất nhiều.

So với hai cuộc điều tra nguồn gốc COVID-19 trước đó của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ thì báo cáo lần này sáng rõ hơn. Cả hai cuộc điều tra trước đều không thể hé mở vấn đề gì trong nguồn gốc của bùng phát COVID-19.

“Hơn 1 triệu người Mỹ và hàng chục triệu người trên khắp thế giới đã chết vì COVID-19″, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Richard Burr là thành viên cấp cao của ủy ban cho biết. “Bởi vì COVID-19 vẫn chưa biến mất, chúng tôi phải tiếp tục làm việc để tìm thêm thông tin về nguồn gốc của thảm họa này”.

Trong những ngày cuối nhiệm kỳ Tổng thống của ông Trump, Bộ Ngoại giao Mỹ đã công bố một bản tường trình cung cấp những manh mối chính về nguồn gốc COVID-19 liên quan đến phòng thí nghiệm của WIV tại Trung Quốc, đồng thời tiết lộ rằng phòng thí nghiệm đó và quân đội Trung Quốc đã tiến hành các dự án bí mật liên quan COVID-19 (SARS-CoV-2) như thí nghiệm trên động vật.