Chính quyền Mỹ của Tổng thống Donald Trump hôm thứ Hai (11/1, giờ Mỹ) đã tái liệt Cuba là nhà nước tài trợ khủng bố và sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt mới trong vài ngày tới.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã loan báo về động thái trên trong một tuyên bố phát đi hôm 11/1, nhấn mạnh việc Cuba chứa chấp những kẻ tội phạm đào tẩu và ủng hộ nhà độc tài xã hội chủ nghĩa Nicolas Maduro của Venezuela, cùng nhiều hành động “gây hại khác” khắp Nam Mỹ. 

Với việc tái nhập danh sách này, Cuba trở thành nhà nước tài trợ khủng bố thứ tư cùng với Iran, Bắc Hàn và Syria theo nhận định của Mỹ. Sudan gần đây đã được chính quyền Trump gỡ bỏ khỏi danh sách đen này sau khi quốc gia Hồi giáo châu Phi ký thỏa thuận bình thường hóa quan hệ với nhà nước Do Thái Israel.

Chế độ Cộng sản Cuba cũng bị Bộ Ngoại giao Mỹ gắn nhãn cho việc “nhiều lần cung cấp hỗ trợ cho các hành động khủng bố quốc tế bằng việc cấp nơi cư trú an toàn cho các phần tử khủng bố”, theo tuyên bố của ông Pompeo.

Trong số các tên tội phạm được Cuba cho cư trú có Chesimard hay còn gọi là Assata Shakur, một cựu nữ thành viên của Quân đội Giải phóng Da đen Marxist, từng được phong trào BLM (Người Da đen đáng sống) thúc đẩy. Bà Joanne Chesimard, 73 tuổi, đã bị kết án và bị phạt tù giam vì là tòng phạm trong một vụ trọng án giết người cấp độ một, sát hại một binh lính tiểu bang New Jersey vào đầu những năm 1970. Bà Joanne Chesimard vài năm sau đó đã vượt ngục thành công và trốn chạy sang Cuba.

Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) năm 2013 đã liệt Joanne Chesimard vào danh phần tử khủng bố bị truy nã gắt gao nhất.

Những kẻ khủng bố khác đã được Cuba cho lưu trú có Ishmael LeBeet và Charles Lee Hill. LeBeet đã bị kết tội giết 8 người tại Đảo Virgin thuộc Mỹ vào năm 1972. Lee Hill bị kết tội giết một sĩ quan cảnh sát bang New Mexico vào năm 1971. 

Tổng thống Trump từ khi bước vào Tòa Bạch Ốc vào tháng 1/2017, đã có lập trường cứng rắn với Cuba hơn hẳn so với lập trường của chính quyền Obama tiền nhiệm. Dưới thời ông Obama, chính phủ Mỹ đã gỡ bỏ Cuba khỏi danh sách nhà nước tài trợ khủng bố. Cựu Tổng thống Obama đã trở thành vị tổng thống Mỹ đầu tiên tới thăm Cuba kể từ khi quốc gia này đặt dưới sự cai trị của Đảng Cộng sản vào năm 1959. Ông cũng là tổng thống Mỹ đầu tiên thăm Cuba kể từ năm 1928. 

Ứng viên tổng thống Đảng Dân chủ 2020 Joe Biden, người đã được Quốc hội Mỹ ngày 6/1 xác nhận thắng phiếu Cử tri đoàn, đã ủng hộ nỗ lực bình thường hóa quan hệ với Cuba của Tổng thống Obama. 

Ông Biden trong chiến dịch tranh cử năm 2020 cũng đã nói rằng ông sẽ nhanh chóng đảo ngược các chính sách của Tổng thống Trump đối với Cuba. 

Chính quyền Trump trước khi tái liệt Cuba vào danh sách nhà nước tài trợ khủng bố, cũng đã gia tăng các chính sách cứng rắn khác với chế độ Havana như hạn chế bay, hạn chế thương mại và áp đặt các lệnh trừng phạt tài chính. 

Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, Cuba Cộng sản ngoài việc chứa chấp những kẻ tội phạm đào tẩu, họ còn tham gia vào “hành vi gây hại” trên khắp Nam Mỹ và Caribe. Chế độ Havana đã phát triển mối quan hệ gần gũi với chính quyền Maduro của Venezuela, đồng thời gần đây họ cũng ủng hộ các chiến binh Marxist của tổ chức FARC tại Colombia. 

Bộ Ngoại giao Mỹ đã lên án việc Cuba từ chối yêu cầu của Colombia về việc dẫn độ các lãnh đạo của nhóm phiến quân ELN (Quân đội Giải phóng Quốc gia) – nhóm du kích lớn nhất Colombia, sau khi nhóm này tuyên bố nhận trách nhiệm một vụ tấn công vào học viện cảnh sát Bogota hồi tháng 1/2019 làm 22 người thiệt mạng. 

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết việc tái liệt Cuba vào danh sách nhà nước tài trợ khủng bố sẽ cho phép Washington áp đặt thêm các chế tài lên Havana, trong đó cấm các cá nhân và các nước giao thương với Cuba trong một số lĩnh vực nhất định, hạn chế trợ cấp nước ngoài của Mỹ cho Cuba, và cấm xuất khẩu thiết bị quốc phòng.

Phản ứng trước động thái mới nhất của Mỹ, Ngoại trưởng Cuba Bruno Rodríguez Parrilla hôm 11/1 đã viết trên Twitter: “Chúng tôi lên án việc Hoa Kỳ loan báo liệt Cuba là nhà nước tài trợ khủng bố – một động thái giả nhân giả nghĩa và bôi nhọ. Tất cả những người có sự quan tâm chân thành về tai họa của chủ nghĩa khủng bố và các nạn nhân của nó đều thừa nhận hành động nêu trên có tính cơ hội chính trị”.

Chủ tịch Cuba Manuel Diaz-Canel từ cuối năm 2020 đã tuyên bố: “Chúng tôi lên án động thái đơn phương, vô lý, đạo đức giả và bất công của chính phủ Mỹ trong việc liệt Cuba vào danh sách nhà nước tài trợ khủng bố”.

Chính quyền Trump cũng đã nhiều lần cáo buộc Cuba đứng sau các cuộc tấn công ‘bí ẩn’ từ năm 2016 khiến hàng chục nhân viên ngoại giao Mỹ tại Đại sứ quán Mỹ ở Havana bị tổn thương não.

Như Ngọc

Xem thêm: