Đại sứ Trung Quốc tại Pháp Lu Shaye hôm thứ Sáu (21/4) đã đặt nghi vấn trên truyền thông Pháp về chủ quyền quốc gia của Ukraine, Estonia, Latvia và Litva. Cả Pháp, Ukraine và ba nước Baltic đã chỉ trích gay gắt phát biểu của nhà ngoại giao Trung Quốc.

dai su tq tai Phap Lu Shaye
Đại sứ Trung Quốc tại Pháp Lu Shaye chụp ảnh tại Paris, Pháp vào ngày 10/9/2019. (Ảnh: MARTIN BUREAU/AFP via Getty Images)

Theo Breitbart News, Đại sứ Trung Quốc tại Pháp Lu Shaye trong cuộc trả lời phỏng vấn kênh tin tức LCI của Pháp phát sóng hôm 21/4, khi được hỏi về lập trường của ông về việc liệu Crimea có phải là một phần của Ukraine hay không, ông nói rằng về mặt lịch sử bán đảo này là một phần của Nga và đã được lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev trao tặng cho Ukraine.

Ông Lu Shaye nói: “Điều đó phụ thuộc… vào cách mọi người nhìn nhận vấn đề này. Có vấn đề lịch sử ở đây. Crimea là của Nga từ đầu, phải không nào? Chính lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev đã trao Crimea cho Ukraine trong thời kỳ Liên bang Xô Viết”.

Khi người dẫn chương trình của kênh LCI nhấn mạnh rằng theo luật pháp quốc tế, Crimea là một phần của Ukraine, Đại sứ Trung Quốc Lu Shaye đã dẫn so sánh tới các nước cộng hòa thuộc Liên Xô, bao gồm ba nước Baltic là Estonia, Latvia và Litva đã được tách ra sau khi Liên Xô sụp đổ vào năm 1991.

Về khía cách luật pháp quốc tế, thậm chí các quốc gia cựu Liên Xô này, họ không có, không có có địa vị đó – nói thế nào nhỉ? Đó là phù hợp với luật pháp quốc tế, bởi vì không có thỏa thuận quốc tế nào trao địa vị cho họ là quốc gia độc lập”, ông Lu Shaye nói.

Các ngoại trưởng của Estonia, Latvia và Litva hôm thứ Bảy (22/4) đã phát đi các tuyên bố riêng lên án mạnh mẽ phát biểu của Đại sứ Trung Quốc tại Pháp Lu Shaye, gọi đó là không thể chấp nhận được.

Ngoại trưởng Litva Gabrielius Landsbergis viết trên Twitter: “Nếu bất kỳ ai vẫn đang tự hỏi tại sao các quốc gia Baltic không tin tưởng Trung Quốc có thể làm ‘trung gian hòa bình tại Ukraine’, thì hãy xem lập luận của đại sứ Trung Quốc, ông ta cho rằng Crimea là của Nga và biên giới của các nước chúng tôi không có cơ sở pháp lý”.

Ngoại trưởng Estonia Margus Tsahkna cho biết phát ngôn của đại sứ Trung Quốc là “sai và diễn giải lệch lạc lịch sử”.

Ngoại trưởng Latvia Edgar Rinkevics nói những tuyên bố của ông Lu Shaye là “hoàn toàn không thể chấp nhận”.

Ba quốc gia Baltic cho biết họ sẽ triệu tập đại sứ hoặc đại diện của Trung Quốc ở mỗi nước để yêu cầu giải thích về phát ngôn của ông Lu Shaye.

Estonia, Latvia và Litva giành độc lập từ năm 1991 sau khi Liên Xô sụp đổ. Cả ba quốc gia Baltic này hiện là thành viên của Liên minh châu Âu (EU) và Khối Hiệp ước Quân sự Bắc Địa Tây Dương (NATO).

Ông Mykhailo Podolyak, trợ lý của Tổng thống Ukraine Zelensky, đã viết trên Twitter: “Thật lạ lùng khi nghe thấy một phiên bản lố bịch về ‘lịch sử của Crimea’ từ một đại diện của một quốc gia vốn cực kỳ cẩn thận về lịch sử hàng nghìn năm của mình”.

Nếu quý vị muốn là một nhân tố chính trị chính, thì đừng nhại lại tuyên truyền của những kẻ ngoài cuộc Nga”, ông Mykhailo Podolyak nhấn mạnh.

Pháp hôm Chủ Nhật (23/4) đã phát đi tuyên bố bày tỏ “đoàn kết hoàn toàn” với tất cả các quốc gia đồng minh bị ảnh hưởng. Paris khẳng định các nước đó đã giành được độc lập “sau nhiều thập kỷ bị áp bức”.

Một phát ngôn viên của bộ ngoại giao Pháp cho biết: “Riêng về Ukraine, quốc gia này năm 1991 đã được tất cả cộng đồng quốc tế gồm cả Trung Quốc công nhận chủ quyền biên giới bao gồm cả Crimea”.

Phát ngôn viên bộ ngoại giao Pháp nói thêm rằng Trung Quốc sẽ phải làm rõ liệu những bình luận của Đại sứ Lu Shaye có phản ánh lập trường của nhà nước Trung Quốc hay không.

Lãnh đạo đối ngoại của EU Josep Borrell hôm 23/4 đã lên án “những phát biểu không thể chấp nhận được” của đại sứ Trung Quốc về chủ quyền của các quốc gia cựu Liên Xô.

Ông Josep Borrell viết trên Twitter: “EU chỉ có thể nghĩ rằng những tuyên bố này không đại diện cho chính sách chính thức của Trung Quốc”.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhiều lần tuyên bố rằng ông không công nhận chủ quyền của Ukraine. Điện Kremlin cũng đã từng nói rõ rằng họ nhìn nhận sự độc lập của các quốc gia Baltic và vai trò của các nước này trong NATO và EU là mối đe dọa đối với an ninh của Nga.

Reuterscho biết họ đã liên lạc với bộ ngoại giao Trung Quốc để yêu cầu bình luận về phát ngôn mới nhất của Đại sứ Lu Shaye, nhưng chưa được phản hồi.

Hải Đăng