Các quan chức Ukraine, gồm cả Tổng thống Volodymyr Zelensky cùng vợ, đều lên tiếng yêu cầu xe tăng Leopard. Các đồng minh như Hoa Kỳ, Anh quốc, Ba Lan, Phần Lan, v.v. đều hối thúc Berlin đồng ý đưa Báo đốm Leopard vào chiến trường Ukraine. Mới đây, hãng tin Reuters liệt kê các vũ khí mặt đất mà đồng minh gửi cho Kyiv.

230121 001
Bản đồ chiến tuyến phía Đông của Ukraine (nguồn: chụp màn hình Sky News)

Chiến tranh Ukraine đã bước sang tháng thứ 11 và lâm vào giai đoạn giằng co, với đường chiến tuyến không thay đổi mấy trong nhiều tháng qua.

Tuy nhiên tuần trước và tuần này, Nga đã tuyên bố giải phóng thị trấn nhỏ Soledar và làng Klishchiivka, tạo lợi thế có thể giải phóng tiếp thị trấn Bakhmut ở chiến tuyến phía đông Ukraine. Đó là thắng lợi sau nhiều tháng của Moscow.

Kyiv kêu gọi, họ cần vũ khí tối tân “phải mạnh hơn” vũ khí của quân “khủng bố”, và vì họ đang “thực hiện sứ mệnh của NATO” cho nên các đồng minh phải có nghĩa vụ —nghĩa vụ chứ không phải viện trợ— cung cấp vũ khí và tài chính cho cuộc chiến này.

Kyiv lập luận muốn xe tăng vào thời điểm này, là kỳ vọng có thể tổ chức phản công vào mùa xuân lầy lội. Theo Reuters, Hoa Kỳ không gửi xe tăng Abrams mà Kyiv mong muốn, đồng thời kiến nghị Ukraine hãy đợi đến khi có đủ vũ khí, rồi mới tổ chức tấn công đáng kể. Hoa Kỳ tăng viện trợ, tăng các vũ khí khác, nhưng không cung cấp xe tăng.

Mặc dù chịu rất nhiều sức ép, Thủ tướng Đức Olaf Scholz vẫn từ chối cung cấp xe tăng Leopard vào chiến trường Ukraine, với lý do đồng minh phương Tây cùng tiến thối, và Đức sẽ đồng ý nếu Hoa Kỳ đồng ý trước. Tuy nhiên, trong tình hình đặc thù này, Ba Lan và Phần Lan hoặc các nước khác có thể vẫn cứ gửi xe tăng Leopard mà có trong kho của họ vào Ukraine mà không cần giấy phép tái xuất khẩu của Đức.

Biểu tình ở Đức ép chính quyền Scholz gửi xe tăng

Sky News: Tại sao chúng ta nghe nói rất nhiều về xe tăng?

Cuộc chiến ở Ukraine đang diễn ra như thế nào, tại sao nói nhiều về xe tăng?

Trong các cuộc chiến trên bộ liên quan đến các cuộc tấn công lớn của bộ binh, mà Ukraine dự kiến sẽ vào mùa Xuân, xe tăng có thể tạo ra sự khác biệt.

Nhưng tôi tưởng các chuyên gia nói rằng trong cuộc chiến này thì xe tăng đã lỗi thời?

Đó là về loại xe tăng cũ mà cả Ukraine và Nga đang sử dụng. Xe tăng T-64 hay T-90 của Liên Xô là model từ thời 1964, hay 1990 (họ đặt tên xe theo năm).

Vũ khí chống tăng do phương Tây cung cấp kết hợp với máy bay không người lái của Ukraine đã phá hủy hơn 1500 chiếc xe tăng model cũ đó của phe Nga.

Tại sao người Kyiv yêu cầu phương Tây cung cấp thêm xe tăng?

Người Ukraine có rất nhiều xe tăng, nhưng chúng cũng là xe tăng T, chủ yếu là T-64 và T-72, đã cũ và không đạt được lợi thế khi chạm trán với Nga. Giờ họ cần những chiếc xe tăng chiến đấu hiện đại được bảo vệ tốt hơn, nhanh hơn và nguy hiểm hơn, dùng cho trận chiến lớn mà họ dự định sắp tới.

Người Ukraine đang yêu cầu gì?

Xe tăng tốt nhất cho Ukraine sẽ là Leopard 2 do Đức sản xuất. Xe tăng được đánh giá dựa trên khả năng tấn công các loại mục tiêu, và khả năng phòng ngự của nó. Leopard 2 di chuyển nhanh, có khả năng nhắm mục tiêu hiện đại và được bảo vệ tốt bởi thiết giáp.

Điều quan trọng là xe tăng Leopard hoạt động tại 14 quốc gia châu Âu nên các phụ tùng thay thế luôn sẵn có.

Họ không muốn những chiếc xe tăng Challenger mà người Anh đang gửi tới sao?

Challenger là một chiếc xe tăng có khả năng cao nhưng Vương quốc Anh chỉ có thể cung cấp khoảng hơn chục chiếc. Ukraine đang đòi hỏi 300 xe tăng. Các chuyên gia cho biết nếu Anh quốc đưa 100 chiếc thì sẽ đủ để tạo ra sự khác biệt.

Hiện nay Anh quốc gửi xe Challenger chủ yếu để gây sức ép cho chính quyền Scholz.

Xe tăng Abram của Hoa Kỳ có tốt hơn không?

Abrams M1 dùng động cơ turbin tựa như động cơ phản lực. Tuy mạnh, nhưng quá tốn kém nhiên liệu. Mà thời điểm này nhiên liệu lại không rẻ. Ngoài ra vấn đề thay thế phụ tùng cũng bất tiện, thua xa xe tăng Leopard 2 của Đức.

Liệu Hoa Kỳ có gửi một vài chiếc để khuyến khích người Đức thả Báo đốm Leopards không?

Hiện nay thì không.

Hoa Kỳ lập luận rằng Hoa Kỳ đã viện trợ rất nhiều rồi. Về vụ cung cấp xe tăng thì nên là cơ hội dành cho để đồng minh châu Âu. Ngoài ra, nếu hiểu Ukraine là chiến trường ủy quyền, thì việc Hoa Kỳ gửi xe tăng vào sẽ trở thành lý do hợp lý để leo thang chiến tranh. Ngoài ra, cũng làm ảnh hưởng hình ảnh của Hoa Kỳ, vì đây là giúp Ukraine phòng thủ chứ không phải tấn công hay xâm lược Nga.

Reuters: Các đồng minh của Kiev đang gửi những phương tiện mặt đất nào?

Dưới đây là danh sách một số phương tiện mà các chính phủ đã gửi hoặc đã cam kết gửi tới Ukraine, dựa trên các nguồn tin Reuters có được và các trang web của chính phủ.

Hoa Kỳ

Xe chiến đấu Bradley: xe bọc thép bánh xích với súng 25 mm gắn trên tháp pháo có thể chở tối đa 7 binh sĩ cùng với 3 kíp lái. Hoa Kỳ cho biết vào tháng Giêng họ sẽ gửi 109.

Hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao M142 (HIMARS): bệ phóng tên lửa gắn vào xe tải có thể phóng nhiều tên lửa. Washington cam kết gửi 38.

Pháo tự hành M109A6 Paladin: xe bọc thép bánh xích trang bị pháo 155 mm. Washington cam kết gửi 18.

Xe có khả năng chống phục kích bằng mìn (MRAP): xe chở quân có bánh xe có thân hình chữ thiết kế để phân tán tác động của các vụ nổ. Washington cam kết gửi 200.

Xe chở quân bọc thép Stryker: một loại xe bọc thép bánh lốp có thể được cấu hình để xử lý mọi thứ, từ chở bộ binh đến sơ tán y tế. Washington cam kết gửi 90.

Xe bọc thép chở quân M113: một phương tiện bánh xích có thể được trang bị nhiều loại vũ khí, thường là súng máy hạng nặng. Washington cam kết gửi 300.

Xe an ninh bọc thép M1117: xe bánh lốp có vỏ chống mìn. Washington cam kết gửi 250.

Phương tiện có bánh đa năng cơ động cao (HMMWV): Được biết đến nhiều hơn với tên gọi Humvee), đây là phương tiện dẫn động bốn bánh, trọng lượng nhẹ, là một mặt hàng chủ lực của Quân đội Hoa Kỳ. Washington cam kết gửi hơn 1.300.

Ngoài ra, Hoa Kỳ đã cam kết gửi một loạt các phương tiện khác được sử dụng để kéo vũ khí, cung cấp đạn dược và đóng vai trò chỉ huy và hỗ trợ.

Gói hỗ trợ của Hoa Kỳ cho đến nay cũng bao gồm việc cung cấp 45 chiếc T-72B đã được tân trang lại, một loại xe tăng thời Liên Xô.

Đức

Pháo tự hành Panzerhaubitze 2000: xe bọc thép bánh xích với pháo 155 mm. Berlin cam kết gửi 14 trong một dự án chung với Hà Lan.

Pháo tự hành Zuzana 2: phương tiện bánh lốp với súng 155 mm. Berlin cam kết gửi 16 trong một dự án chung với Đan Mạch và Na Uy.

Pháo tự hành RCH 155: phương tiện bánh lốp với súng 155 mm. Berlin cam kết gửi 18.

Xe chiến đấu bộ binh Marder: xe bọc thép chở quân bánh xích với pháo tự động 20 mm và bệ phóng tên lửa chống tăng MILAN. Berlin cho biết vào tháng 1 rằng họ muốn gửi 40 vào cuối tháng 3.

Dingo có khả năng chống phục kích bằng mìn (MRAP): xe bộ binh bánh lốp bọc thép hạng nặng. Berlin cam kết gửi 50.

Xe chở bọc thép M113: Berlin đang gửi 54.

Ngoài ra, Đức đã cam kết gửi một loạt xe tải vận chuyển, xe bọc thép phục hồi và y tế cùng các phương tiện hỗ trợ bộ binh khác.

Anh

Xe tăng chiến đấu Challenger 2: xe tăng bánh xích với súng 120 mm. London cho biết họ sẽ gửi 14 xe tăng.

Pháo 155mm tự hành AS90: vũ khí pháo bánh xích. London cho biết ban đầu họ sẽ cung cấp một khẩu đội gồm tám khẩu súng.

Bulldog FV432 xe bọc thép chở quân: một phương tiện bánh xích có thể được cấu hình để chở bộ binh, hành động cứu thương hoặc một loạt các mục đích sử dụng khác. Anh quốc đã không chỉ định một số cụ thể.

Ngoài ra, Bộ trưởng Quốc phòng cho biết vào tháng 1 rằng gói hàng mới nhất của Anh sẽ bao gồm “hàng trăm phương tiện bọc thép và bảo vệ khác cũng sẽ được gửi bao gồm cả Bulldog.”

Pháp

AMX 10-RC: một phương tiện chiến đấu bọc thép có hình dạng tương tự xe tăng nhưng có bánh lốp chứ không phải bánh xích và thường được mô tả là pháo chống tăng. Paris cho biết vào tháng Giêng sẽ gửi một số không xác định trong hai tháng.

Pháo tự hành Caesar: phương tiện bánh lốp với súng 155 mm. Paris đã gửi 18 và cho biết năm ngoái họ có thể gửi nhiều hơn.

Ba Lan

Xe tăng chiến đấu Leopard 2: xe tăng chiến đấu do Đức chế tạo, là một trong những loại xe tăng được sử dụng rộng rãi nhất ở phương Tây. Warsaw cho biết họ đã sẵn sàng gửi 14 xe tăng và cho biết họ có thể gửi chúng ngay cả khi không có sự chấp thuận tái xuất của Berlin.

Xe tăng chiến đấu T-72: xe tăng chiến đấu thời Liên Xô vẫn đang được sử dụng bởi quân đội ở Đông Âu nằm trong vùng ảnh hưởng của Liên Xô và các quốc gia khác trên thế giới. Truyền thông Ba Lan đưa tin Warsaw đã cử hơn 200 người tới Ukraine.

Ngoài ra, Ba Lan cũng đã gửi 42 xe chiến đấu bộ binh.

Slovakia

Xe chiến đấu bộ binh bọc thép BVP-1: xe lội nước chiến đấu hạng nhẹ được trang bị pháo 73 mm. Slovakia đã gửi 30.

Thụy Điển

Hệ thống pháo binh Archer: pháo tự hành có bánh xe. Con số Stockholm cam kết gửi không rõ ràng.

Combat Vehicle 90, hay Type 90: xe chiến đấu bộ binh đường ray được trang bị pháo tự động 40 mm. Stockholm cam kết gửi 50.

Đan Mạch

Pháo tự hành Caesar: Copenhagen cam kết gửi 19.

Canada

Xe vận chuyển nhân viên bọc thép Senator APC: một phương tiện có bánh. Canada cam kết gửi 200.

Hà Lan

Bộ trưởng Quốc phòng Kajsa Ollongren hồi tháng 1 cho biết bà tin tưởng sẽ tìm ra giải pháp cung cấp xe tăng chiến đấu hiện đại cho Ukraine nhưng cho biết Hà Lan, quốc gia thuê xe tăng Leopard 2 từ Đức, sẽ cần được Berlin bật đèn xanh trước khi quyết định có đóng góp hay không.

Thiên Đức (T/h)