Sáng sớm, nhiệt độ tại Anchorage – thành phố lớn nhất tiểu bang Alaska đã xuống đến -18 độ C (gần 0 độ F). Cuộc hội đàm cấp cao kéo dài 2 ngày giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc vừa kết thúc tại vùng đất lạnh lẽo này. Ngược lại, thanh âm cao độ từ các nhà ngoại giao “Chiến binh sói” của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) vẫn chưa hạ nhiệt, và phản ứng yếu ớt từ phía Hoa Kỳ thực sự đáng lo ngại.

Tổng kết lại, có thể thấy rằng trong cuộc đàm phán, phía Hoa Kỳ đã rơi vào 4 cái bẫy do ĐCSTQ giăng ra một cách tài tình:

Embed from Getty Images

(Ông Dương Khiết Trì/Ảnh: Getty Images)

Đầu tiên, việc tổ chức các cuộc hội đàm cấp cao giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc tự bản thân nó đã là một cái bẫy của ĐCSTQ. 

Sau lễ nhậm chức của ông Biden vào ngày 20/1, Ngoại trưởng Anthony Blinken của Hoa Kỳ đã nói chuyện với ông Dương Khiết Trì, ủy viên Bộ Chính trị ĐCSTQ; và Tổng thống Joe Biden cũng đã có cuộc trao đổi với lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình. Nhìn nhận từ những tuyên bố công khai của họ, mỗi bên đều sử dụng một giọng điệu khác nhau. Trên thực tế, với tình trạng quan hệ Mỹ – Trung hiện tại, ĐCSTQ phải là bên nài nỉ Hoa Kỳ cho ngừng các lệnh chia tách và trừng phạt. Nếu không có sự đề xuất (hoặc nhượng bộ) đáng kể từ phía chế độ cộng sản, Hoa Kỳ hoàn toàn không cần phải tổ chức một cuộc hội đàm nào cả. Thế nhưng trước khi có bất kỳ chính sách rõ ràng nào đối với ĐCSTQ, chính quyền Mỹ thực sự đã đi “mời” ĐCSTQ đến đàm phán, và rơi vào cái “bẫy đối thoại” do ĐCSTQ dựng lên.

Trong một buổi họp báo sau đó, nhà ngoại giao cấp cao của Trung Quốc, ông Dương Khiết Trì nhận định rằng các cuộc đối thoại Mỹ – Trung rất thẳng thắn, mang tính xây dựng và có nhiều lợi ích… Nhưng, ông này cho biết thêm: “Tất nhiên, vẫn có sự khác biệt giữa hai bên.”

Ông Dương nói: “Chúng tôi đến buổi hội nghị với mong muốn rằng hai bên có thể tăng cường giao tiếp và đối thoại trên các mặt trận khác nhau. Hai bên nên tuân thủ chính sách ‘không xung đột’ để định hướng con đường của chúng ta theo một quỹ đạo lành mạnh và ổn định tiến về phía trước.”

Thứ hai, ông Dương Khiết Trì đã phá vỡ nghi thức ngoại giao khi phát biểu trong 16 phút, dài gấp 8 lần so với bình thường, và bài phát biểu của ông Dương rõ ràng đã được lên kịch bản.

Đặc biệt, trong bài phát biểu của mình, ông Dương nói: “Tôi không nghĩ rằng phần lớn các quốc gia trên thế giới sẽ công nhận những giá trị phổ quát do Hoa Kỳ ủng hộ hoặc rằng quan điểm của Hoa Kỳ có thể đại diện cho dư luận quốc tế.” Điều này là dấu hiệu rõ ràng cho thấy trong tương lai, ĐCSTQ sẽ không còn chấp nhận các quy tắc do Hoa Kỳ đặt ra nữa.

Đây là một lời khiêu khích rất nghiêm trọng. Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Marsha Blackburn, trong một email đã trả lời The Epoch Times rằng: “Cũng giống như phái đoàn Trung Quốc từ chối tuân thủ các quy ước đã được thống nhất của cuộc họp, Bắc Kinh cũng sẽ từ chối tuân thủ trật tự quốc tế vốn dựa trên các nguyên tắc.”

Ngạc nhiên là, phía Hoa Kỳ vẫn “ngoan ngoãn” ngồi đó và lắng nghe đến cuối. Nhà bình luận bảo thủ người Mỹ, ông Jack Posobiec đã tweet: “Động thái rõ ràng là [đáng lý ra] Blinken và Sullivan phải đứng lên ủng hộ Hoa Kỳ và “tống cổ” phái đoàn ĐCSTQ sau khi bị xúc phạm. Nhưng không phải vậy. Họ vẫn sẽ quay lại vào ngày mai để [bị] mất mặt hơn nữa. Thật khó nói được làm sao mà họ còn có thể tệ hơn thế này.”

Thứ ba, ông Dương Khiết Trì mới là người vạch ra “lằn ranh đỏ” cho phía Hoa Kỳ, chứ không phải chiều ngược lại.

Theo một báo cáo từ trang Nikkei Asia, ông Dương nhận định: đầu tiên là “Hoa Kỳ không đủ tư cách để nói rằng họ muốn đàm phán với Trung Quốc từ vị thế ‘cửa trên’”.

Theo một thông cáo báo chí đăng ngày 19/3 trên trang web của đại sứ quán ĐCSTQ tại Hoa Kỳ, ông Dương nói thêm rằng: “Sự lãnh đạo của ĐCSTQ và hệ thống chính trị của Trung Quốc được người dân Trung Quốc hết lòng ủng hộ, và bất kỳ nỗ lực nào nhằm thay đổi hệ thống xã hội của Trung Quốc đều là vô nghĩa.”

Một điểm khác mà ông Dương nhắc đến trong bài phát biểu dài của mình là về hàng loạt các vấn đề an ninh và nhân quyền mà Hoa Kỳ đã đưa ra với phía Trung Quốc, bao gồm cuộc đàn áp của ĐCSTQ đối với người Duy Ngô Nhĩ, các vụ trấn áp tại Hồng Kông, cưỡng bức kinh tế đối với các nước đồng minh, những cuộc tấn công mạng nhắm vào Hoa Kỳ, và các hành động xâm lược Đài Loan. Ông Dương tuyên bố tất cả những điều này là công việc nội bộ của Trung Quốc và chế độ cộng sản “kiên quyết phản đối sự can thiệp của Hoa Kỳ”. Theo ông Dương: “Những gì Hoa Kỳ nên làm là … hãy bận tâm đến những sự vụ của chính mình … thay vì đưa ra những nhận xét thiếu trách nhiệm về nhân quyền và dân chủ của Trung Quốc.”

Nếu có thể tóm gọn ý tứ của ông Dương Khiết Trì trong một câu, thì đó là những gì ông này nói trong bài phát biểu mở đầu của mình: “Không có cách nào bóp nghẹt được Trung Quốc.” Điều này ngụ ý rằng ĐCSTQ không sợ đối đầu với Hoa Kỳ và sẵn sàng lợi dụng cuộc đối đầu như một phương tiện để ngăn chặn việc Hoa Kỳ có thể rút lui mà không cần chiến đấu.

Cái bẫy thứ tư nằm trong ý định tìm kiếm sự hợp tác với ĐCSTQ từ phía Hoa Kỳ, ngay cả khi phải đối mặt với cuộc chạm trán gay gắt như vậy.

Sau cuộc hội đàm, Ngoại trưởng Blinken đã phát biểu trong một buổi họp báo về những lĩnh vực rất cụ thể mà Hoa Kỳ và Trung Quốc có thể hợp tác.

Ông nói: Nhưng chúng tôi cũng có thể có một cuộc đàm phán rất thẳng thắn trong nhiều giờ tại một chương trình nghị sự mở rộng. Về Iran, Triều Tiên, Afghanistan, về khí hậu, và những vấn đề lợi ích giao thoa giữa chúng tôi.”

Hơn nữa, các quan chức chính quyền Biden cũng cho biết họ sẵn sàng nới lỏng một số hạn chế về thị thực áp dụng đối với công dân Trung Quốc dưới thời chính quyền Trump. Bằng cách đó, phía Hoa Kỳ đã hoán đổi vị trí “cửa trên” với ĐCSTQ và sẵn sàng từ bỏ lợi thế của mình.

Nói tóm lại, ĐCSTQ xảo quyệt và xấu xa hơn hầu hết những gì mà mọi người có thể tưởng tượng được. Vòng đàm phán này là cách mà từ đó ĐCSTQ có thể thăm dò đường đi nước bước và giờ đây nó đã có một bức tranh rõ ràng về ý định của Hoa Kỳ. ĐCSTQ dự kiến ​​sẽ thực hiện những chiến thuật cứng rắn hơn và mạnh mẽ hơn, từng bước nhằm vào Đài Loan, sau khi đã xong việc ở Hồng Kông.

Tất nhiên, nước Mỹ vẫn còn những người sáng suốt, chẳng hạn như cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo. Ông dường như là người đầu tiên nhìn nhận lại cuộc gặp giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ở Alaska, trên Twitter, ông viết: Sức mạnh có thể ngăn chặn kẻ xấu, yếu đuối chỉ có thể dẫn đến chiến tranh.”

Phía Hoa Kỳ đã có một thế trận tốt, nhưng họ không thể sắp đặt nó một cách hiệu quả. Vấn đề là gì? Các nhà hoạch định chính sách của Hoa Kỳ trước tiên phải nhận ra bản chất xấu xa của chế độ cộng sản Trung Quốc. Họ cần hiểu rõ bản thân và đối thủ của mình thì mới giành được chiến thắng.

Tác giả và chuyên gia về Trung Quốc, ông Gordon Chang đã đăng trên Twitter: “Dương Khiết Trì, trong bài phát biểu mở màn tại Alaska, đã nói, ‘không có cách nào bóp nghẹt được Trung Quốc.’ Chà, thực sự là có cách, và Bắc Kinh, với hành vi ngày càng nguy hiểm của mình, sẽ khiến thế giới không còn lựa chọn nào khác ngoài việc làm như vậy.”

Hy vọng rằng tiếng nói của ông Gordon Chang sẽ được các cấp hoạch định chính sách của Hoa Kỳ lắng nghe.

Vy An dịch (Theo The Epoch Times)

Xem thêm: