Một báo cáo gần đây cho biết, Chính quyền Obama đã đồng ý cho cơ quan nhân đạo phi lợi nhuận Tầm nhìn Thế giới Hoa Kỳ (World Vision) giao dịch không chính thức với Cơ quan Cứu trợ Hồi giáo (ISRA) vào năm 2014, tức dùng tiền của chính phủ tài trợ cho tổ chức đã bị trừng phạt vì liên quan đến khủng bố.

Embed from Getty Images

Chủ tịch Ủy ban Tài chính Thượng viện Chuck Grassley gần đây đã công bố một báo cáo nêu chi tiết kết quả điều tra mà nhân viên của ông bắt đầu triển khai vào tháng 2 năm 2019 về mối quan hệ giữa World Vision và ISRA.

Cuộc điều tra cho thấy khi World Vision đã chi khoảng 5 triệu USD cho Maktab al-Khidamat, tiền thân của Al-Qaeda do Osama Bin Laden kiểm soát, tổ chức này đã “không nhận thức được” rằng ISRA bị Mỹ trừng phạt từ năm 2004.

Tuy nhiên, sự thiếu hiểu biết đó xuất phát từ hoạt động kiểm tra không đầy đủ, báo cáo cho hay.

TNS Grassley nói trong một tuyên bố: World Vision hoạt động để giúp đỡ những người có nhu cầu trên toàn thế giới, và công việc đó thật đáng ngưỡng mộ. Mặc dù tổ chức này có thể không biết rằng ISRA đã nằm trong danh sách trừng phạt hay bị liệt vào danh sách vì liên quan đến khủng bố, nhưng lẽ ra họ phải biết. Lý do thiếu hiểu biết không đủ để bào chữa. Việc World Vision thay đổi trong thực hành kiểm tra là một bước tiến tốt, và tôi mong đợi tiến trình tiếp theo.”

Cuộc điều tra được khơi mào bởi một bài báo trên National Review vào tháng 7/2018, theo đó giám đốc Tổ chức Theo dõi Hồi giáo của Diễn đàn Trung Đông (MEF) Sam Westrop đã trình bày chi tiết những phát hiện của MEF về việc chính quyền Obama đã phê duyệt “khoản tài trợ 200.000 đô la tiền thuế của người dân cho ISRA”.

Các quan chức chính phủ đã cho giải ngân “ít nhất 115.000 đô la” của khoản trợ cấp ngay cả sau khi biết rằng đó là một tổ chức khủng bố đã bị liệt vào danh sách, Westrop viết.

Theo báo cáo của Thượng viện, World Vision đã nộp đơn xin tài trợ cho Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) để thực hiện Chương trình Phục hồi sông Nile Xanh vào ngày 21/1/2014. Chương trình đề xuất hỗ trợ an ninh lương thực, thiết bị vệ sinh và dịch vụ y tế cho các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề bởi xung đột ở khu vực sông Nile Xanh của Sudan.

USAID đã trao 723.405 đô la cho World Vision để tài trợ cho chương trình. Ngay tháng sau, báo cáo nêu rõ, ISRA đã đồng ý cung cấp các dịch vụ nhân đạo cho các khu vực của Vùng sông Nile Xanh cho World Vision. Hai tổ chức cũng đã hợp tác trong một số dự án vào năm 2013 và 2014.

World Vision chỉ phát hiện ra ISRA đã bị trừng phạt sau khi tổ chức phi lợi nhuận nhân đạo Evangelical thảo luận về việc hợp tác với Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) trong một dự án nhân đạo riêng biệt ở Sudan. Trong quá trình kiểm tra định kỳ World Vision và các đối tác, IOM đã phát hiện ra tình trạng bị trừng phạt của ISRA và liên hệ với Nhóm tuân thủ của Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài (OFAC) để xác nhận.

Sau khi nhận được xác nhận từ OFAC, IOM đã từ chối đề nghị cộng tác của World Vision, báo cáo cho biết.

Bộ phận pháp lý của World Vision đã được thông báo về tình trạng của ISRA như một pháp nhân bị trừng phạt vào tháng 9/2014 và ngay lập tức tạm dừng tất cả các khoản thanh toán cho tổ chức này trong thời gian điều tra.

Tổ chức phi lợi nhuận này đã gửi một lá thư tới OFAC vào ngày 19/11/2014 yêu cầu làm rõ tình trạng của ISRA và đề nghị rằng, trong trường hợp ISRA bị xử phạt, họ cần có giấy phép tạm thời để hoàn thành hợp đồng đang triển khai.

Hai tháng sau, Kho bạc Hoa Kỳ phản hồi, xác nhận rằng ISRA đang bị trừng phạt và từ chối yêu cầu cấp giấy phép làm việc với tổ chức này vì lý do “không phù hợp với chính sách của OFAC.”

Một tháng sau, World Vision đã đệ trình một yêu cầu khác xin cấp phép giao dịch với ISRA để trả 125.000 đô la cho các gói dịch vụ họ đã cung cấp nhằm tránh các hậu quả pháp lý và khả năng bị trục xuất khỏi Sudan.

Vào ngày 4/5/2015, Bộ Ngoại giao của chính quyền Obama đã khuyến nghị OFAC đáp ứng yêu cầu của World Vision về cấp phép giao dịch. Ngày hôm sau, OFAC đã cấp giấy phép cho vụ trả ISRA 125.000 đô la, và sau đó gửi cho World Vision một “thư cảnh báo” để họ biết rằng sự hợp tác của họ với ISRA dường như đã vi phạm Quy định Trừng phạt Khủng bố Toàn cầu.

Báo cáo cho biết cuộc điều tra “không tìm thấy bất kỳ bằng chứng nào cho thấy World Vision cố tình tìm cách lách các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ khi hợp tác với ISRA”.

“Chúng tôi cũng không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy World Vision biết trước ISRA là một tổ chức bị trừng phạt trước khi nhận được thông báo từ Kho bạc Hoa Kỳ,” báo cáo cho biết thêm. “Tuy nhiên, dựa trên các bằng chứng đưa ra, chúng tôi kết luận rằng World Vision đã có quyền truy cập vào các nguồn thông tin công cộng và lẽ ra phải kiểm tra để biết thông tin về ISRA; hậu quả đã dẫn đến việc chuyển tiền thuế của người dân Hoa Kỳ sang một tổ chức có bề dày lịch sử ủng hộ tổ chức khủng bố và những kẻ khủng bố, bao gồm cả Osama Bin Laden.”

Báo cáo cáo buộc World Vision cố gắng tránh né trách nhiệm và lưu ý rằng IOM “đã có thể nhanh chóng kiểm tra ISRA và xác định tình trạng của họ như một tổ chức bị trừng phạt.”

Báo cáo cho biết: “Nếu World Vision sử dụng cùng sự thẩm định và các phương pháp tương tự mà IOM sử dụng, thì đồng đô la của người đóng thuế Hoa Kỳ đã không bị trao tới tay tổ chức tài trợ cho các tổ chức khủng bố”.

Trong khi World Vision đã thiết lập các phương pháp sàng lọc bổ sung, “nhân viên Ủy ban Tài chính vẫn quan ngại” về khả năng tổ chức này có thể tránh các tình huống tương tự trong tương lai, báo cáo cho biết.

“World Vision có nhiệm vụ đảm bảo rằng các quỹ thu được từ chính phủ Hoa Kỳ hoặc do người Mỹ quyên góp cuối cùng không hỗ trợ hoạt động khủng bố,” báo cáo đề cập. “Đặc biệt, vấn đề mà Ủy ban lo ngại là  World Vision tìm cách chuyển trách nhiệm cho chính phủ liên bang vì họ không có chức năng hợp pháp để kiểm tra nhà thầu phụ. Cần có một hệ thống sàng lọc và kiểm tra mạnh mẽ hơn để khôi phục lòng tin của công chúng rằng những đóng góp cho World Vision sẽ không dùng vào mục đích tài trợ cho các tổ chức bất hợp pháp.”

“Hơn nữa, mặc dù chúng tôi không thấy có lý do gì để nghi ngờ khẳng định của World Vision rằng toàn bộ số tiền tài trợ đã được ISRA sử dụng cho mục đích nhân đạo, nhưng số tiền đó chắc chắn đã hỗ trợ các hoạt động khủng bố của ISRA,” báo cáo kết luận.

Nhật Minh (theo National Review)

Xem thêm: