Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden hôm Chủ nhật (27/03) đã làm rõ rằng Hoa Kỳ không có chính sách thay đổi chế độ ở Nga, sau khi ông tuyên bố rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin “không thể tiếp tục nắm quyền.”

Embed from Getty Images

Bình luận của ông Biden tại Ba Lan hôm thứ Bảy cũng bao gồm việc gọi TT Nga là “đồ tể” và dường như là một sự leo thang mạnh mẽ về cách tiếp cận của Hoa Kỳ với Moscow về cuộc xâm lược Ukraine.

“Chúng ta sẽ có một tương lai khác, một tương lai tươi sáng hơn bắt nguồn từ dân chủ và nguyên tắc; hy vọng và ánh sáng; đứng đắn và phẩm giá; và về quyền tự do lựa chọn các cơ hội,” ông Biden nói với khoảng 1.000 người, trong đó có một số người tị nạn Ukraine. “Vì Chúa, người đàn ông này không thể tiếp tục nắm quyền.”

Nhà Trắng đã đưa ra một tuyên bố rằng nhận xét trên của Biden không phải là một phần của bài phát biểu đã được chuẩn bị trước, và rằng không có lời kêu gọi thay đổi chế độ nào ở Moscow.

“Quan điểm của Tổng thống là ông Putin không thể được phép thực thi quyền lực đối với các nước láng giềng hoặc khu vực”, Nhà Trắng cho hay. “Ông ấy [Biden] không thảo luận về quyền lực của Putin ở Nga, hay sự thay đổi chế độ.”

Hôm Chủ nhật, khi được một phóng viên hỏi trong khi ông Biden khởi hành cho buổi lễ nhà thờ ở Washington rằng liệu Tổng thống có đang kêu gọi thay đổi chế độ ở Nga, ông Biden đã trả lời: “Không”.

Các nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ hôm Chủ nhật cũng đã bác bỏ tuyên bố của ông.

Julianne Smith, đại sứ Hoa Kỳ tại NATO, trước đó đã tìm cách đưa nhận xét của ông Biden vào trong bối cảnh ông đã có một ngày nói chuyện với những người tị nạn Ukraine ở Warsaw. 

“Tôi nghĩ đó chỉ là phản ứng có nguyên tắc của một con người đối với những câu chuyện mà ông ấy đã nghe ngày hôm đó”, Smith nói với chương trình State of the Union của CNN trước khi nói thêm: “Mỹ không có chính sách thay đổi chế độ ở Nga. Chấm hết.”

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói trong một cuộc họp báo ở Jerusalem rằng ông Biden đang đưa ra quan điểm rằng ông Putin không thể được trao quyền để tiến hành chiến tranh. 

Nhưng ông Blinken cho biết bất kỳ quyết định nào về vai trò lãnh đạo tương lai của Nga sẽ là “tùy thuộc vào người dân Nga”.

Thượng nghị sĩ James Risch, đảng viên Cộng hòa hàng đầu trong Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ, thì gọi nhận xét của ông Biden là điều “hớ hênh kinh khủng”.

Một ngày trước đó khi thăm quân đội Mỹ ở Ba Lan, ông Biden dường như nói với họ rằng họ sẽ sớm đến Ukraine, điều này đi ngược lại với lời hứa trước đó là không gửi lực lượng Mỹ vào Ukraine.

“Các bạn sẽ thấy khi các bạn ở đó, và một số trong các bạn đã ở đó. Các bạn sẽ thấy những người phụ nữ, những người trẻ đứng trước một chiếc xe tăng chết tiệt và nói, ‘Tôi không rời đi, tôi vẫn đang đứng vững’,” ông Biden nói với Sư đoàn Dù số 82 của Lục quân sau khi chia sẻ bánh pizza và chụp ảnh selfie với nhiều người trong số họ.

Nhà Trắng sau đó cũng đã bác bỏ tuyên bố này của ông Biden.

“Tổng thống đã nói rõ rằng chúng tôi không gửi quân đội Mỹ đến Ukraine và không có sự thay đổi nào trong quan điểm đó”, Nhà Trắng cho biết trong một tuyên bố với The New York Post.

Vào thứ Bảy, sau khi Nhà Trắng phản bác các quan điểm của ông Biden, nhân viên truyền thông xã hội của Tổng thống đã thay mặt ông tweet hàng loạt về Ukraine, sự cứng rắn với Nga và lòng trắc ẩn đối với các binh sĩ Mỹ. 

Đây là những gì ông Biden đã tuyên bố:

“Thông điệp của tôi với người dân Ukraine là thông điệp mà tôi gửi hôm nay tới Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine: Chúng tôi sát cánh cùng các bạn”, dòng tweet lúc 4:32 chiều viết, hơn một giờ sau khi Nhà Trắng rút lại tuyên bố của ông.

Nửa tiếng sau, một tweet khác được đăng, lúc 5:01 chiều, nói về việc bảo vệ nền dân chủ:

Khoảng 45 phút sau, Tổng thống đăng video dưới đây với các binh sĩ ở Ba Lan, cảm ơn họ vì sự phục vụ của họ.

Khoảng 10 phút sau khi đăng video với quân đội, ông Biden đã tweet điều này về Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin.

“Putin thật lớn mật khi nói rằng ông ta đang ‘phi phát xít hóa’ Ukraine. Lời nói dối này không chỉ mang tính giễu cợt. Nó còn tục tĩu. Tổng thống Zelenskyy đã được bầu một cách dân chủ. Ông ấy là người Do Thái – gia đình của cha ông ấy đã bị xóa sổ trong thảm sát của Đức Quốc xã.”

Khoảng 15 phút trôi qua trước khi ông Biden tweet về các lệnh trừng phạt đối với Nga và những gì chúng có thể gây ra cho nền kinh tế của họ.

“Do hậu quả của các lệnh trừng phạt chưa từng có của chúng tôi, đồng rúp gần như ngay lập tức bị biến thành đồng nát. Nền kinh tế Nga đang trên đà bị cắt giảm một nửa. Nước này đã được xếp hạng là nền kinh tế lớn thứ 11 trên thế giới trước cuộc xâm lược, và sẽ sớm không còn đứng trong top 20. “

34 phút trôi qua trước khi ông Biden tweet rằng người dân Nga “không phải là kẻ thù.”

“Đối với người dân Nga: Các Bạn không phải là kẻ thù của chúng tôi. Người dân Mỹ sát cánh với các bạn và những công dân dũng cảm ở Ukraine, những người mong muốn hòa bình.”

Kể từ khi bị Nhà Trắng đính chính, các tweet của TT Biden xuất hiện ào ạt, từ “Chúng tôi ở đây vì người dân Ukraine”, cho đến việc nói về số tiền mà Mỹ đã gửi cho Ukraine và còn bao nhiêu nữa đang được chuyển đến.

Một số tweet của Biden là đoạn trích từ bài phát biểu hôm thứ Bảy của ông. Các dòng tweet vẫn xuất hiện vào khoảng 9:30 tối Thứ Bảy, rất lâu sau khi bài phát biểu của ông kết thúc.

Lê Vy (t/h)