Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với Washington Examiner, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bác bỏ cáo buộc rằng ông “thân thiện” với ông Putin, đồng thời nói rằng ông rất “ngạc nhiên” khi nhà lãnh đạo nước Nga thực sự xâm lược Ukraine.

48144141372 86bbfa91de b
Tổng thống Putin và Tổng thống Trump họp tại Hội nghị G20 Nhật Bản hôm 28/6/2019. (Nguồn: Shealah Craighead/ Nhà Trắng)

Ông Trump cho biết ông không ngờ Tổng thống Nga Vladimir Putin lại ra lệnh xâm lược Ukraine và hơn nữa còn đàn áp tự do ở Nga, đây là điều ông rất ngạc nhiên. Trump cho rằng Putin “đã thay đổi”, đó không còn là người mà ông biết. Trump chỉ ra rằng nếu Mỹ và châu Âu tuân theo chính sách của ông đối với Nga, thì cuộc xâm lược Ukraine sẽ không bao giờ xảy ra.

Vào tối thứ Ba (15/3) tại câu lạc bộ xã hội tư nhân và trụ sở chính trị của ông Trump tại Mar-a-Lago ở Palm Beach bang Florida, cựu Tổng thống Mỹ này đã có một cuộc phỏng vấn qua điện thoại với Washington Examiner.

Đề cập đến cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, ông Trump giải thích rằng ban đầu ông nghĩ những hành vi đe dọa của một cường quốc như Nga chỉ là chiến thuật đàm phán.

“Tôi ngạc nhiên – tôi rất ngạc nhiên”, ông Trump nói.

“Khi ông ấy đưa quân đến biên giới, tôi nghĩ ông ấy đang đàm phán. Tôi nghĩ ông ấy đang đàm phán.”

“Tôi nghĩ đó là một cách khó, nhưng là một cách thông minh để đàm phán.”

Cựu tổng thống tiếp tục giải thích lý do cho cuộc xâm lược của ông Putin, ông nói rằng đó là điều “đáng buồn”. Ông nói: “Sau đó ông ấy đã động thủ – tôi nghĩ ông ấy đã thay đổi… Đó là một điều rất đáng buồn cho thế giới”. Trump nói rằng ông Putin đã thay đổi rất nhiều kể từ lần cuối họ làm việc với nhau.

Sau nhiều tháng căng thẳng Nga – Ukraine, vào ngày 24/2, Tổng thống Nga Putin đã tiến hành một cuộc tấn công vũ trang vô cớ vào Ukraine. Cuộc chiến đã gây ra phản ứng dữ dội ở phương Tây và các nước NATO thống nhất. Mỹ và các nước châu Âu đáp trả bằng các biện pháp trừng phạt kinh tế và ngoại giao khắc nghiệt, đồng thời viện trợ quân sự cho Ukraine để giúp Kyiv chống lại sự xâm lược của Nga.

Vào thứ Tư (16/3), Tổng thống Ukraine Zelensky phát biểu trước một phiên họp chung của Quốc hội Mỹ.

Ông Trump kiên quyết bác bỏ cáo buộc mềm mỏng với ông Putin

Sau khi chiến tranh bắt đầu, Tổng thống Biden gọi ông Putin là “bạo chúa”. Quan điểm tương tự cũng thấy ở một số quan chức hàng đầu thời ông Trump tại Nhà Trắng như cựu Phó Tổng thống Mike Pence và cựu cố vấn an ninh quốc gia Robert C.O’Brien… Họ đã tố cáo Tổng thống Nga và tuyên bố sẽ không ủng hộ những người ủng hộ ông Putin trong Đảng Cộng hòa. Những bình luận của họ diễn ra sau khi ông Trump từ chối chỉ trích trực tiếp ông Putin.

Như thói quen vẫn thấy thời ông Trump còn là tổng thống, thay vì chỉ trích ông Putin, ông Trump có xu hướng ca ngợi kỹ năng của bản thân với tư cách là một nhà chiến lược địa chính trị và nhà đàm phán. Do đó, ông bị chỉ trích vì không có động thái tương ứng đối với ông Putin, đặc biệt là khi Đảng Dân chủ tỏ ra rất tức giận với hành vi của Putin. Có lẽ cũng vì vậy mà cựu tổng thống đã phải hứng chịu những lời chỉ trích ngầm từ phe Cộng hòa gồm cả những người ủng hộ.

Trong cuộc phỏng vấn, ông Trump thẳng thừng bác bỏ cáo buộc ông có quan điểm mềm mỏng đối với ông Putin, và dường như đã phản ứng lại lời buộc tội đến mức gần như ông bị xúc phạm.

“Tôi rất, rất cứng rắn với Putin”, Trump nói. “Tôi chỉ trích lời cáo buộc đó”.

Trump nhắc lại tuyên bố rằng nếu ông là tổng thống Mỹ thì Nga sẽ không bao giờ xâm lược Ukraine, bởi vì ông Putin sẽ sợ một phản ứng mạnh mẽ từ phía ông Trump, phản ứng mà Putin không thể chịu được. Ông tiếp tục chỉ ra cách để hòa hợp với Putin: “Đồng thời, tôi rất hòa hợp với ông ấy” và “Tôi rất hòa thuận với hầu hết (các nhà lãnh đạo thế giới)”

Chính sách quốc phòng chặt chẽ của ông Trump

Tình hình chiến tranh xâm lược Ukraine của Nga khiến nhiều chuyên gia địa chính trị, chức sắc và thậm chí nhiều đảng viên Đảng Cộng hòa không hài lòng với nhận xét của ông Trump về ông Putin, dù đã đánh giá cao chính sách đối với nước Nga của chính quyền Trump.

Trump đã thay đổi chính sách của người tiền nhiệm Barack Obama, lên án chính sách của ông Obama viện trợ quân sự nguy hiểm cho Ukraine để giúp Kyiv tăng cường khả năng phòng thủ trước Nga.

Trong cuộc phỏng vấn tối thứ Ba (15/3), ông Trump nhấn mạnh sự phản đối của ông đối với việc xây dựng đường ống dẫn khí Nord Stream 2 từ Nga đến Đức vì biết ông Putin có thể sử dụng nó để trợ giúp cho cỗ máy chiến tranh. Tuy nhiên, ông Biden đã đảo ngược chiến lược đó của ông Trump và chấp thuận đường ống này. Đây cũng là một ưu tiên lớn của Đức, mặc dù Berlin đã trì hoãn vô thời hạn dự án Nord Stream 2 kể từ cuộc xâm lược của ông Putin.

Ông Trump cũng nhấn mạnh nỗ lực thuyết phục các nước NATO tăng ngân sách quốc phòng. Cựu tổng thống thừa nhận rằng cách tiếp cận của ông thậm chí còn đe dọa coi thường cam kết trong Điều 5 của hiệp ước NATO: Tấn công vào một nước là tấn công vào tất cả. Trump tiết lộ nếu ông không làm vậy, các nước sẽ không bao giờ chi 2% tổng sản phẩm quốc nội của họ cho quốc phòng như NATO yêu cầu.

Đồng thời, cựu tổng thống lưu ý rằng vào thời điểm đó chính quyền của ông đang nỗ lực hiện đại hóa chương trình vũ khí hạt nhân của Mỹ.

Ông Trump đã ‘cứng rắn’ với ông Putin như thế nào?

Bằng cách trích dẫn nhiều nỗ lực để bảo vệ quan điểm chống lại Nga, ông Trump lập luận rằng những chương trình nghị sự đó trái ngược với những gì ông Putin muốn, chứng tỏ rằng ông không phải “kẻ hèn nhát đối với Putin”.

“Bạn nghĩ xem, ai cứng rắn với Nga hơn tôi?”, ông Trump hỏi.

“Tôi đã nhận hàng tỷ đô la từ NATO, [ám chỉ ngân sách vũ khí tăng lên của các quốc gia thành viên]. Bây giờ tất cả tiền đều dành để chống lại Nga, đó là lý do tại sao tôi đã làm điều đó.”

“Tôi đã đóng đường ống (từ Nga). Các vị biết đấy, đường ống đã bị đóng, nhưng ông Biden đã mở nó.”

“Ngoài ra, tôi đã áp đặt các lệnh trừng phạt lớn nhất từ ​​trước đến nay đối với Nga”, ông Trump nói.

“Từ góc độ đường ống, tôi luôn cho thấy mình rất nghiêm khắc với ông Putin; từ góc độ hàng tỷ đô la của NATO, (tôi) chủ yếu quan tâm về việc bảo vệ châu Âu trước Nga.”

“Không ai khác đã làm điều đó”, ông Trump nhấn mạnh.