Chiến thắng lớn vào ngày 8/11 tại Florida đưa ông Ron DeSantis vào vị trí hàng đầu trong đội hình Đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ này. Tỷ lệ ủng hộ ông tranh cử Tổng thống cũng tăng lên. Đồng thời, cựu Tổng thống Donald Trump đã cảnh báo đối thủ tiềm năng mới “hãy im lặng”.

49830919747 6a3042296a b
Thống đốc bang Florida Ron Desantis và cựu Tổng thống Donald Trump. (Nguồn: Shealah Craighead/ Nhà Trắng)

Một số ứng cử viên được ông Trump hậu thuẫn đã thất bại trong các cuộc đua quan trọng tại Thượng viện và chức thống đốc. Điều này dẫn đến một số đảng viên Cộng hòa đã bắt đầu công khai hơn kêu gọi đảng này hãy cho ông Trump ‘lui vào dĩ vãng’.

Một nguồn tin nói với Wall Street Journal, ông DeSantis dự kiến ​​đến đầu tháng Năm mới công bố quyết định tranh cử tổng thống vào năm 2024.

Các nhà hoạt động của Đảng Cộng hòa ở Iowa cho biết, quá trình đề cử tổng thống của đảng này sẽ bắt đầu với các cuộc họp kín toàn quốc đầu tiên vào đầu năm 2024, và họ đang háo hức mong đợi sự xuất hiện của ông DeSantis (44 tuổi).

Ông Kevin Van Otterloo, cựu Chủ tịch Đảng Cộng hòa tại bang Iowa cho biết: “Tôi rất muốn thấy ông DeSantis tranh cử và ủng hộ ông ấy 100%.” “Rất nhiều người cảm thấy mệt mỏi với ông Trump và tìm kiếm một điều gì đó mới, ông DeSantis không phải là người lúc nào cũng khiến mọi người tức giận.”

Tối ngày 15/11, theo kế hoạch ban đầu của mình, cựu Tổng thống Donald  Trump sẽ chính thức công bố tái tranh tử vào năm 2024 tại Mar-a-Lago, bang Florida. Mặc dù các cố vấn của ông đã yêu cầu hoãn lại cho đến sau khi Thượng viện bang Georgia quyết định vào ngày 6/12.

Trong nhiều tháng qua, nhóm của ông Trump đã dự liệu được sự thách thức từ ông DeSantis, và hy vọng rằng những người khác tham gia tranh cử sẽ phân tán sự ủng hộ từ các phe phái không ủng hộ Trump trong Đảng Cộng hòa.

Ông DeSantis đã giành được sự tán thành của cựu Tổng thống Trump trong cuộc bầu cử sơ bộ giữa nhiệm kỳ năm 2018. Đó là lần đầu tiên ông đắc cử Thống đốc được bầu một cách sít sao.

Tối thứ Năm (10/11), ông Trump đã chỉ trích ông DeSantis không trung thành. Ông Donald Trump cảnh báo Thống đốc Ron DeSantis của Florida không nên tranh cử tổng thống vào năm 2024, nói rằng làm như vậy sẽ gây hại cho Đảng Cộng hòa.

“Tôi nghĩ ông ấy đang mắc sai lầm. Tôi không nghĩ điều đó sẽ tốt cho đảng,” cựu Tổng thống Trump nói với Fox News. Ông cũng đe dọa sẽ tiết lộ những thông tin không mấy tốt đẹp về vị Thống đốc này, tuy nhiên không cung cấp thông tin chi tiết.

Trong tuyên bố, ông Trump nhắc lại rằng trong cuộc bầu cử sơ bộ năm 2016 “đã dễ dàng hạ gục (đối thủ tranh cử sơ bộ) từng người một. Hiện giờ chúng ta đang ở cùng một vị trí. Họ sẽ tiếp tục đuổi theo chúng ta, MAGA, nhưng cuối cùng chúng ta sẽ giành chiến thắng.”

Kể từ khi rời nhiệm kỳ Tổng thống, ông Trump vẫn tích cực chuẩn bị cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ. Ông đã thể hiện sức hấp dẫn lớn tại hàng chục cuộc vận động tranh cử đông đúc. Những cuộc gây quỹ nhỏ của ông đã được thúc đẩy bởi lòng trung thành của người hâm mộ.

Phong cách và sự nổi tiếng của ông Trump đã thu hút một lượng lớn cử tri mới đến với Đảng Cộng hòa, và nhiều ứng cử viên của Đảng Cộng hòa đều áp dụng các chính sách của ông. Những dự đoán trong quá khứ về cái chết chính trị của ông Trump, gồm cả những dự đoán sau cuộc bạo loạn ngày 6/1 ở Điện Capitol, đã không thành hiện thực.

Chủ tịch Đảng Cộng hòa Quận Palm Beach, ông Michael Barnett cho biết cả Trump và DeSantis đều có chỗ đứng trong đảng. “Mọi người yêu mến Tổng thống Trump, và tôi yêu mến ông DeSantis. Chúng tôi sẽ cố gắng hết sức vì ông ấy. Nhưng chúng tôi muốn ông ấy trở thành Thống đốc bang Florida và Tổng thống vào năm 2028.”

Về khả năng gây quỹ, hai người đều đang gây quỹ hàng chục triệu đô la cho chiến dịch tranh cử tổng thống của họ. Cựu Tổng thống Trump đã được chứng minh là một bậc thầy gây quỹ trực tuyến, nhưng nếu ông DeSantis tranh cử, cộng đồng các nhà tài trợ lớn của Đảng Cộng hòa có thể sẽ hỗ trợ.

Ông Scott, một nhà đầu tư ở thành phố Dallas, kiêm nhà tài trợ lâu năm của Đảng Cộng hòa cho biết: “Chiến thắng của ông DeSantis sẽ đẩy nhanh đà phát triển của ông ấy. Ông Trump vẫn là nhân vật quốc gia quan trọng nhất trong đảng. Tuy nhiên, hiện không thể chối cãi rằng ông DeSantis đứng ngay sau ông ấy, cung cấp cho các nhà hoạt động, các nhà tài trợ và cử tri một sự thay thế.”

Ứng cử viên Tổng thống tiềm năng của Đảng Cộng hòa năm 2024 dự kiến ​​sẽ phát biểu tại hội nghị lãnh đạo thường niên của Liên minh Do Thái của Đảng Cộng hòa ở thành phố Las Vegas vào tuần tới. Các ứng cử viên có thể bao gồm cựu Phó Tổng thống Mike Pence, cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo và cựu Thống đốc Nam Carolina Nikki Haley.

Ông Ballard, một nhà vận động hành lang thân cận với ông Trump và ông DeSantis, cho biết chiến thắng của Thống đốc sẽ có tác động lâu dài đến một tiểu bang cung cấp hơn 1/10 tổng số phiếu đại cử tri cần thiết để đắc cử tổng thống.

Ông nói: “Ông ấy đã điều chỉnh lại môi trường chính trị ở Florida, để Đảng Cộng hòa sẽ là đảng thống trị trong nhiều thập kỷ. Ông ấy đã xây dựng một liên minh cử tri mới, và phá vỡ gông cùm của Đảng Dân chủ ở Nam Florida. Ông đã chỉ cho Đảng Cộng hòa trên toàn quốc cách giành chiến thắng ở các bang màu tím truyền thống cho đến nay.”

Thống đốc đã soạn thảo một chương trình nghị sự nhiệm kỳ thứ 2, gồm việc nhắm mục tiêu “đánh thức vốn” (một phần của phong trào quản lý môi trường, xã hội và doanh nghiệp), và gợi ý về việc thông qua luật cho phép mọi người mang súng giấu mà không cần giấy phép. Về vấn đề phá thai, ông ấy đã ký lệnh cấm phá thai 15 tuần vào tháng Tư, và tránh chủ đề này trong chiến dịch gần đây của mình.

Ông DeSantis đánh bại Charlie Crist của đảng Dân chủ để tái đắc cử chức thống đốc Florida. Ông giành được 62 trong số 67 quận của bang, và trở thành ứng cử viên Thống đốc đầu tiên của Đảng Cộng hòa giành được Quận Miami-Dade, nơi sinh sống chủ yếu của người gốc Tây Ban Nha kể từ năm 2002.

Theo một cuộc khảo sát của AP VoteCast với hơn 3.300 người Florida, trên toàn tiểu bang, ông DeSantis đã giành được hơn một nửa số phiếu bầu của người Latinh.

Sau khi đắc cử nhiệm kỳ thứ 2 với ưu thế 19 điểm phần trăm, ông DeSantis đã có một bài phát biểu chiến thắng, nhấn mạnh tham vọng chính trị của mình. Những người ủng hộ ông đã tập trung tại thành phố Tampa hưởng ứng với khẩu hiệu “2 năm nữa”, tức năm 2024.

Từ trước đến nay, ông DeSantis không hề có mâu thuẫn với cựu Tổng thống Trump. Hai người sẽ tương tác như thế nào trong tương lai rất đáng chú ý.

Bình Minh (t/h)