Theo điều tra của hãng truyền thông Daily Telegraph (Anh), trong nhóm 27 nhà nhà khoa học ký tên chung trong bài báo trên tạp chí khoa học hàng đầu The Lancet phủ nhận khả năng COVID-19 có nguồn gốc từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, có 26 người có mối quan hệ với hoạt động nghiên cứu hoặc nhà tài trợ từ Trung Quốc.

Screen Shot 2021 06 13 at 3.42.21 PM e1623573989580
Ông Peter Daszak (Nguồn: Ảnh chụp màn hình)

Ngày 7/3 năm ngoái, tạp chí khoa học The Lancet đã công bố một bức thư của 27 nhà khoa học, bức thư “lên án mạnh mẽ thuyết âm mưu xung quanh nguồn gốc đại dịch COVID-19”. Bức thư đã khép lại một cách hiệu quả cuộc tranh luận khoa học về việc liệu COVID-19 có phải nhân tạo hay bị rò rỉ từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán không.

Các nhà nghiên cứu cố gắng điều tra khả năng liên hệ này đã bị áp đảo khiến tiếng nói của họ chìm nghỉm và bị gán ghép là những người theo thuyết âm mưu. Ngày 10/9 vừa qua, họ tiếp tục lên tiếng rằng đây là “che đậy đầy cực đoan”.

Mặc dù vào thời điểm đó, khi 27 nhà khoa học công bố bức thư tuyên bố rằng không có xung đột lợi ích, nhưng sau đó người ta phát hiện ra rằng bức thư được lên kế hoạch bởi nhà động vật học người Anh Peter Daszak là chủ tịch của EcoHealth Alliance (Liên minh Sức khỏe Sinh thái) tại Mỹ. Tổ chức này tài trợ cho Viện Virus học Vũ Hán là nơi bị nghi ngờ gây rò rỉ COVID-19.

Điều tra hé mở mạng lưới quan hệ với Trung Quốc

Daily Telegraph tiết lộ rằng trong số 27 nhà khoa học được liệt kê trong bức thư, có 26 người có quan hệ với phòng thí nghiệm của Trung Quốc thông qua các nhà nghiên cứu và nhà tài trợ có liên quan mật thiết đến Vũ Hán.

Mặc dù cuối cùng ông Daszak đã tuyên bố có tham gia vào EcoHealth Alliance, nhưng ông không đề cập đến việc 5 người ký kết khác cũng làm việc cho tổ chức.

Ngoài ra 3 người tham gia ký tên khác đến từ Wellcome Trust ở Vương quốc Anh, trong quá khứ tổ chức này cũng đã từng tài trợ cho công việc của Viện Virus học Vũ Hán.

Hiệp sĩ Farrar (Jeremy Farrar) là thành viên của “Nhóm tư vấn khoa học trong các trường hợp khẩn cấp” (SAGE) của Chính phủ Anh, cũng là giám đốc của quỹ tín thác đã tham gia ký tên. Farrar từng đứng tên chung bài báo khoa học với ông Cao Phúc (Gao Fu) – Chủ nhiệm Trung tâm Kiểm soát phòng ngừa dịch bệnh Trung Quốc, gọi ông Cao Phúc là “bạn cũ”.

Ông Cao Phúc tốt nghiệp Đại học Oxford, là trợ lý nghiên cứu tại quỹ Wellcome Trust, trước đây ông Daszak từng tuyên bố rằng ông Cao Phúc ủng hộ đề cử ông là viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia [Trung Quốc]. Ông Cao Phúc có quan hệ mật thiết với bà Thạch Chính Lệ (Shi Zhengli), một nhà khoa học được mệnh danh là “người dơi”, từng đứng đầu nghiên cứu về virus corona dơi ở Vũ Hán. Vào năm 2013, nhóm của bà Thạch đã phát hiện ra một loại virus trong một hang động ở Vân Nam, đến nay loại virus này đã được phát hiện là gần gũi nhất với SARS-COV-2 là virus gây ra đại dịch COVID-19.

Một người ký tên khác là Giáo sư Linda Saif của Đại học Bang Ohio, vào tháng 5/2017 đã cùng với bà Thạch Chính Lệ và ông Cao Phúc phát biểu tại hội nghị được tổ chức ở Vũ Hán do Viện Virus học Vũ Hán chủ trì một phần. Các chủ đề được thảo luận tại hội nghị bao gồm mức độ an toàn của các phòng thí nghiệm ở Trung Quốc. Bài phát biểu của Giáo sư Linda Saif khi đó đề cập đến virus corona động vật.

Tương tự, hai người tham gia ký tên khác cũng nằm trong nhóm lãnh đạo của Dự án Nhóm virus Toàn cầu (Global Virome Project) do ông Daszak làm giám đốc tài chính của dự án. Ông Cao Phúc đã giúp khởi động dự án này, đối tác của dự án là EcoHealth Alliance.

Mục tiêu của Dự án Nhóm virus Toàn cầu là phát hiện và nhận diện ít nhất 99% các virus truyền bệnh từ động vật tiềm ẩn đe dọa đến sức khỏe con người và an toàn thực phẩm. Chương trình “Dự đoán” (Predict) này phát hiện hơn 1.000 loại virus riêng biệt liên hệ giữa động vật và con người.

Nhưng sau đó người ta phát hiện một phần của chương trình “Dự đoán” đã tài trợ cho nghiên cứu tăng cường chức năng trên virus corona dơi gây tranh cãi của các nhà nghiên cứu Vũ Hán, theo đó virus corona dơi được biến đổi nhân tạo để xem liệu chúng có thể lây nhiễm sang người hay không. Nguồn tài trợ này được cung cấp thông qua EcoHealth Alliance.

Những người ký kết khác có liên hệ với nhóm nghiên cứu Vũ Hán bao gồm Giáo sư Kanta Subbarao, người đã phát biểu tại một hội nghị ở Vũ Hán vào năm 2016 do Viện Virus học Vũ Hán tổ chức. Bài trình bày của bà Subbarao là về các bệnh mới nổi, khi đó bà là Chủ nhiệm Khoa virus đường hô hấp mới nổi tại Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Mỹ (NIAID).

Tiến sĩ John Mackenzie của Đại học Công nghệ Curtin (Curtin University of Technology) ở Úc cũng ký tên vào lá thư, nhưng không đề cập đến việc ông vẫn là thành viên Ban Cố vấn Khoa học của Trung tâm Các bệnh Truyền nhiễm mới nổi thuộc Viện Virus học Vũ Hán.

5 người ký tên còn lại đều đã xuất bản bài báo với Giáo sư Ralph Baric, người đã làm việc với bà Thạch Chính Lệ và Viện Virus học Vũ Hán để nghiên cứu di truyền của virus corona xem liệu chúng có thể lây nhiễm sang người hay không.

Quan trọng nhất là dù ban đầu người khởi xướng Daszak đề nghị Giáo sư Baric tham gia vào nhóm ký tên, nhưng ông ấy không được đưa vào danh sách ký tên. Gần đây, một email giữa Daszak và Baric được tiết lộ trong một bức thư từ The Lancet cho thấy cả hai đã quyết định làm mờ mối quan hệ của họ để tránh bị nhìn nhận “vì lợi ích cá nhân”.

Ông Daszak cho giáo sư Baric biết rằng ông ấy sẽ phân phát bức thư này theo cách “không khiến nó liên quan sự hợp tác của chúng ta, để chúng ta có thể tối đa hóa tiếng nói độc lập của mình”.

Trong một email được công bố ngày 8/2 theo yêu cầu tự do thông tin cho thấy Daszak tiết lộ việc khởi xướng bức thư chung công bố trên The Lancet này xuất phát từ một “cộng tác viên” người Trung Quốc muốn “bày tỏ ủng hộ”.

“Che đậy cực đoan”

Giáo sư Angus Dalgleish chuyên về ung thư làm việc tại chi nhánh St. George Đại học London và nhà khoa học Sorensen (Birger Sorensen) người Na Uy đã cùng công bố bài báo khoa học chỉ ra mối liên hệ giữa COVID-19 và nghiên cứu ở Vũ Hán, họ lên án có biểu hiện “che đậy cực đoan”.

Khi biết rất nhiều người ký tên có liên quan đến Trung Quốc, họ nói: “Bài báo này lần đầu tiên cho thấy rõ lĩnh vực nghiên cứu virus của chúng ta đã bị ô nhiễm về mặt chính trị. Những vết sẹo trên cơ thể chúng ta là bằng chứng”.

Trong số 27 người ký, chỉ có Giáo sư Ronald Corley của Đại học Boston là người dường như không có liên hệ với nhà tài trợ hoặc giới nghiên cứu từ Trung Quốc.

Mặc dù bức thư công bố trên The Lancet vào tháng Sáu năm nay đã được thêm vào một phụ lục chỉ ra mối liên hệ giữa người khởi xướng Daszak và Vũ Hán, nhưng vào thời điểm đó, những người khác [có liên quan] đã không tiết lộ bất kỳ xung đột lợi ích nào.

Giáo sư Richard Ebright, một nhà sinh học phân tử tại Đại học Rutgers, người đã nỗ lực truy xét những khả năng liên quan nguồn gốc đại dịch COVID-19, cho biết: “Trong bản phụ san của tháng Sáu, The Lancet đã mời 27 tác giả của bức thư chung này đánh giá lại xung đột lợi ích của họ, điều khó tin là chỉ có người khởi xướng Daszak đã làm điều này. Trong số 26 người ký tên kia không ai khai báo vấn đề xung đột lợi ích, thậm chí cả những người có xung đột quan trọng cũng không tiết lộ, chẳng hạn như nhân viên của EcoHealth Alliance và những người tham gia vào chương trình “Dự đoán”.

Biện pháp khắc phục của các ấn phẩm khoa học đối với các tuyên bố đáng ngờ là thu hồi bản thảo. Hiện nay chưa rõ tại sao chưa có truy trách nhiệm và thu hồi bản thảo”.

Một số người ký tên đã thay đổi lập trường

Một số người ký vào bức thư chung sau đó đã thay đổi lập trường của họ, và Giáo sư Peter Palese của Trường Y Icahn ở Mount Sinai hiện đang kêu gọi một cuộc điều tra đầy đủ về vấn đề này.

Tiến sĩ Charles Calisher của Đại học Bang Colorado nói với Daily Telegraph rằng bức thư chung không bao giờ có ý ám chỉ COVID-19 có thể không có nguồn từ tự nhiên, cũng không có đủ dữ liệu để khẳng định.

Người ký tên khác là Giáo sư Stanley Perlman của Đại học Iowa thì nói với Daily Telegraph: “Là một phần của quá trình (truy tìm nguồn gốc), rất khó để loại trừ khả năng rò rỉ trong phòng thí nghiệm, vì vậy điều này vẫn cần được xem xét”.

Giáo sư Bernard Roizman đã đi xa nhất, hồi tháng Năm ông nói với tờ Wall Street Journal rằng giờ đây ông tin virus đã vô tình được phát tán bởi một nhà khoa học “cẩu thả”.

Screen Shot 2021 09 17 at 7.55.18 AM
(Nguồn: Chụp màn hình WSJ)

Do vấn đề công chính khoa học, vào tháng Sáu, ông Daszak đã bị loại khỏi Ủy ban COVID của Liên Hiệp Quốc điều tra nguồn gốc của đại dịch, nhưng nhà động vật học này vẫn là thành viên Ban Điều tra COVID của WHO.

Đầu tháng này, ông Daszak và nhóm của WHO đồng tác giả một bài báo trên tạp chí Nature, tuyên bố rằng vẫn chưa có bằng chứng cho quan điểm virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm, đồng thời cảnh báo có thể sẽ sớm đến lúc không còn có khả năng làm rõ được về nguồn gốc của COVID-19.

Giáo sư Dalglish nói thêm: “Vì sự chậm trễ này mà có thể đã quá muộn để hiểu nguyên nhân của đại dịch, nhưng tôi nghĩ rằng có đủ bằng chứng. Có lẽ, nếu họ không làm nghiên cứu (tăng chức năng) này thì có thể không bao giờ xảy ra đại dịch COVID-19.”

Tờ The Lancet và quỹ Wellcome Trust từ chối bình luận thêm về bức thư này, còn EcoHealth Alliance chưa có phản hồi tính đến thời điểm tờ Daily Telegraph công bố bài viết.

Các nhà nghiên cứu đã ký bức thư chung có liên hệ với ĐCSTQ

Peter Daszak: Chủ tịch của EcoHealth Alliance tại Mỹ là tổ chức tài trợ cho nghiên cứu tại Viện Virus học Vũ Hán, ông cũng là thủ quỹ của Dự án Nhóm Virus toàn cầu với đối tác hợp tác là EcoHealth Alliance, nhà động vật học này từng có tác phẩm xuất bản chung với “người dơi” Thạch Chính Lệ.

Tiến sĩ William Karesh: Phó Chủ tịch Điều hành Chính sách và Y tế tại EcoHealth Alliance.

Giáo sư Rita Colwell: Giám đốc EcoHealth Alliance.

Tiến sĩ James Hughes: Giám đốc EcoHealth Alliance.

Tiến sĩ Hume Field: Cố vấn Chính sách và Khoa học của EcoHealth Alliance.

Tiến sĩ Juan Lubroth: Cố vấn Chính sách và Khoa học của EcoHealth Alliance.

Hiệp sĩ Jeremy Farrar: Giám đốc của Wellcome Trust, nơi đã tài trợ cho nghiên cứu ở Vũ Hán, là bạn của Tiến sĩ Cao Phúc – giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc.

Tiến sĩ Josie Golding: Giám đốc Dịch tễ của Tổ chức Wellcome Trust.

Mike Turner: Lãnh đạo đầu tư khoa học chính của Wellcome Trust.

Tiến sĩ Dennis Carrol: Thành viên ban lãnh đạo của Dự án Nhóm virus Toàn cầu.

Tiến sĩ Jonna Mazet: Đại học California Davis (University of California Davis), là thành viên của ban lãnh đạo của Dự án Nhóm virus Toàn cầu, từng xuất bản chung bài báo về coronavirus dơi với bà Thạch Chính Lệ và ông Daszak.

Giáo sư Linda Saif: Đại học bang Ohio. Vào tháng 5/2017 đã cùng với bà Thạch Chính Lệ và ông Cao Phúc ở Vũ Hán phát biểu tại một cuộc hội thảo do Viện Virus học Vũ Hán tổ chức.

Giáo sư Kanta Subbarao: Phát biểu tại một hội nghị tổ chức tại Vũ Hán vào năm 2016, hội nghị do Viện Virus học Vũ Hán chủ trì một phần với nội dung về các bệnh mới nổi, lúc đó bà là Trưởng bộ phận Virus Đường hô hấp mới nổi của Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Mỹ (NIAID).

Tiến sĩ John Mackenzie: Đại học Công nghệ Curtin (Úc), là thành viên Ban Cố vấn Khoa học của Trung tâm Các bệnh truyền nhiễm mới nổi thuộc Viện Virus học Vũ Hán.

Giáo sư Gerald Keusch: Đại học Boston. Chụp ảnh chung với Daszak tại lễ kỷ niệm 10 năm thành lập chương trình “Dự đoán”, cũng là thành viên nhiều ủy ban của quỹ Wellcome Trust.

Larry Madoff: Tổng biên tập tạp chí ProMed, tạp chí này được sự hỗ trợ của quỹ Wellcome Trust. Vào tháng 12/2018 ông đã phát biểu tại “Hội nghị sức khỏe” (One Health Conference) do EcoHealth Alliance tài trợ, đã có phát biểu chung với Tiến sĩ Jonna Mazet.

Giáo sư Leo Poon: Đại học Hồng Kông. Được trích dẫn trong các bài báo của hiệp sĩ Farrar và bà Thạch Chính Lệ.

Sai Kit Lam: Xuất bản một bài báo với Đại học Trung văn Hồng Kông.

Christian Drosten: Biên tập viên của bài báo PLOS Pathogens vào năm 2017, trong đó ông Dassak và bà Thạch Chính Lệ đã báo cáo sự hiện diện của một số lượng lớn virus corona ở loài dơi tại tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Bài báo cũng chỉ ra rằng các phiên bản chimeric (biến đổi nhân tạo) của những virus này có thể lây nhiễm sang các tế bào của con người.

Tiến sĩ Charles Calisher: Đại học bang Colorado. Năm 2006 đã cùng với Tiến sĩ Hume Field của EcoHealth Alliance xuất bản một bài báo về khả năng dơi truyền nhiễm virus corona.

Giáo sư Stanley Perlman: Đại học Iowa, từng hợp tác với Giáo sư Ralph Baric để xuất bản bài báo, ông đã hợp tác với bà Thạch Chính Lệ và Viện Virus học Vũ Hán để nghiên cứu thao tác di truyền của virus corona xem liệu chúng có thể lây nhiễm sang người hay không.

Giáo sư Luis Enjuanes: Trung tâm Công nghệ Sinh học Quốc gia của Tây Ban Nha ở Madrid. Đã xuất bản bài báo cùng Giáo sư Ralph Baric.

Giáo sư Alexander Gorbalenya: Đại học Leiden. Từng xuất bản bài báo cùng Giáo sư Ralph Baric.

Tiến sĩ Bart Haagmans: Trung tâm Y tế ở Rotterdam. Từng xuất bản bài báo cùng Giáo sư Ralph Baric.

Giáo sư Peter Palese: Trường Y ở Mount Sinai. Từng xuất bản bài báo cùng Giáo sư Ralph Baric.

Giáo sư Bernard Roizman: Đại học Chicago. Đã xuất bản bài báo về gia cầm với Hiệp sĩ Farrar, cũng từng cùng bà Thạch Chính Lệ xuất bản các bài báo về dơi và coronavirus.

Thành Dung, Vision Times

Xem thêm: