Chính phủ Ấn Độ bị cáo buộc đã phớt lờ cảnh báo sớm về làn sóng lây nhiễm thứ hai

Vào đầu tháng 3, một diễn đàn gồm các cố vấn khoa học do chính phủ thành lập đã cảnh báo các quan chức Ấn Độ về một biến thể mới dễ lây lan hơn của virus corona đang tồn tại trong nước, 5 nhà khoa học tham gia diễn đàn nói với Reuters.

Embed from Getty Images

(Ảnh: Lễ hội Kumbh Mela tại Ấn Độ)

Bất chấp cảnh báo, bốn trong số các nhà khoa học cho biết chính phủ liên bang đã không tìm cách áp đặt các lệnh hạn chế nghiêm túc để ngăn chặn sự lây lan của virus. Hàng triệu người không đeo khẩu trang đã tham dự các lễ hội tôn giáo và các cuộc mít tinh chính trị do Thủ tướng Narendra Modi, các nhà lãnh đạo của Đảng Bharatiya Janata cầm quyền và các chính trị gia đối lập tổ chức.

Trong khi đó, hàng chục nghìn nông dân tiếp tục cắm trại ở ngoại ô New Delhi để phản đối những thay đổi về chính sách nông nghiệp của ông Modi.

Quốc gia đông dân thứ hai trên thế giới hiện đang phải vật lộn để ngăn chặn làn sóng lây nhiễm thứ hai nghiêm trọng hơn nhiều so với lần đầu tiên vào năm ngoái, với kỷ lục mới hơn 400.000 ca nhiễm được báo cáo trong ngày 1 tháng 5. Nhiều nhà khoa học cho biết sự gia tăng số ca nhiễm có nguyên nhân từ biến thể mới và một biến thể khác lần đầu tiên được phát hiện ở Anh. 

Sự bùng nổ số lượng ca nhiễm trong những ngày gần đây là cuộc khủng hoảng lớn nhất của Ấn Độ kể từ khi ông Modi nhậm chức vào năm 2014. Việc chính quyền ông xử lý cuộc khủng hoảng này như thế nào có thể ảnh hưởng đến ông Modi hoặc đảng của ông trong cuộc tổng tuyển cử tiếp theo vào năm 2024. 

Cảnh báo về biến thể mới vào đầu tháng 3 đã được đưa ra bởi Tổ chức Di truyền SARS-CoV-2 của Ấn Độ, hay INSACOG. Cảnh báo đã được chuyển đến một quan chức hàng đầu, người báo cáo trực tiếp cho Thủ tướng, theo lời một trong những nhà khoa học nói với Reuters với điều kiện giấu tên. Reuters không thể xác định liệu các phát hiện của INSACOG có được chuyển cho chính ông Modi hay không.

Văn phòng của ông Modi đã không trả lời yêu cầu bình luận từ Reuters.

INSACOG đã được chính phủ thành lập như một diễn đàn gồm các cố vấn khoa học vào cuối tháng 12, đặc biệt để phát hiện các biến thể trong bộ gen của virus corona có thể đe dọa sức khỏe cộng đồng. INSACOG phối hợp với 10 phòng thí nghiệm quốc gia có khả năng nghiên cứu các biến thể của virus.

Các nhà nghiên cứu của INSACOG lần đầu tiên phát hiện ra biến thể B.1.617, hiện được gọi là biến thể ở Ấn Độ, vào đầu tháng 2, Ajay Parida, giám đốc Viện Khoa học Đời sống của nhà nước và là thành viên của INSACOG, nói với Reuters.

INSACOG đã chia sẻ những phát hiện của mình với Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Quốc gia (NCDC) của Bộ Y tế trước ngày 10/3, cảnh báo rằng tình trạng lây nhiễm có thể nhanh chóng gia tăng, giám đốc trung tâm nghiên cứu miền bắc Ấn Độ nói với Reuters. Người này cho biết kết quả nghiên cứu sau đó đã được chuyển cho Bộ Y tế Ấn Độ. 

Vào khoảng thời gian đó, INSACOG bắt đầu chuẩn bị một dự thảo thông cáo báo chí cho Bộ Y tế. Một phiên bản của dự thảo đó, được xem bởi Reuters, đưa ra kết quả nghiên cứu rằng: biến thể Ấn Độ mới có hai đột biến đáng kể đối với phần virus bám vào tế bào người và nó đã được tìm ra từ 15% đến 20% mẫu từ Maharashtra, bang bị ảnh hưởng nặng nề nhất của Ấn Độ.

Dự thảo thông cáo nói rằng các đột biến, được gọi là E484Q và L452R, cần được coi là “mối quan tâm cao”. Nó cũng cho biết “có dữ liệu về đột biến E484Q thoát khỏi các kháng thể trung hòa cao, và có dữ liệu cho thấy đột biến L452R là nguyên nhân gây ra việc tăng khả năng lây truyền và kháng miễn dịch.”

Nói cách khác, về cơ bản, điều này có nghĩa là các phiên bản đột biến của virus có thể dễ dàng xâm nhập vào tế bào người và chống lại phản ứng miễn dịch của người.

Bộ Y tế đã công khai các phát hiện khoảng hai tuần sau đó, vào ngày 24/3, khi đưa ra một tuyên bố cho giới truyền thông mà không bao gồm các từ “quan ngại cao”. Tuyên bố chỉ nói rằng một số biến thể có vấn đề hơn cần có các biện pháp như tăng cường xét nghiệm và cách ly. Việc xét nghiệm kể từ đó đã tăng gần gấp đôi lên 1,9 triệu ca mỗi ngày.

Khi được hỏi tại sao chính phủ không phản ứng mạnh mẽ hơn đối với các phát hiện của INSACOG, chẳng hạn như bằng cách hạn chế các cuộc tụ tập đông người, Shahid Jameel, chủ tịch nhóm cố vấn khoa học của INSACOG, cho biết ông lo ngại rằng các nhà chức trách không chú ý đủ cẩn thận đến bằng chứng khi họ đề ra các chính sách.

Ông nói với Reuters: “Chính sách phải dựa trên bằng chứng [khoa học] chứ không phải ngược lại. “Tôi lo rằng khoa học đã không được cân nhắc đến khi họ thúc đẩy các chính sách. Nhưng… với tư cách là các nhà khoa học, chúng tôi cung cấp bằng chứng, việc hoạch định chính sách là công việc của chính phủ”.

Giám đốc trung tâm nghiên cứu miền bắc Ấn Độ nói với Reuters rằng dự thảo thông cáo báo chí đã được gửi đến quan chức cấp cao nhất của đất nước, Bộ trưởng Nội các Rajiv Gauba, người báo cáo trực tiếp với Thủ tướng Modi. 

Reuters không thể biết liệu ông Modi hoặc văn phòng của ông có được thông báo về những phát hiện hay không. Ông Gauba đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Chính phủ đã không thực hiện bất kỳ biện pháp nào để ngăn chặn các cuộc tụ tập có thể đẩy nhanh sự lây lan của biến thể mới, khi các ca lây nhiễm mới đã tăng gấp bốn lần vào ngày 1/4 so với một tháng trước đó.

Ông Modi cùng với một số thân tín và hàng chục chính trị gia khác, bao gồm cả các nhân vật đối lập, đã tổ chức các cuộc mít tinh trên khắp đất nước cho các cuộc bầu cử địa phương trong suốt tháng Ba và đến tháng Tư.

Chính phủ cũng cho phép lễ hội tôn giáo Kumbh Mela kéo dài một tuần vào giữa tháng Ba, với sự tham dự của hàng triệu người theo đạo Hindu. Trong khi đó, hàng chục nghìn nông dân vẫn được phép cắm trại ở ngoại ô thủ đô New Delhi để phản đối luật nông nghiệp mới.

Lê Xuân (theo Reuters)

Xem thêm: