Cuộc khủng hoảng chính trị tại Venezuela đang chuyển từ các cuộc biểu tình phong tỏa đường phố sang cạnh tranh lá phiếu thống đốc bang trong cuộc bầu cử diễn ra trên toàn quốc vào Chủ Nhật 15/10 (giờ địa phương). Bất chấp bị chính quyền của Tổng thống Nicolas Maduro tìm mọi cách gây khó, phe đối lập vẫn được dự báo có khả năng giành chiến thắng lớn.

Embed from Getty Images

Chính quyền Maduro điều động binh lính bảo vệ bên ngoài các khu vực bầu cử

Reuters cho hay hiện tại đảng Xã hội chủ nghĩa (XHCN) cầm quyền đang nắm giữ 20 trong tổng số 23 chức danh thống đốc bang, tuy nhiên các cuộc thăm dò chỉ ra rằng liên minh Đoàn kết Dân chủ có thể sẽ đảo ngược tình hình này sau cuộc bỏ phiếu Chủ Nhật, vì rằng cử tri đang rất bất mãn với chính quyền hiện tại trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế trầm trọng, thiếu lương thực và thuốc men thiết yếu trên diện rộng.

Anh Zulay Acosta, đi bầu cử sớm tại thành phố miền Nam Puerto Ordaz nói với Reuters rằng: “[Trước đây], tôi thường có đủ lương thực trong nhà mình để chăm sóc bọn trẻ , nhưng hiện nay không còn được thế nữa”.

Phe đối lập tin tưởng rằng một cuộc phô diễn sức mạnh vào Chủ Nhật có thể tạo đà chiến thắng cho cuộc bầu cử tổng thống vào năm tới. Họ đang tập trung toàn lực vào việc này sau khi đã thất bại trong việc loại bỏ Tổng thống Maduro khỏi nhiệm sở bằng các cuộc biểu tình kéo dài khoảng hơn 4 tháng từ đầu năm 2017 khiến 125 người thiệt mạng và hàng ngàn người khác bị bắt giữ.

Chính quyền Maduro tìm mọi cách cản trở phe đối lập

Về phía chính phủ, họ đã tận dụng tối đa các nguồn lực nhà nước đang nắm giữ để đẩy mạnh chiến dịch vận động tranh cử cho các ứng viên, khơi gợi lại hình ảnh của cựu lãnh đạo Hugo Chavez trong mọi cuộc tập trung chiến dịch và kêu gọi người dân Venezuela đang kiệt sức với những bất ổn chính trị hãy bỏ phiếu chống lại các “ứng viên của bạo lực” – thuật ngữ mà chính quyền Maduro dùng để ám chỉ các ứng viên phe đối lập.

Tôi bỏ phiếu vì tôi muốn hòa bình, không phải khủng bố”, anh Franquelsi Anciana, một viên chức hải quan ở thành phố miền tây Maracaibo bày tỏ quan điểm chống lại các ứng viên đối lập.

Ủy ban bầu cử thân chính phủ cũng dùng nhiều cách để gây trở ngại lớn cho phe đối lập, điều có thể có ảnh hướng không nhỏ tới kết quả cuối cùng.

Một trong những hành động gây khó cho lực lượng phản khảng chính phủ của Ủy ban bầu cử là di dời 200 điểm bỏ phiếu tới các căn cứ an ninh – hầu hết là cách xa những vùng dân cư ủng hộ phe đối lập. Đồng thời, họ từ chối cập nhật phiếu bầu để loại bỏ tên của các chính trị gia phe đối lập đã thua trong các cuộc bầu cử sơ bộ, nhằm gây bối rối cho các cử tri.

Việc bỏ phiếu của cử tri ủng hộ phe đối lập đôi khi cũng bị gây khó dễ bằng những lý do về các sự cố kỹ thuật như mất điện, máy tính hỏng…

Lorena Hidalgo, một người ủng hộ phe đối lập, tham gia bỏ phiếu tại thành phố miền tây Punto Fijo, chia sẻ rằng: “Máy mà tôi đang sử dụng để bỏ phiếu bị hỏng và họ nói tôi phải đợi hai hoặc ba tiếng đồng hồ. Tôi sẽ không làm điều đó”.

Ngoài ra, nhiều nhà lãnh đạo phe đối lập và các nhà hoạt động chính trị, trong đó cả hai ứng viên tổng thống tiềm năng Henrique Capriles và Leopoldo Lopez, đã bị cấm tham gia các hoạt động chính trị hoặc bị bắt giữ vì cáo buộc có âm mưu đảo chính, tham nhũng và các cáo buộc khác.

Thậm chí chính quyền Maduro đã tính tới phương án nếu họ thua trong cuộc bầu cử thống đốc bang lần này, họ cũng sẽ ngan cản không cho các quan chức phe đối lập nắm quyền.

Tổng thống Maduro nói rằng những người đối lập phải cam kết trung thành với Hội đồng Lập hiến được thành lập sau một cuộc bỏ phiếu gây tranh cãi hồi cuối tháng 7 vừa qua.

Tất nhiên, phe đối lập hoàn toàn không thừa nhận Hội đồng Lập hiến thân chính phủ, cơ quan đã đình chỉ tất cả các thể chế khác, trong đó có quốc hội đang do phe đối lập kiểm soát, được bầu hợp pháp từ năm 2015.

Chính quyền Maduro cũng tính đến việc sẽ cắt giảm nguồn tài chính và quyền hạn của các thống đốc bang trong trường hợp phe đối lập vào nhiệm sở thành công.

Theo Reuters, cho tới 18 giờ Chủ Nhật 15/10 (giờ Venezuela) vẫn có nhiều người đang xếp hàng để chờ bỏ phiếu. Các cuộc thăm dò kết thúc vào thời điểm đó cho thấy số người tham gia bỏ phiếu lần này ít hơn cuộc bầu cử tổng thống năm 2013 và bầu quốc hội năm 2015, nhưng có thể vẫn đạt hơn 50% số người đủ điều kiện bầu cử.

Dân chủ giả hiệu để đối phó với áp lực quốc tế

Các nhà phân tích cho rằng chính quyền Maduro đang làm mọi cách để tuyên truyền cho cuộc bầu cử thống đốc bang năm nay. Chính quyền tuyên bố rằng những cuộc bỏ phiếu được tổ chức trên toàn quốc từ vùng Amazon và cộng đồng Andean xa xôi tới khu vực ven biển Caribe đông dân cư là bằng chứng cho thấy Venezuela không phải là chế độ độc tài như những gì Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu và cộng đồng quốc tế chỉ trích thời gian qua.

Đảng XHCN cầm quyền cũng nhìn nhận cuộc bầu cử này như một lần bỏ phiếu chống lại Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, người đã áp đặt một số lệnh trừng phạt đối với Venezuela, đặc biệt nhắm đến các quan chức hàng đầu của chính quyền Maduro với các cáo buộc lạm quyền và tham nhũng.

Phát biểu trước những người ủng hộ hôm Chủ Nhật (15/10), ông Maduro cho hay: “Họ đã nói chúng ta là chế độ độc tài. Không. Chúng ta là những người dân dám phản kháng và bảo vệ các giá trị bình đẳng. Dân chủ đã chiến thắng ”.

Một mặt vỗ về những người ủng hộ, mặt khác chính quyền Maduro cũng để mở khả năng đàm phán với phe đối lập để giảm áp lực quốc tế và ngăn chặn các cuộc biểu tình tái diễn trên đường phố.

Theo Reuters, Tổng thống Maduro đang muốn khôi phục lại những nỗ lực đàm phán đang bị đình trệ với phe đối lập thông qua trung gian hòa giải từ Cộng hòa Dominica .

Xuân Thành

Xem thêm: