Hạ viện Mỹ hôm thứ Tư (20/11) đã thông qua dự luật Hồng Kông ủng hộ các cuộc biểu tình dân chủ đang tiếp diễn. Phiên bản dự luật này đã được Thượng viện Mỹ nhất trí thông qua hôm thứ Ba (19/11). Như vậy Quốc hội Mỹ đã phê duyệt dự luật và chuyển tới Tổng thống Trump ký thành luật hoặc phủ quyết.

Embed from Getty Images

Theo The Epoch Times, Hạ viện đã thông qua Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hồng Kông với 417 phiếu thuận, chỉ có 1 phiếu chống. Đây chính là phiên bản dự luật mà Thượng viện đã thống nhất 100% thông qua hôm 19/11.

Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hồng Kông nếu được Tổng thống Trump ký thông qua sẽ yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ mỗi năm phải rà soát xem Hồng Kông có được duy trì quyền tự chủ để được nhận các ưu đãi kinh tế đặc biệt trong quan hệ với Mỹ hay không.

Đạo luật này cũng sẽ mở đường cho việc buộc các quan chức nước ngoài phải chịu trách nhiệm về các vi phạm nhân quyền nhất định tại Hồng Kông. Các án phạt bao gồm cấm quan chức lạm dụng nhân quyền nhập cảnh vào Mỹ và phong tỏa tài sản của họ tại Mỹ.

Dân biểu Cộng hòa Chris Smith, người dẫn đầu nhóm dân biểu bảo trợ dự luật nói tại Hạ viện: “Chúng tôi luôn tin tưởng rằng mọi người dân tại Trung Quốc xứng đáng được đối xử tốt hơn sự tàn bạo kéo dài và vi phạm có hệ thống những quyền con người được quốc tế thừa nhận rộng rãi. Những kẻ độc tài tàn nhẫn không đồng ý, và họ được thúc đẩy để thắt chặt quyền kiểm soát của họ.

Tòa Bạch Ốc chưa có tín hiệu liệu Tổng thống Donald Trump có ủng hộ dự luật bảo vệ Hồng Kông mà Quốc hội đã thông qua hay không, nhưng thực sự ông Trump có thể đang phải đối mặt với tình huống khó xử.

Hôm thứ Tư 20/11 (giờ Trung Quốc), sáu cơ quan của chế độ Bắc Kinh đã phát đi các tuyên bố khác nhau lên án việc Thượng viện Mỹ thông qua Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hồng Kông.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mã Triệu Húc đã triệu tập đại biện Mỹ tại Bắc Kinh William Klein tới để biểu đạt “sự phản đối mạnh mẽ” động thái vừa qua của Thượng viện Mỹ.

Theo Reuters, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng hôm 20/11 nói rằng Bắc Kinh “lên án và cực lực phản đối” Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hồng Kông. Ông Cảnh gọi việc Quốc hội Mỹ thông qua đạo luật này là hành động can thiệp vào các vấn đề nội bộ của nước khác và cảnh báo về “những hậu quả mạnh mẽ”.

Theo CNBC, phản ứng với chỉ trích của phía Trung Quốc, Dân biểu Chris Smith nói rằng vấn đề này nên được nhìn nhận theo một khía cạnh khác.

Sự can thiệp duy nhất mà tôi nhìn thấy đó là sự can thiệp của Bắc Kinh vào các quyền tự do dân chủ của Hồng Kông,” ông Smith nói. Dân biểu của Đảng Cộng hòa cho rằng Trung Quốc cần giữ lời hứa cho phép Hồng Kông duy trì tự do và độc lập tư pháp ở mức cao.

Quốc hội Mỹ thông qua dự luật ủng hộ biểu tình Hồng Kông vào thời điểm này khiến ông Trump khó xử. Tổng thống của Đảng Cộng hòa đang thúc đẩy ký kết thỏa thuận thương mại “giai đoạn một” để sớm kết thúc 16 tháng thương chiến Mỹ – Trung.

Trong cuộc họp báo hôm thứ Tư (19/11), ông Trump đã không trả lời khi các phóng viên hỏi về việc liệu ông có ký thông qua Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hồng Kông hay không. Tuy nhiên, CNBC dẫn một nguồn tin giấu tên nói rằng ông Trump có thể sẽ ký thông qua Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hồng Kông. Và cho dù tổng thống có phủ quyết thì với sự thống nhất lưỡng đảng cao, Quốc hội hoàn toàn có thể bỏ phiếu để vượt qua phủ quyết của tổng thống và chính thức chuẩn thuận dự luật thành luật.

Tổng thống Trump đã từng nói rằng Trung Quốc nên tự giải quyết vấn đề Hồng Kông, nhưng ông cũng đưa ra cảnh báo rằng nếu chế độ Bắc Kinh không giải quyết bất ổn này một cách nhân đạo, thì sẽ không có thỏa thuận thương mại nào hết. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng nhiều lần lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ phản ứng của Trung Quốc đối với cuộc biểu tình Hồng Kông.

Sau khi Hạ viện thông qua phiên bản cuối cùng của dự luật ủng hộ biểu tình Hồng Kông, một số nghị sĩ đã phát đi tuyên bố thúc giục tổng thống Trump ký phê chuẩn thành đạo luật.

Thượng nghị sĩ Jim Risch – Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện đã gọi việc Hạ viện thông qua dự luật là “bước quan trọng hướng tới việc buộc Đảng Cộng sản Trung Quốc chịu trách nhiệm”. Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Marco Rubio nói ông kêu gọi Tổng thống Trump hãy“ký dự luật quan trọng này thành luật càng sớm càng tốt”.

Lãnh đạo thiểu số Thượng viện Chuck Schumer tuyên bố rằng Quốc hội đã cho thấy Mỹ “ủng hộ những người biểu tình dân chủ tại Hồng Kông và sự đàn áp tự do sẽ không đứng vững”.

Ngoài dự luật nêu trên, hôm 20/11 Hạ viện Mỹ cũng thông qua dự luật khác với tên gọi “Đạo luật Bảo vệ Hồng Kông” với 417 phiếu ủng hộ, không có phiếu chống. Luật này sẽ yêu cầu Mỹ cấm xuất khẩu cho cảnh sát Hồng Kông một số vũ khí kiểm soát đám đông. Một dự luật tương tự cũng đã được Thượng viện thông qua vào thứ Ba (19/11).

Xuân Thành

Xem thêm: