Nhóm chính trị của Tổng thống đắc cử Luiz Inácio Lula da Silva, đã xác nhận một cuộc gặp với nhà lãnh đạo sắp mãn nhiệm Jair Bolsonaro, để thảo luận về việc chuyển giao quyền lực của đất nước.

374705913 db106b13fa c
Tổng thống đắc cử Luiz Inacio Lula da Silva. (Nguồn: E.T.Studhalter/Flickr)

Cuộc bầu cử Tổng thống Brazil năm 2022 được đánh giá là một trong những cuộc bầu cử gay cấn, kịch tính và quan trọng nhất của quốc gia Nam Mỹ này trong gần 40 năm qua, cũng là lần đầu tiên một tổng thống đương nhiệm không thắng cử.

Hãng tin AP đưa tin, ông Lula đã giành chiến thắng sít sao trong cuộc bầu cử với 50,9% số phiếu bầu, so với 49,1% của Tổng thống Jair Bolsonaro.

Ông Ciro Nogueira – Chánh văn phòng Tổng thống Bolsonaro, tiết lộ ông Bolsonaro đã “ủy quyền” bàn giao. Ông Geraldo Alckmin – Phó Tổng thống được bầu của ông Lula, đã hội đàm với ông Nogueira tại thủ đô Brasilia vào thứ Năm (3/11).

Al Jazeera đưa tin, hôm thứ Ba (1/11) nhà lãnh đạo cực hữu Bolsonaro cho biết ông sẽ tôn trọng Hiến Pháp của Brazil, nhưng ông không thừa nhận kết quả cuộc bầu cử như truyền thống trước đó, hoặc chúc mừng ông Lula về chiến thắng trong cuộc bầu cử vòng 2 hôm Chủ nhật (30/10).

Ông Bolsonaro giữ im lặng trong gần 48 giờ sau khi kết quả bầu cử của Brazil được công bố, trong bối cảnh lo ngại rằng ông có thể có kế hoạch tranh chấp về kết quả bầu cử.

Al Jazeera đưa tin, vài tháng qua, ông Bolsonaro luôn nhấn mạnh rằng hệ thống bỏ phiếu điện tử của Brazil rất dễ bị gian lận. Các nhóm nhân quyền và các nhà quan sát quốc tế cảnh báo rằng ông Bolsonaro có thể thực hiện bất kỳ hành động phản dân chủ nào nếu thua ông Lula, như hầu hết các cuộc thăm dò dư luận dự đoán.

Nhiều đồng minh hàng đầu của ông Bolsonaro đã nhanh chóng thừa nhận chiến thắng của ông Lula sau khi kết quả được công bố. Các nhà lãnh đạo thế giới chúc mừng Brazil đã có một “cuộc bầu cử tự do, công bằng và đáng tin cậy”, nguồn tin cho biết.

Ông Brian Winter, một chuyên gia lâu năm về Brazil, kiêm phó chủ tịch của Hội đồng châu Mỹ, nói với hãng tin AP rằng tất cả các van thoát hiểm của ông Bolsonaro đã đóng lại, và tất cả các bên đều thuyết phục ông không tranh cãi về kết quả.

Không hài lòng với kết quả bầu cử của Brazil, rất đông người dân xuống đường biểu tình

Ngày 2/11, những người ủng hộ ông Bolsonaro đã biểu tình phản đối kết quả bầu cử tại thành phố Rio de Janeiro. Họ giơ các biểu ngữ có nội dung “phản kháng dân sự” bằng tiếng Bồ Đào Nha.

Hàng ngàn người ủng hộ ông Bolsonaro đã xuống đường vì bất mãn với cuộc bầu cử, thậm chí họ còn chặn các nút giao thông chính ở một số vùng của Brazil. Cũng có những lời kêu gọi Lực lượng vũ trang Brazil can thiệp, để ngăn ông Lula nhậm chức vào ngày 1/1/2023.

Vào cuối ngày 2/11, ông Bolsonaro kêu gọi người ủng hộ chấm dứt cuộc phong tỏa. Trong một video trên mạng xã hội, ông nói rằng các cuộc biểu tình là hợp pháp, nhưng chúng đã hạn chế quyền đi lại của người dân, và gây tổn hại cho nền kinh tế.

“Mọi người đang đau khổ vì những con đường bị chặn. Tôi yêu cầu các bạn dọn đường và biểu tình ở những nơi khác”, ông Bolsonaro nói. Trước đó, ông nói rằng các cuộc biểu tình là kết quả của “sự phẫn nộ và cảm giác bất công” về cách thức bỏ phiếu.

Hôm thứ Năm (3/11), Phó Tổng thống đắc cử Geraldo Alckmin chỉ trích những người biểu tình đã dựng các rào chắn có khả năng gây hỗn loạn kinh tế. Al Jazeera dẫn lời ông Alckmin nói: “Những thiệt hại về sức khỏe của người dân, vật tư bệnh viện, vắc xin, thực phẩm và nhiên liệu là vô cùng nghiêm trọng. Ai sẽ chi trả cho những thiệt hại này?”

Theo Wikipedia, ông Bolsonaro là Tổng thống cánh hữu đầu tiên của Brazil được bầu trực tiếp sau khi trở lại chế độ dân sự vào năm 1985, và được biết đến với biệt danh “Trump của Brazil” hay “Trump vùng Nhiệt đới”.

Ông Bolsonaro cũng nhiều lần thừa nhận rằng ông thích cựu Tổng thống Mỹ Trump. Nhiều ý tưởng chính trị của ông theo sát ông Trump, như cực kỳ cảnh giác với chính quyền Bắc Kinh, và nhiều lần đưa ra nhận xét phản đối đầu tư của Trung Quốc. Ông từng nhấn mạnh “người Trung Quốc không mua đồ ở Brazil, mà là mua Brazil.”

Trong chiến dịch tranh cử, ông cũng đưa ra khẩu hiệu “Brazil trên hết” “Làm cho Brazil vĩ đại trở lại”. Trong cuộc bầu cử ở Brazil, ông Trump cũng tán thành ông Bolsonaro, và kêu gọi người dân Brazil ủng hộ vị Tổng thống này.

Về chiến thắng của đối thủ chính trị của ông Bolsonaro, tân Tổng thống Lula, nhà văn Brazil Bruno Cava đã mô tả ông Lula là “Biden của Brazil”, kết thúc một tập phim về Chủ nghĩa Trump.

Bình Minh (t/h)