Đài Loan đang sắp xếp để cựu Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đến thăm hòn đảo này vào cuối năm nay – một động thái có thể khiến Bắc Kinh tức giận.

Embed from Getty Images

Ông Pompeo, người luôn ủng hộ mạnh mẽ hòn đảo trong thời gian làm Ngoại trưởng Mỹ dưới thời chính quyền Trump, đã bày tỏ sự quan tâm đến việc tới thăm Đài Loan ngay sau khi ông từ chức vào tháng Giêng.

Hôm thứ Hai (12/4), Thứ trưởng Ngoại giao Tien Chung-kwang cho biết “chúng tôi đang nỗ lực làm việc về vấn đề này”.

Khi được hỏi thêm về việc liệu ông Pompeo có thể đến thăm Đài Loan trong năm nay hay không, ông Tien trả lời: “Có.”

Thông báo này được đưa ra vào thời điểm căng thẳng tiếp tục leo thang giữa Đài Loan và Đại lục. Trung Quốc đã tăng cường uy hiếp quân sự đối với hòn đảo bằng cách tổ chức các cuộc tập trận gần khu vực eo biển và đưa máy bay chiến đấu vào vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) của Đài Loan.

Trong tháng 4 này, các cuộc xâm nhập trên không đã diễn ra hàng ngày. Tờ Liberty Times ước tính các vụ xâm nhập của Trung Quốc đã xảy ra ít nhất 86 ngày trong năm nay. Hôm thứ Hai, Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết Đại lục đã đưa con số kỷ lục 25 máy bay chiến đấu vào khu vực phòng thủ của hòn đảo.

Trong cuộc phỏng vấn với Cơ quan Thông tấn Trung ương bán chính thức của Đài Loan vào tháng trước, ông Pompeo cho biết ông rất mong được đến thăm hòn đảo. “Thật tuyệt vời nếu một ngày nào đó có cơ hội đến đó du lịch. Tôi thực sự sẽ tận hưởng điều đó. Đó sẽ là một điều giá trị thực sự,” ông nói.

Để biểu thị sự ủng hộ đối với Đài Loan, hôm thứ Hai, ông Pompeo đã tweet một bức ảnh chụp ông ngồi trước bàn cờ và cắn một miếng dứa khô do đặc phái viên của Đài Loan tại Washington Hsiao Bi-khim biếu tặng. 

“Là một người ủng hộ tự do, [tôi đang] thưởng thức vài miếng dứa sấy khô của Đài Loan. Chiếu tướng,” ông đã tweet.

Đáp lại, bà Hsiao đã tweet: “Rất vui khi ông @mikepompeo thích món dứa sấy Đài Loan.”

Bắc Kinh đã đình chỉ nhập khẩu dứa của Đài Loan vào đầu tháng 3 với lý do có vấn đề về sâu bệnh, nhưng động thái này được Đài Loan coi là một động thái mới nhằm gia tăng áp lực lên Đài Bắc và buộc Tổng thống Thái Anh Văn chấp nhận “nguyên tắc một Trung Quốc”.

Ông Pompeo nhận được sự yêu mến từ công chúng Đài Loan thời còn đương chức khi công khai ủng hộ hòn đảo và thường lên án Bắc Kinh chèn ép hòn đảo. Ông đã dỡ bỏ các hạn chế hành chính tồn tại trong hàng thập kỷ của Mỹ đối với Đài Loan, khuyến khích hai nước tăng cường giao lưu trao đổi. 

“Chúng tôi bắt đầu nhìn vào chúng [các quy tắc] và nhận ra rằng điều đó thật điên rồ. Chúng tôi đã đưa ra bộ quy tắc hoàn toàn không có ý nghĩa gì,” ông nói với Central News Agency. “Chúng tôi cần có nhiều cuộc trò chuyện hơn, chứ không phải ít hơn. Cần có những cuộc trò chuyện cởi mở hơn, chứ không phải những cuộc trò chuyện bí mật nữa”.

Các cuộc gặp gỡ với các quan chức Đài Loan hiện được khuyến khích trong các tòa nhà liên bang tại Mỹ và cũng có thể diễn ra tại văn phòng đại diện của Đài Loan – những hoạt động bị nghiêm cấm trong quá khứ.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc đã phản ứng lại bằng cách mô tả ông Pompeo là “Ngoại trưởng tồi tệ nhất”.

Trung Quốc, nước luôn tuyên bố chủ quyền đối với Đài Loan và thề sẽ chiếm lại hòn đảo bằng vũ lực nếu cần thiết, đã phản đối mạnh mẽ việc Washington có các cuộc tiếp xúc chính thức và cung cấp vũ khí phòng thủ cho hòn đảo. 

Quan hệ giữa Đài Loan và Mỹ dưới thời chính quyền Trump đã ấm lên đáng kể với việc Washington từng cử các Bộ trưởng trong chính phủ, bao gồm cả Bộ trưởng Y tế Alex Azar, đến thăm Đài Loan vào năm ngoái.

Xuân Lan (theo SCMP)

Xem thêm: