Mới đây, công ty truyền thông xã hội Twitter của Hoa Kỳ bất ngờ có sự thay đổi. Người giàu nhất thế giới, kiêm doanh nhân nổi tiếng Elon Musk đang mua lại Twitter với giá 44 tỷ USD. Liệu Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) có thể can thiệp và gia tăng sức ảnh hưởng của mình thông qua khoản đầu tư của ông Musk vào Trung Quốc hay không?

Elon Musk 12271217906
Ảnh: Tesla Owners Club Belgium/Wikimedia (Creative Commons Attribution 2.0 Generic)

Trước đây ông Elon Musk đã cam kết rằng dù thương vụ mua lại này có thành công hay không, ông ấy cũng sẽ dốc sức giải quyết vấn đề tự do ngôn luận trên nền tảng Twitter và ở Hoa Kỳ.

Việc khôi phục tài khoản nào trong số các tài khoản bị cấm là chủ đề được người dùng Twitter suy đoán nhiều nhất. Người phụ trách chuyên mục Hoa Kỳ, ông Benny Johnson, đã hỏi trên Twitter: “Một khi Musk nắm quyền kiểm soát Twitter, bạn muốn khôi phục tài khoản bị cấm nào nhất?” Câu trả lời nhiều người dùng Twitter nhất là hy vọng sẽ đưa cựu Tổng thống Trump trở lại nền tảng Twitter.

Thương vụ mua lại này khiến những người thuộc phe bảo thủ Hoa Kỳ và những người dốc lòng khôi phục truyền thống cảm thấy được an ủi. Họ tin rằng thương vụ này có tiềm năng biến Twitter trở thành một nền tảng truyền thông công bằng và chính nghĩa, một nơi tự do ngôn luận mà ông Musk đã gọi là “quảng trường thành phố” của người dân Hoa Kỳ, tức là một kênh xã hội mà những người dân bình thường có thể tự do bày tỏ tiếng nói của mình và trao đổi thông tin.

Nhưng việc mua lại và tư nhân hóa Twitter đã khiến các lực lượng phe cánh tả, cấp tiến và phe “tiến bộ” đứng ngồi không yên. Sau khi đề nghị mua lại được đưa ra, họ đã khởi động toàn bộ bộ máy truyền thông chỉ trích việc ông Musk tiếp quản Twitter.

Trong quá trình mua lại, những “cảnh báo” giật gân thường xuất hiện. Thậm chí họ còn cố gắng yêu cầu các cơ quan Chính phủ Liên bang Hoa Kỳ, Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC), Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) và Bộ Tư pháp Hoa Kỳ (DOJ) chặn thương vụ này!

Lý do phe cánh tả yêu cầu FCC vào cuộc là gì? Viện Thị trường Mở (OMI) đã tìm cách viện dẫn Đạo luật Telegraph năm 1869, tuyên bố rằng thương vụ này gây ra “mối đe dọa trực tiếp đối với nền dân chủ và tự do ngôn luận ở Hoa Kỳ”. Họ cho rằng FCC, FTC và DOJ được pháp luật trao quyền ngăn chặn việc hoàn thành giao dịch này.

Điều này thực sự thái quá, đổi trắng thay đen. Việc giới nhà giàu và các đại gia tộc ở Hoa Kỳ mua các công ty truyền thông là chuyện quá đỗi bình thường. Những kênh truyền thông nổi tiếng của Hoa Kỳ, từ báo chí đến truyền hình, đều được mua đi bán lại nhiều lần suốt 100 năm qua.

Chưa kể, trong những năm gần đây, Chủ tịch Amazon, ông Jeff Bezos đã mua lại Washington Post; doanh nhân Trung Quốc, ông Hoàng Hinh Tường (Patrick Soon-Shiong) mua lại Los Angeles Times; lãnh đạo Giáo hội Thống nhất Hàn Quốc, ông Sun Myung Moon, mua Washington Times; và CEO Marc Benioff của Salesforce mua lại tạp chí Time. Nhưng chưa bao giờ xuất hiện những phản ứng dữ dội, và mang tiêu chuẩn kép như vậy từ phe cánh tả.

May mắn thay, các quan chức FCC vẫn giữ được sự tỉnh táo của mình. Chủ tịch FCC, ông Brendan Carr, đã nói rõ điều đó trong một tuyên bố ngày 27/4 rằng: “FCC không có tư cách và quyền hạn ngăn chặn đề nghị mua lại Twitter của ông Musk. Bất kỳ ý tưởng nào nhận định rằng chúng tôi có thể làm vậy đều rất vô lý.” “Tại đây FCC nói rõ rằng sẽ không tranh biện với những lập luận phù phiếm như vậy nữa.”

Ông Brendan Carr vốn là một cựu luật sư, sau này trở thành cố vấn pháp lý của FCC. Năm 2017, ông được Tổng thống Trump đề cử làm chủ tịch FCC, và được Thượng viện Hoa Kỳ xác nhận vào tháng 8/2017.

Các kênh truyền thông thiên vị và các lực lượng cánh tả ở Hoa Kỳ đã phớt lờ thực tế rằng các nhà điều hành Twitter trước kia đã tùy tiện chặn những tiếng nói từ phe bảo thủ, chặn tài khoản của Tổng thống Trump và ngang nhiên thiên vị cuộc bầu cử Tổng thống năm 2020.

Trong khi ông Musk chỉ đang cố gắng khôi phục Twitter như một kênh tự do ngôn luận, thì họ la hét bất bình, nêu bật những chia rẽ ý thức hệ trong xã hội Mỹ hiện nay.

Những lo lắng của phe cánh tả là hoàn toàn không cần thiết. Nhưng khi Twitter đang đổi chủ, liệu Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) có thể can thiệp và gia tăng sức ảnh hưởng của mình thông qua khoản đầu tư của ông Musk vào Trung Quốc hay không? Điều này đã thu hút sự chú ý rộng rãi. Đối thủ của ông Musk trong ngành hàng không vũ trụ, chủ tịch Amazon Jeff Bezos, người giàu thứ 2 thế giới, cũng công khai đặt câu hỏi về vấn đề này.

Nhà sáng lập Amazon Jeff Bezos, thường đối đầu với Musk, và lần này cũng không ngoại lệ. Bezos đặt câu hỏi rằng công ty Tesla của ông Musk đang phụ thuộc vào Trung Quốc về thị trường và sản xuất, liệu có thể dẫn đến việc trong tương lai Twitter sẽ phải đối mặt với áp lực từ ĐCSTQ hay không.

Ông Bezos đã trả lời câu hỏi của phóng viên New York Times trên Twitter. Phóng viên này cho biết Tesla phụ thuộc vào thị trường khổng lồ của Trung Quốc và pin lithium, “câu hỏi thú vị là, liệu Chính phủ Trung Quốc hiện tại có kiểm soát được ‘Quảng trường công dân’ này không?” Những tranh cãi giữa 2 vị tỷ phú này cũng thu hút phản ứng chớp nhoáng từ Bộ Ngoại giao ĐCSTQ.

Ông Bezos dùng từ “Quảng trường công dân” vì muốn châm chọc một dòng tweet sau khi Musk mua lại Twitter. Ông Musk tin rằng tự do ngôn luận là nền tảng của hoạt động dân chủ và Twitter là “quảng trường công dân” kỹ thuật số, những vấn đề trọng yếu liên quan đến tương lai của nhân loại có thể được thảo luận ở đây.

Liệu việc Twitter đổi chủ có tạo cơ hội cho ĐCSTQ không? Liệu Quảng trường Công dân Kỹ thuật số của Musk có bị ĐCSTQ thao túng? Liệu ĐCSTQ có hưởng lợi từ những thay đổi của Twitter hay không thực sự là điều mà mọi người phải đối mặt.

Mặc dù người phát ngôn của Chính phủ ĐCSTQ đã tuyên bố rằng đảng này sẽ không tham gia hoặc can thiệp, nhưng mọi người trên thế giới sẽ không tin những lời này. Liệu ĐCSTQ có mong muốn và có năng lực để gia tăng sức ảnh hưởng của mình hay không? Đây mới là vấn đề quan trọng nhất.

Ông Bezos cảm thấy Tesla “có thể rơi vào một tình huống phức tạp ở Trung Quốc”, cũng nói thêm rằng ông Musk luôn rất giỏi đối phó với sự phức tạp, “nhưng chúng ta sẽ thấy rằng Musk rất giỏi trong việc kiểm soát sự phức tạp đó.”

Thật vậy, khi đầu tư vào Thượng Hải, Trung Quốc, ông Musk dường như đã lường trước được khả năng can thiệp chính trị và sự phức tạp của Chính phủ ĐCSTQ. Ông đã sử dụng thành công mối lo ngại rủi ro chính trị thương mại, khiến các nhà chức trách Trung Quốc không thể lợi dụng nó.

Bộ Ngoại giao ĐCSTQ cho biết Trung Quốc sẽ không thông qua ‘gã khổng lồ’ ô tô điện Tesla của Mỹ, gây ảnh hưởng lên nền tảng xã hội Twitter. Về điểm này, ĐCSTQ không phải là không làm, mà là không làm được.

Trong kinh doanh quốc tế, tránh rủi ro chính trị và rủi ro pháp lý là điều mà một doanh nhân giỏi phải cân nhắc và lập kế hoạch trước khi đầu tư ra nước ngoài. Vì khi các công ty đa quốc gia bước vào một quốc gia có rủi ro cao, họ có thể mất hoàn toàn vốn đầu tư, công nghệ và thị trường, cũng như phải rút đi vội vàng và mất toàn bộ vốn đầu tư do tình hình chính trị của nước này thay đổi.

Một cách tránh rủi ro rất hữu hiệu quả là “vay tại chỗ”. Hàm ý của chiến lược này là nếu có đủ uy tín và tín dụng, công ty có thể vay tại quốc gia nơi họ đầu tư, và sử dụng các khoản vốn vay này để xây dựng và vận hành doanh nghiệp, thay vì mang vốn tự có từ nước mình đến.

Bằng cách này, rủi ro chính trị mà công ty phải đối mặt có thể được giảm thiểu. Vì cuối cùng nếu chính quyền địa phương tịch thu công ty của bạn, người phải gánh chịu rủi ro cuối cùng là ngân hàng nước sở tại, thậm chí là ngân hàng của chính phủ đó. Điều này thường đủ để ngăn chặn bất kỳ hành vi sai trái nào của chính phủ nước sở tại.

Công ty Tesla của ông Musk ở Thượng Hải là 1 trong 4 nhà máy sản xuất ô tô điện khổng lồ của Tesla hiện có trên khắp thế giới. Thiên tài của Musk là ông đã nắm bắt được mong muốn của chính quyền ĐCSTQ trong việc thu hút đầu tư nước ngoài và công ty nước ngoài đến đây xây dựng nhà máy; cũng như mâu thuẫn “bằng mặt mà không bằng lòng” giữa chính quyền ĐCSTQ và Chính phủ Hoa Kỳ. Đồng thời ông cũng lợi dụng giá trị thương hiệu quốc tế và lợi thế công nghệ của Tesla, khiến Trung Quốc phải nhượng bộ nhiều một cách thành công.

Đất cho nhà máy Tesla ở Thượng Hải được chính quyền Thượng Hải đặc biệt cung cấp và ưu đãi miễn thuế. Các khoản tiền mà Tesla cần cũng là khoản vay ưu đãi do các ngân hàng Trung Quốc cung cấp. Ông Musk không phải mang vốn tự đầu tư, mà đã có thể xây dựng nhà máy ở Trung Quốc.

Liệu các lợi thế công nghệ của Tesla có bị ĐCSTQ đánh cắp? ĐCSTQ rõ ràng đang nhắm mục tiêu đến công nghệ tiên tiến của Tesla. Nhưng ông Musk dường như không quan tâm lắm đến việc mất công nghệ, thậm chí ông còn ủng hộ việc công khai, từ bỏ nhiều bằng sáng chế liên quan đến xe điện của công ty.

Lý do khiến Musk tự tin như vậy là vì ông tin rằng bản thân Tesla liên tục nghiên cứu và phát triển, liên tục dẫn đầu về công nghệ và liên tục đổi mới sẽ khiến các đối thủ bị bỏ lại phía sau rất xa. Musk cũng không ngại sử dụng các nhà cung cấp địa phương của Trung Quốc và đang xây dựng hệ thống chuỗi cung ứng của riêng mình, để sản xuất xe điện bán tại Trung Quốc.

Bằng cách này, liệu ĐCSTQ có khả năng sử dụng Tesla Thượng Hải như một công cụ uy hiếp, nhằm gây áp lực lên Musk không? Hoàn toàn không!

Điều gì sẽ xảy ra nếu ĐCSTQ không ép được Musk? Nếu ĐCSTQ buộc Tesla phải rút khỏi Trung Quốc, điều này sẽ gửi một tín hiệu rõ ràng đến thế giới và thúc đẩy các ngành công nghiệp chuỗi cung ứng còn lại rút khỏi Trung Quốc nhanh chóng hơn. Trên thực tế, ĐCSTQ cần Musk, chứ không phải Musk cần ĐCSTQ.

Hơn nữa, ông Musk còn có trong tay “Dự án Starlink”, đây là vũ khí có thể phá vỡ phong tỏa mạng của ĐCSTQ! ĐCSTQ rất lo sợ về viễn cảnh Starlink hoạt động ở Trung Quốc, và chưa có biện pháp đối phó nào.

Những người chính nghĩa cảm thấy nhẹ nhõm vì Twitter đang đổi chủ. Mọi người sẽ cảm thấy an tâm vì ĐCSTQ không dám và không thể lợi dụng sự thay đổi của Twitter. “Tôi hy vọng ngay cả những người chỉ trích tôi thậm tệ nhất vẫn ở trên Twitter, vì đây chính là hàm nghĩa của tự do ngôn luận”, ông Musk nói.

Chúng ta hãy chờ xem. Mọi người hy vọng rằng những người tốt bụng và chính trực có thể vẫn giữ được sự chân thành và tử tế, nhưng cũng cần ngăn chặn nhiều người sẽ xấu đi và bắt đầu sa đọa dưới sự cám dỗ và mê hoặc của ĐCSTQ.

Bởi suy cho cùng con người vẫn chỉ là con người, không phải Phật, Đạo, Thần, và hầu hết mọi người đều không thể trở thành bậc thánh nhân. Chừng nào con người còn truy cầu lợi ích, họ còn có thể bị mê hoặc bởi những lợi ích lớn hơn, đây cũng là số mệnh và sự hạn cuộc của nhân loại.

Vì vậy, tất cả chúng ta hãy tiếp tục tweet và retweet, lan truyền sự thật và thúc giục Musk bước tiếp.

Tiến sĩ Tạ Điền, Epoch Times

(Tiến sĩ Tạ Điền là giảng sư về Thị trường học tại Trường Kinh doanh Aiken của Đại học Nam Carolina. Bài viết chỉ thể hiện quan điểm của cá nhân tác giả.)