Chính quyền của Tổng thống Joe Biden hôm thứ Sáu (3/2) nói họ đang “bảo lưu tất cả phương án” liên quan tới một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc bay vào không phận Mỹ.

Embed from Getty Images

Phát ngôn viên Nhà Trắng Karine Jean-Pierre hôm 3/2 nói Tổng thống Biden đã được báo cáo về hành trình bay của khinh khí cầu Trung Quốc từ hôm thứ Ba (31/1) và một quan chức cấp cao của Bộ Quốc phòng Mỹ trước đó cho biết cơ quan này được ban lãnh đạo quân đội “khuyến nghị mạnh mẽ” không nên bắn hạ khinh khí cầu “bởi vì rủi ro tới an toàn và an ninh của người dân dưới mặt đất”.

Tổng thống [Biden] sẽ luôn đặt an toàn và an ninh của người dân Mỹ lên trên hết”, bà Karine Jean-Pierre nói với báo giới hôm 3/2. “Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ và bảo lưu tất cả các phương án phản ứng”.

Quân đội Mỹ hiện đang theo dõi chặt chẽ khinh khí cầu do thám và cho biết hiện vật thể bay này đang lơ lửng ở trung tâm đất nước và có xu hướng bay về phía đông.

Để phán ứng với sự vụ trên, chính quyền Biden đã hủy chuyến công du đã lên kế hoạch của Ngoại trưởng Antony Blinken tới Trung Quốc trong tuần tới.

Trong buổi họp báo với người đồng cấp Hàn Quốc vào cuối ngày 3/2, Ngoại trưởng Blinken nói ông đã nói với ông Vương Nghị, Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc rằng vụ việc xảy ra trước thềm chuyến thăm của ông tới Bắc Kinh là “hành động vô trách nhiệm” của Trung Quốc, nhưng Mỹ vẫn duy trì cam kết và ông sẽ tới thăm quốc gia này khi điều kiện cho phép.

Quyết định của Trung Quốc về việc thực hiện hành động này trước thềm chuyến thăm đã lên kế hoạch của tôi là gây bất lợi cho những cuộc thảo luận thực chất mà chúng tôi đã chuẩn bị”, ông Blinken nói.

Ông Blinken cho biết ông chưa đặt ra ngày cụ thể cho chuyến thăm Trung Quốc và bây giờ phải tập trung xử lý vụ việc hiện tại. “Bước đầu tiên là đẩy thiết bị do thám này ra khỏi không phận của chúng tôi”, ông Blinken nói và cho biết thêm rằng Mỹ sẽ tiếp tục duy trì các đường dây liên lạc mở với Trung Quốc.

Đảng Cộng sản cầm quyền tại Trung Quốc tuyên bố rằng khinh khí cầu đang xuất hiện ở Mỹ là thiết bị khí tượng dân sự “đã bị bay trệch hướng xa khỏi hành trình dự kiến”.

Tuy nhiên, các lãnh đạo quân đội Mỹ cho biết thiết bị đó là có thể điều khiển và đã thay đổi hành trình, chứ không phải bị cuốn bay trệch hướng như tuyên bố của phía Bắc Kinh.

Một quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ hôm 2/2 cho hay: “Rõ ràng mục đích của khinh khí cầu này là do thám. Đường bay hiện tại đưa thiết bị đó bay qua nhiều khu vực nhảy cảm”.

Theo một số báo cáo, khinh khí cầu nêu trên đã bay từ Trung Quốc, sau đó bay qua Quần đảo Aleutian của Alaska, và qua vùng tây bắc của Canada trước khi bay tới vùng trời thuộc tiểu bang Montana của Mỹ vào hôm thứ Tư (1/2). Montana có căn cứ Không quân Malmstrom, một trong ba bãi chứa tên lửa hạt nhân của Mỹ.

Một quan chức cao cấp Bộ Quốc phòng Mỹ nói hôm 1/2 rằng quân đội đã chuẩn bị chiến đấu cơ, gồm cả F22, để bắn hạ khinh khí cầu Trung Quốc nếu được lệnh. Lầu Năm Góc cuối cùng đã khuyến nghị không bắn hạ, nhấn mạnh rằng mặc dù khinh khí cầu này đang ở trên khu vực dân cư thưa thớt của Montana, nhưng với kích cỡ lớn khi bị bắn khinh khí cầu sẽ tạo ra những mảnh vỡ đủ lớn có thể gây nguy hiểm cho người dân dưới mặt đất.

Quan chức Bộ Quốc phòng nêu trên nói thêm rằng, vài năm qua nhiều khinh khí cầu do thám đã bay vào không phận Mỹ, nhưng khinh khí cầu lần này đã đang ở trong nước Mỹ lâu hơn cả.

Vụ việc khinh khí cầu này khiến các nghị sĩ của cả Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ tiếp tục dấy lên cảnh báo về hoạt động gián điệp của Trung Quốc và kêu gọi phải duy trì đặt hoạt động phản gián Trung Quốc là ưu tiên hàng đầu tại Quốc hội liên bang.

Cựu Tổng thống Donald Trump và một số quan chức dưới quyền ông trước đây, cũng như nhiều thành viên khác của Đảng Cộng hòa đã thúc giục chính quyền Biden bắn hạ khinh khí cầu Trung Quốc, đồng thời chỉ trích phản ứng hiện nay của Nhà Trắng là yếu kém.

Xuân Thành (T/h)